Ngã ba Đồng Lộc - Địa danh lịch sử oai hùng

Để giữ vững huyết mạch giao thông, quân dân ta cũng huy động tối đa mọi nguồn lực bảo vệ Ngã ba Đồng Lộc. Lúc cao điểm nơi này có tới 16.000 người, chủ yếu là bộ đội pháo binh và lực lượng thanh niên xung phong phá bom, mở đường.

Trưa 24-7-1968, Tiểu đội 4 TNXP (thuộc Đại đội 2, Tổng đội TNXP 55 của tỉnh Hà Tĩnh) gồm 10 cô gái được giao nhiệm vụ san lấp hố bom và sửa đường thông xe sau các đợt ném bom của máy bay địch. Khoảng 17 giờ cùng ngày, trận bom thứ 15 dội xuống Đồng Lộc, một quả bom rơi trúng cửa hầm nơi các cô trú ẩn. Tất cả tiểu đội nữ TNXP hy sinh khi tuổi đời còn rất trẻ.

Sau khi đất nước thống nhất, Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh đã chọn di tích lịch sử Ngã ba Đồng Lộc để xây dựng Tượng đài chiến thắng. Công trình nằm dưới thung lũng trong Công viên Tuổi trẻ nơi trước đây chi chít những hố bom.

Tháp chuông Đồng Lộc được xây dựng trên đồi, với diện tích gần 7.000 m2, chiều cao 7 tầng, hình bát giác đều, kết hợp hình thức đài tháp và lầu vọng cảnh truyền thống, được cách tân ở phần thân tháp. Hiện vật này thể hiện sự tri ân của nhân dân, của thế hệ trẻ đối với các anh hùng liệt sĩ đã ngã xuống vì độc lập dân tộc.

Cụm tượng 10 nữ TNXP được đặt ở vị trí gần trung tâm khu đất, trên triền núi Mũi Mác.

Hàng nghìn hiện vật chiến tranh được lưu giữ tại Bảo tàng Ngã ba Đồng Lộc (huyện Can Lộc, Hà Tĩnh), mỗi hiện vật là một câu chuyện xúc động gắn liền với cuộc đời của các chị. Có những thứ được tìm thấy ngay tại hố bom nơi các chị nằm lại, cũng có một số kỷ vật được gia đình cất giữ nhiều năm trước khi giao lại cho bảo tàng.

Những quả bom còn sót lại ở chiến trường Đồng Lộc được gắn lại thành hình một chiếc máy bay lao từ trên bầu trời xuống. Chỉ tính riêng 240 ngày đêm (tháng 3 đến tháng 10-1968), không quân địch đã trút xuống đây 48.600 quả bom các loại. Dẫu vậy, hàng vạn chiến sĩ, bộ đội, công nhân giao thông, thanh niên xung phong và nhân dân vẫn bám trụ ngoan cường, đội mưa bom để đánh địch, nối đường, bảo đảm thông đường cho những chuyến xe chở hàng ra tiền tuyến.

Vào dịp kỷ niệm 47 năm chiến thắng và nhân ngày Thương binh - Liệt sĩ, nhiều khách từ mọi miền đất nước đổ về đây thăm viếng.

Đoàn các chiến sĩ Công an nhân dân thắp hương tại khu mộ 10 nữ anh hùng liệt sĩ thanh niên xung phong.