Phát hiện nhiều vụ sai phạm
Thời gian qua, hoạt động của các ban giám sát đầu tư của cộng đồng ở tỉnh Bình Phước đã góp phần tích cực vào việc ngăn ngừa những sai phạm trong đầu tư xây dựng, ổn định tình hình ở cơ sở, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Nhờ đó, chất lượng, hiệu quả hoạt động của tổ chức đảng và chính quyền các cấp ngày càng chuyển biến tích cực, củng cố niềm tin của người dân vào sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước. Chủ tịch Ủy ban MTTQ tỉnh Bình Phước Nguyễn Quang Toản cho biết: Trong năm 2017, các ban giám sát đầu tư của cộng đồng trên địa bàn tỉnh thực hiện được 686 đợt giám sát đối với 542 công trình; đã phát hiện và kiến nghị các cơ quan chức năng xử lý theo quy định đối với 103 công trình có sai phạm.
Khi tuyến đường giao thông nông thôn xóm 3 (ấp 1B, xã Tiến Thành, thị xã Đồng Xoài) được đưa vào sử dụng, phát hiện công trình có nhiều dấu hiệu bất thường, một số thành viên trong Ban giám sát đầu tư của cộng đồng của dự án đã làm đơn gửi các cấp chính quyền, đề nghị làm rõ. Kết quả xác minh của UBND xã Tiến Thành và UBND thị xã Đồng Xoài đều cho thấy có nhiều sai phạm trong quá trình thi công con đường nêu trên. Cụ thể: chiều dài con đường thiếu 5 m; chiều rộng mặt đường thiếu 0,48 m; độ dày của mặt đường thiếu 3,44 cm; độ dày của móng đá thiếu 5 cm (thiếu một nửa so với thiết kế); khối lượng vật liệu thi công bị cắt xén so với dự toán được phê duyệt (trong đó riêng xi-măng thiếu gần 24 tấn).
Ngoài ra, Chủ tịch UBND xã Tiến Thành đã tự ý chỉ đạo thi công kéo dài thêm một đoạn đường khác so với thiết kế ban đầu và làm sai quy định của UBND tỉnh về quy trình làm đường giao thông nông thôn mới… Với những sai phạm này, nhiều cán bộ lãnh đạo của UBND xã Tiến Thành đã bị xử lý trách nhiệm. Tuy nhiên, người dân vẫn chưa hài lòng với kết quả xác minh cũng như biện pháp xử lý vụ việc, cho nên tiếp tục tố cáo. Vì vậy, UBND tỉnh Bình Phước đã giao Thanh tra tỉnh tiến hành thẩm tra, xác minh theo quy định.
Tại xã Lộc Hiệp (huyện Lộc Ninh), trong năm 2017, qua giám sát 25 công trình xây dựng, Ban giám sát đầu tư của cộng đồng đã phát hiện năm công trình có sai phạm, thiếu sót như: Chưa bảo đảm về thông số và chất lượng theo thiết kế, cung cấp vật liệu chưa kịp thời, tiến độ thi công chậm trễ… Từ đó, Ban đề nghị chủ đầu tư và các đơn vị liên quan khắc phục. Sự việc được đông đảo nhân dân đồng tình và do đó không xảy ra khiếu kiện đông người.
Còn Trưởng Ban giám sát đầu tư của cộng đồng xã Bù Nho (huyện Phú Riềng) Nguyễn Thị Kim Thúy cho biết: Trong năm 2017, Ban thực hiện được 47 cuộc giám sát, qua đó phát hiện một số công trình thi công không đúng thiết kế: Hai tuyến đường nhựa ở thôn Tân Hòa thi công chưa bảo đảm các yêu cầu kỹ thuật; tuyến đường tại tổ 1, thôn Tân Lục bị nứt thành vệt kéo dài… Ban kiến nghị nhà đầu tư phải khắc phục. Trong hai năm 2016-2017, Ban giám sát đầu tư của cộng đồng xã Đa Kia (huyện Bù Gia Mập) cũng phát hiện một số sai sót của nhiều công trình xây dựng và kịp thời có bảy kiến nghị đến các cơ quan, cá nhân liên quan để khắc phục, tránh được thất thoát khoảng 80 triệu đồng…
Kiện toàn, nâng cao chất lượng
Mặc dù đã đạt được những kết quả nhất định, nhưng có thể nói công tác củng cố, kiện toàn đội ngũ cũng như quá trình hoạt động của các ban giám sát đầu tư của cộng đồng ở tỉnh Bình Phước vẫn còn nhiều hạn chế. Cụ thể như, một số ban được tổ chức và hoạt động không đúng thể thức, quy trình, thành phần và thời gian theo quy định của pháp luật. Cả tỉnh có 111 xã, phường, thị trấn nhưng đến nay mới có 38 đơn vị thành lập được ban giám sát đầu tư của cộng đồng, ở 73 đơn vị còn lại thì ban thanh tra nhân dân kiêm nhiệm luôn chức năng giám sát đầu tư của cộng đồng. Một số nơi hoạt động theo hình thức kiêm nhiệm như vậy nhưng không có bản cam kết của ban thanh tra nhân dân với Ủy ban MTTQ cùng cấp về việc kiêm nhiệm chức năng của ban giám sát đầu tư của cộng đồng...
Tồn tại thực trạng nêu trên là do cấp ủy, chính quyền và Ủy ban MTTQ ở một số nơi thiếu quan tâm, xem nhẹ vai trò của ban giám sát đầu tư của cộng đồng. Bên cạnh đó, việc đầu tư cơ sở vật chất, kinh phí hoạt động và phụ cấp cho ban giám sát còn rất hạn chế; các chức danh trưởng, phó ban thường xuyên thay đổi. Các ban cũng chưa đầu tư thỏa đáng cho việc nghiên cứu các văn bản pháp luật liên quan để tổ chức thực hiện…
Theo Trưởng Ban giám sát đầu tư của cộng đồng xã Đa Kia (huyện Bù Gia Mập) Nguyễn Đình Đán, để nâng cao hiệu quả giám sát của các ban này, trưởng ban cũng như các thành viên phải là những người có uy tín trong cộng đồng, công tâm, trách nhiệm cao, nắm rõ chủ trương, chính sách của địa phương và hiểu biết các quy định của pháp luật... Hoạt động giám sát thực hiện công khai, minh bạch, kiến nghị rõ ràng, cụ thể và phải theo dõi, “đeo bám” quá trình giải quyết kiến nghị đến cùng…
Đồng chí Nguyễn Tấn Phú, Ủy viên Thường trực Ủy ban MTTQ tỉnh Bình Phước cho rằng: Ở đâu cấp ủy, chính quyền và MTTQ quan tâm đúng mức đến ban giám sát đầu tư của cộng đồng thì ở đó tình hình an ninh, trật tự xã hội tốt hơn; hiện tượng tiêu cực, tham nhũng, lãng phí… cũng giảm. Vì vậy, cấp ủy, UBND và MTTQ các cấp cần tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn hoạt động đối với các ban giám sát đầu tư của cộng đồng, xem đây là nhiệm vụ thường xuyên, đồng thời có sự động viên để thành viên của các ban này phát huy năng lực, trách nhiệm, thực hiện tốt nhiệm vụ. Các địa phương, đơn vị cũng cần làm tốt công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật để các tầng lớp nhân dân hiểu rõ và tích cực tham gia hoạt động giám sát, phản biện xã hội, nhằm phát huy cao nhất quyền làm chủ của nhân dân.
Cùng với đó, các địa phương phải kịp thời tổ chức, củng cố, kiện toàn các ban giám sát đầu tư của cộng đồng, bảo đảm hoạt động theo đúng quy định; thường xuyên tổ chức bồi dưỡng kỹ năng nghiệp vụ và kiến thức pháp luật cho các thành viên. Đối với các ban giám sát đầu tư của cộng đồng, muốn hoạt động hiệu quả, hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình thì phải biết dựa vào dân, động viên nhân dân cùng tham gia phối hợp hoạt động giám sát từ cơ sở. Thông qua đó, các ban cũng kịp thời nắm bắt được tâm tư, nguyện vọng và những vấn đề bức xúc, kiến nghị của các tầng lớp nhân dân để xây dựng chương trình, kế hoạch thực hiện công tác giám sát phù hợp, đáp ứng đúng nhu cầu thực tiễn.
