Mexico nỗ lực giải quyết vấn đề di cư

Sau ba ngày đi bộ dọc trên các con đường cao tốc bỏng rát tại miền nam Mexico, đoàn caravan vài nghìn người gồm nhiều trẻ em, chủ yếu là người Honduras và El Salvador, tranh thủ dừng chân bên con sông Huixtla, bang Chiapas để nghỉ ngơi. Hòa mình trong dòng người ấy có Omar Rodríguez cùng người vợ Nitza Maldonado và cậu con trai 6 tuổi. Gia đình người Honduras này từng đặt chân đến Mỹ vào năm ngoái, sau khi trả đủ 12.000 USD cho đối tượng đưa người vượt biên trái phép, nhưng cuối cùng bị bắt ở Texas và trục xuất. Trước khi xảy ra đại dịch Covid-19, Omar Rodríguez là nhân viên giặt là, còn vợ anh là trợ lý ở công ty luật. Họ quyết định đánh đổi tất cả, bất chấp những rủi ro và nguy hiểm với hy vọng có được cuộc sống tốt đẹp hơn.

Trong những tháng vừa qua, số người di cư từ Trung Mỹ tràn vào Mexico để tìm đường tới Mỹ đã lên tới mức kỷ lục, bất chấp nỗ lực ngăn cản của lực lượng chức năng Mexico. Chính phủ Mexico gần đây bày tỏ lo ngại khả năng cao bùng phát dịch Covid-19 cũng như sốt xuất huyết trong những nhóm lớn người di cư. Dòng người di cư đang tạo ra áp lực đáng kể tại khu vực biên giới phía bắc giáp Mỹ và phía nam giáp Guatemala của Mexico. Cơ quan chức năng Mexico ghi nhận khoảng 190.000 người di cư trái phép vào nước này trong chín tháng đầu năm 2021.

Nguyên nhân chính dẫn tới sự gia tăng này là do kinh tế suy giảm bởi đại dịch Covid-19, tình trạng bạo lực, thất nghiệp và những hy vọng về chính sách nhập cư "mềm mỏng" hơn của chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden. Trong khi đó, Mexico tỏ ra rất cứng rắn trong các chính sách đối với người nhập cư. Theo Tổ chức Di cư quốc tế (IOM), trong tám tháng đầu năm 2021, Mexico đã trục xuất 63.000 người trở về khu vực Tam giác Bắc Trung Mỹ, tăng gần gấp đôi so cùng kỳ năm 2020.

Trước làn sóng di cư từ Trung Mỹ đang ngày một gia tăng, Chính phủ Mexico hối thúc Mỹ cần tăng cường đầu tư phát triển kinh tế - xã hội cho khu vực này. Tổng thống Biden cho biết đã đề xuất Quốc hội Mỹ thông qua khoản ngân sách 861 triệu USD để tăng cường an ninh biên giới và triển khai các chương trình phúc lợi tại Trung Mỹ. Viện Di trú quốc gia Mexico (INM) mới đây cũng thông báo sẽ cấp thị thực nhân đạo vào cuối tháng 10 cho trẻ em và phụ nữ có thai trong đoàn người di cư mang quốc tịch Honduras, El Salvador và Haiti đang di chuyển từ miền nam lên miền bắc nước này. Thị thực trên có thời hạn một năm, theo đó cho phép người di cư tiếp cận các dịch vụ công như chăm sóc sức khỏe hay tìm kiếm việc làm tại Mexico.

Số lượng đơn xin tị nạn tại Mexico của các nhóm người di cư đến từ khu vực Tam giác Bắc Trung Mỹ cũng như Haiti vẫn có dấu hiệu tăng lên trong thời gian cuối năm 2021, dự báo chạm mức 120.000 người, theo Trưởng điều phối viên của Ủy ban viện trợ người tị nạn Mexico (COMAR) Andrés Ramírez Silva. Các nhà chức trách Mexico đến nay vẫn chưa tìm ra giải pháp triệt để cho vấn đề người di cư, chủ đề vốn đòi hỏi nhiều thời gian và sự phối hợp hiệu quả giữa các quốc gia trong khu vực.