Đây là mốc son quan trọng đánh dấu sự ra đời của lực lượng An ninh điều tra; ngày 31-12 hằng năm trở thành Ngày truyền thống của lực lượng An ninh điều tra. Đây là lực lượng hoạt động pháp luật, nghiệp vụ quan trọng của ngành Công an, trực tiếp sử dụng biện pháp pháp luật để điều tra các tội phạm xâm phạm an ninh quốc gia và tội phạm khác theo thẩm quyền được giao.
Trải qua các chặng đường lịch sử vẻ vang, lực lượng An ninh điều tra luôn tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được Đảng, Nhà nước và ngành Công an giao phó, hết lòng phục vụ nhân dân; mưu trí, sáng tạo, lập nhiều chiến công, góp phần quan trọng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, lực lượng An ninh điều tra đã khám phá nhiều vụ án gián điệp, phản động, nhiều vụ án lớn về chính trị; đón bắt và khai thác tại chỗ nhiều toán gián điệp, biệt kích; tham gia khai thác nhiều tù binh, phát hiện, cung cấp nhiều tin tức, tài liệu có giá trị, phục vụ mở rộng vụ án, đập tan âm mưu, hoạt động chống phá của bọn Việt gian, phản động, góp phần làm thất bại các âm mưu chiến lược của địch.
Tổ quốc thống nhất, cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội, lực lượng An ninh điều tra phối hợp chặt chẽ các đơn vị nghiệp vụ, các cơ quan liên quan trấn áp hàng chục nghìn tổ chức phản cách mạng, truy bắt hàng nghìn tên cầm đầu nguy hiểm; khai thác hàng chục nghìn đối tượng ngụy quân, ngụy quyền, nhân viên tình báo, cảnh sát đặc biệt; khởi tố vụ án, bắt hàng nghìn đối tượng phản động lưu vong xâm nhập..., vô hiệu hóa âm mưu, hoạt động bạo loạn vũ trang, lật đổ chính quyền của các thế lực thù địch, phản động, góp phần làm thất bại một bước “kế hoạch hậu chiến” của Mỹ ngụy, củng cố chính quyền cơ sở, giữ vững an ninh trật tự, nhất là ở các vùng đô thị, vùng đồng bào tôn giáo, dân tộc phía nam.
Trong sự nghiệp đổi mới, lực lượng An ninh điều tra phối hợp chặt chẽ lực lượng trinh sát tập trung đấu tranh, ngăn chặn hoạt động chống phá Đảng, Nhà nước của các tổ chức phản động lưu vong, số đối tượng cơ hội chính trị, phản động trong dân tộc, tôn giáo. Trong đó, đã bắt giữ nhiều đối tượng phản động thuộc các tổ chức phản động “Chính phủ cách mạng Việt Nam tự do”, “Đảng nhân dân hành động”, “Mặt trận quốc gia giải phóng Việt Nam”... ngay khi chúng mới xâm nhập, thu giữ nhiều tài liệu phản động, vũ khí, chất nổ. Điều tra nhiều vụ án, đưa ra truy tố hàng chục tên phản động thuộc tổ chức khủng bố “Việt tân”; áp dụng biện pháp ngăn chặn, thu thập, củng cố tài liệu chứng cứ đấu tranh với số đối tượng cơ hội chính trị. Khởi tố điều tra, chuyển cơ quan tư pháp xử lý hàng trăm tên tham gia hai cuộc bạo loạn ở Tây Nguyên; thu thập chứng cứ phục vụ xử lý trước pháp luật số đối tượng cầm đầu, cốt cán thành lập “Vương quốc Mông”... góp phần làm thất bại âm mưu tập hợp lực lượng, tạo dựng “ngọn cờ” nhằm hình thành và công khai hóa tổ chức chính trị đối lập ở trong nước, khủng bố, phá hoại, tiến hành “cách mạng màu” lật đổ chế độ XHCN và vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản.
Song song với công tác đấu tranh trấn áp tội phạm xâm phạm an ninh quốc gia, lực lượng An ninh điều tra được Trung ương Đảng, Chính phủ và lãnh đạo Bộ Công an giao điều tra nhiều vụ án kinh tế, tham nhũng, buôn lậu lớn; nhiều vụ án đặc biệt nghiêm trọng hoặc có liên quan đến nội bộ, hoặc có yếu tố nước ngoài. Kết quả điều tra các vụ án, ngoài làm rõ hành vi phạm tội của các đối tượng, lực lượng An ninh điều tra đã phát hiện, kiến nghị với Đảng, Nhà nước, cấp ủy, chính quyền các cấp nhiều sơ hở, thiếu sót trong công tác quản lý kinh tế, quản lý cán bộ, thu hồi cho Nhà nước hàng nghìn tỷ đồng...
Quá trình 65 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, lực lượng An ninh điều tra luôn coi trọng công tác xây dựng Đảng, xây dựng lực lượng; làm tốt công tác chính trị, tư tưởng đối với cán bộ, chiến sĩ. Tuyệt đại bộ phận cán bộ, chiến sĩ lực lượng An ninh điều tra có lập trường tư tưởng vững vàng, trung thành tuyệt đối với Đảng, Tổ quốc và nhân dân, có lối sống trong sạch, giản dị, chấp hành nghiêm pháp luật, kỷ luật, có tinh thần trách nhiệm, vượt qua mọi khó khăn, gian khổ, tận tụy với công việc, dũng cảm, mưu trí tấn công tội phạm, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao. Những thành tích, cống hiến của lực lượng An ninh điều tra đã được Đảng, Nhà nước, nhân dân ghi nhận, biểu dương, đánh giá cao và tặng nhiều phần thưởng cao quý, góp phần tô thắm truyền thống vẻ vang của Công an nhân dân Việt Nam anh hùng. Các thế hệ An ninh điều tra Công an nhân dân đã nối tiếp nhau viết lên truyền thống: Trung thành - tận tụy, mưu trí - sáng tạo, đoàn kết - lập công.
Nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia, giữ gìn trật tự an toàn xã hội nói chung, điều tra, xử lý các đối tượng xâm phạm an ninh quốc gia nói riêng đang đặt ra rất nặng nề, đòi hỏi lực lượng An ninh điều tra cần phát huy truyền thống, tiếp tục đổi mới mạnh mẽ các mặt công tác, quán triệt sâu sắc các quan điểm chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, Bộ Công an về công tác an ninh trong tình hình mới, tập trung thực hiện tốt một số nhiệm vụ trọng tâm sau đây:
Một là, cần nhận thức rõ, mục đích cao nhất của công tác an ninh điều tra là giữ vững ổn định chính trị, bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ, phục vụ yêu cầu chính trị, đối ngoại. Do vậy, công tác này phải đặt dưới sự lãnh đạo thường xuyên, chặt chẽ của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Thủ tướng Chính phủ, Đảng ủy Công an Trung ương và lãnh đạo Bộ Công an, cấp ủy, chính quyền các cấp. Quá trình triển khai các mặt công tác phải chấp hành nghiêm các quy định pháp luật.
Hai là, quán triệt, thực hiện tốt quan điểm “An ninh chủ động” trong triển khai các mặt công tác An ninh điều tra, nhất là trong nắm tình hình, thu thập tài liệu, chứng cứ trước khi có yêu cầu phá án, xử lý hình sự. Muốn vậy, cần có sự phối hợp thường xuyên, chặt chẽ giữa cơ quan An ninh điều tra với các đơn vị trinh sát an ninh.
Ba là, tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực thi, chấp hành pháp luật và chế độ thông tin báo cáo trong toàn lực lượng An ninh điều tra, kịp thời chấn chỉnh sơ hở, thiếu sót, không để xảy ra oan, sai hoặc vi phạm pháp luật trong tiến hành các hoạt động tố tụng, không để các thế lực thù địch lợi dụng tuyên truyền xuyên tạc. Nâng cao chất lượng công tác tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố. Tiếp tục nghiên cứu, đề xuất kiện toàn mô hình tổ chức, hoạt động của Cơ quan An ninh điều tra khoa học, hợp lý, đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp.
Bốn là, nâng cao hơn nữa hiệu quả phối hợp giữa lực lượng An ninh điều tra với Viện Kiểm sát nhân dân, Tòa án nhân dân các cấp trong điều tra, truy tố, xét xử các vụ án xâm phạm an ninh quốc gia và các vụ án khác. Bảo đảm sự thống nhất cao giữa các cơ quan tư pháp trong đánh giá chứng cứ, xác định những vấn đề cơ bản của vụ án và áp dụng quy định của pháp luật.
Chú trọng phối hợp với các cơ quan Tuyên giáo, Ngoại giao, Thông tin - Truyền thông để tuyên truyền, phản bác các luận điệu sai trái, thù địch của các thế lực thù địch, phản động, tranh thủ sự ủng hộ, đồng tình của quần chúng nhân dân trong suốt quá trình điều tra, xử lý các vụ án xâm phạm an ninh quốc gia.
Năm là, tăng cường điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị áp dụng khoa học kỹ thuật đối với công tác điều tra, trong đó có việc trang bị các thiết bị ghi âm, ghi hình đáp ứng yêu cầu công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm nói chung và hoạt động của lực lượng An ninh điều tra nói riêng, nhất là tới đây khi Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 có hiệu lực. Tiếp tục đẩy mạnh công tác tổng kết thực tiễn, góp phần xây dựng lý luận nghiệp vụ chuyên sâu về điều tra tội phạm xâm phạm an ninh quốc gia và lý luận nghiệp vụ công an.
Sáu là, coi trọng công tác xây dựng Đảng, xây dựng lực lượng An ninh điều tra thật sự trong sạch, vững mạnh. Thường xuyên rèn luyện, giáo dục đội ngũ cán bộ, chiến sĩ có lập trường tư tưởng vững vàng, kiên định, tinh thông về nghiệp vụ, giỏi về pháp luật, tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Đảng, Nhà nước và nhân dân. Luôn vững vàng trước sự tấn công của các thế lực thù địch, phản động và các loại tội phạm; đồng thời, luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm, tận tụy với công việc, khắc phục khó khăn, gian khổ: Sáng tạo, nhạy bén, mưu trí, dũng cảm trong công tác và chiến đấu.
Nhìn lại chặng đường 65 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, lực lượng An ninh điều tra đã lớn mạnh về nhiều mặt, không ngừng phát triển cả về tổ chức lực lượng và chức năng, nhiệm vụ. Qua các giai đoạn cách mạng khác nhau, lực lượng An ninh điều tra luôn được sự quan tâm, chỉ đạo của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, của cấp ủy đảng, chính quyền các địa phương, sự phối hợp chặt chẽ của các cơ quan bảo vệ pháp luật, các lực lượng khác trong và ngoài ngành Công an, sự đùm bọc, tin cậy và giúp đỡ to lớn của nhân dân. Trong bất kỳ điều kiện, hoàn cảnh nào, lực lượng An ninh điều tra luôn thể hiện bản lĩnh chính trị vững vàng, kiên quyết, dũng cảm, mưu trí tấn công tội phạm, lập được nhiều thành tích đặc biệt xuất sắc, góp phần quan trọng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
