Luật gồm 2 điều: “Sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng hình sự” và “Điều khoản thi hành”.
Cụ thể, Luật sửa đổi, bổ sung Khoản 3 Điều 146 của Bộ luật Tố tụng hình sự, quy định Công an xã, phường, thị trấn, Đồn Công an có trách nhiệm tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm, lập biên bản tiếp nhận, tiến hành kiểm tra, xác minh sơ bộ và chuyển ngay tố giác, tin báo về tội phạm kèm theo tài liệu, đồ vật có liên quan cho cơ quan điều tra có thẩm quyền.
Theo báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đa số đại biểu Quốc hội tán thành quy định này của dự thảo Luật. Một số ý kiến đề nghị cân nhắc về thời điểm sửa đổi để bảo đảm tính khả thi. Có ý kiến cho rằng nội dung sửa đổi này không có căn cứ áp dụng trình tự, thủ tục rút gọn trong xây dựng, ban hành luật.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy, trên cơ sở quy định của Luật Công an nhân dân năm 2018, Bộ Công an đã cơ bản hoàn thành việc triển khai Đề án bố trí lực lượng công an chính quy đảm nhiệm các chức danh Công an xã. Đến nay, các cơ quan chức năng đều đánh giá lực lượng Công an xã có đủ năng lực, điều kiện để thực hiện trách nhiệm kiểm tra, xác minh sơ bộ tố giác, tin báo về tội phạm nếu được giao nhiệm vụ.
Việc giao thêm trách nhiệm cho Công an xã nhằm đáp ứng yêu cầu thực tiễn, xử lý kịp thời, nhanh chóng các vụ việc ngay tại địa bàn cơ sở, khắc phục khó khăn do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19. Vì vậy, việc sửa đổi này có căn cứ áp dụng thủ tục rút gọn theo quy định tại Điểm a Khoản 1 Điều 146 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
Bộ luật Tố tụng hình sự.
Về bổ sung căn cứ tạm đình chỉ vụ án vì lý do bất khả kháng do thiên tai, dịch bệnh (các Khoản 2, 5 và 6 Điều 1 của dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung Khoản 1 Điều 148, Khoản 1 Điều 229 và Khoản 1 Điều 247 của Bộ luật Tố tụng hình sự), Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho biết, đa số ý kiến tán thành với dự thảo Luật.
Theo đó, đại dịch Covid-19 đã ảnh hưởng trực tiếp đến việc tiến hành các hoạt động kiểm tra, xác minh tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố và điều tra, truy tố, nhất là những hoạt động phải tiến hành trực tiếp tại thực địa. Việc giao thêm trách nhiệm cho Công an xã trong việc kiểm tra, xác minh sơ bộ tố giác, tin báo về tội phạm sẽ không tháo gỡ hết những khó khăn này. Do đó, việc sửa đổi, bổ sung để làm căn cứ tạm đình chỉ giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố, tạm đình chỉ điều tra, tạm đình chỉ vụ án “vì lý do bất khả kháng do thiên tai, dịch bệnh” là cần thiết.
Về hiệu lực thi hành của Luật, một số ý kiến tán thành quy định Luật có hiệu lực kể từ ngày được Quốc hội thông qua. Một số ý kiến đề nghị Luật có hiệu lực thi hành từ ngày 1/12/2021. Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, để vừa bảo đảm mục đích ban hành Luật, vừa có thêm thời gian cho các cơ quan chức năng chuẩn bị điều kiện cần thiết thi hành Luật, Ủy ban đã chỉ đạo các cơ quan cân nhắc kỹ lưỡng và thống nhất đề nghị thời điểm có hiệu lực của Luật là từ ngày 1/12/2021 như ý kiến của một số đại biểu Quốc hội.
