Linh vật Mèo - Biến ảo cùng 365 nhịp Quý Mão

Trọn bộ sưu tập 365 tác phẩm điêu khắc linh vật Mèo độc bản của ba tên tuổi nghệ sĩ tạo hình cùng mang họ Lê sẽ được tờ báo Đảng bắc nhịp cầu đưa đến với công chúng yêu mỹ thuật đúng dịp Tết đến, Xuân về. Nằm trong khuôn khổ dự án nghệ thuật mang tính đột phá có tên Nhân Dân - Quý Mão 365, những sắc màu Mèo biến ảo khôn lường qua 365 nhịp mặt trời nhằm gửi gắm ước vọng khơi gợi nguồn cảm hứng sáng tạo, phúc lộc dồi dào cho một năm mới 2023 bứt phá, thịnh vượng.
0:00 / 0:00
0:00
Linh vật Mèo Quỹ Mão - qua góc nhìn của họa sĩ Lê Thiết Cương và họa sĩ Lê Minh Trí.
Linh vật Mèo Quỹ Mão - qua góc nhìn của họa sĩ Lê Thiết Cương và họa sĩ Lê Minh Trí.

Với sáu phương án tạo hình đa dạng và hết sức khác biệt, trong đó có năm mẫu điêu khắc động và một mẫu điêu khắc mầu, những linh vật Quý Mão được các nghệ sĩ tạo tác hoàn toàn thủ công, theo phương thức dân gian truyền thống. Nếu những mẫu điêu khắc động của họa sĩ Lê Đình Nguyên được tạo hình bằng cách phối trộn đa dạng vật liệu (từ giấy dó nghiền trộn với đất sét rồi ép khuôn, bồi báo cũ rồi phủ nhiều lớp sơn ta, sau đó vẽ điểm bằng sơn nhũ vàng cao cấp), thì các tác phẩm điêu khắc mầu của cặp đôi họa sĩ Lê Thiết Cương-Lê Minh Trí lại thành hình trên nền phôi gỗ xà cừ, với lớp báo cũ được bồi dán rồi sau đó phủ mầu, vẽ tranh bằng chất liệu acrylic. Sự phối hợp ăn ý giữa những chi tiết chọn lọc đầy ngẫu hứng từ các trang báo cũ Nhân Dân cùng họa phẩm đương đại đã nâng đỡ và bổ trợ hữu hiệu cho nhau, để tạo thành một tổng thể giàu tính thẩm mỹ, gây ấn tượng thị giác mạnh nhằm mang tới những linh vật Mèo độc bản, duy nhất, không trùng lặp.

Lựa chọn điêu khắc mầu cho những tác phẩm hòa quyện và kết nối hai thế hệ, họa sĩ Lê Thiết Cương chia sẻ những kiến giải thú vị: "Điêu khắc mầu cũng như điêu khắc động đã tồn tại trong nghệ thuật Việt ít nhất từ thời Lý, trong hình hài của những con rối nước - vốn cực kỳ thuần Việt. Truyền thống chỉ là một phần câu chuyện, thổi hồn hiện đại vào tinh hoa vốn cổ thế nào mới là quan trọng. Xem những tác phẩm điêu khắc mầu của Lê Minh Trí, tôi cảm nhận được sở trường của một người trẻ được đào tạo chuyên ngành tạo dáng công nghiệp, khi anh sáng tạo con giống bằng điểm nhìn đồ họa, với cách tạo hình và tạo khối tối giản, thiên về gợi chứ không tả. Phong cách đặc trưng của Trí là vẽ những mầu cơ bản lên trên bề mặt con giống theo lối mảng phẳng, đi nét chứ không vờn tỉa. Để chung tay tạo nên những tác phẩm điêu khắc mầu, tuy in đậm dấu ấn cá nhân của từng họa sĩ nhưng vẫn hòa hợp trong một tổng thể thống nhất, tôi chọn bảng mầu cơ bản tương đồng với Trí để thể hiện những bức tranh tối giản của riêng mình ở mặt bên kia của tác phẩm. Dụng ý của tôi là tạo ra những điểm nhìn rất vô lý, khi trên mình chú mèo xuất hiện hình ảnh cô gái trên đầm sen Tây Hồ hay cảnh chăn trâu, thả diều rất đỗi thanh bình. Từ vẻ đẹp của sự vô lý ấy, người xem tinh ý sẽ bật ra tiếng cười".

Với họa sĩ Lê Minh Trí, đề bài "kết hợp hình và chữ" mà Báo Nhân Dân đưa ra mang lại cho anh cảm giác thích thú, khi chứa đựng trong nó ngôn ngữ tạo hình mang tính đồ họa rất cao. Chọn xà cừ là nguyên liệu làm phôi gỗ vì thích cảm giác "cầm nặng tay", con mèo của Trí rất đáng yêu, với tạo hình mập mạp, chân ngắn cùng cái đầu bẹt nghiêng nghiêng đầy thách thức. Bén duyên với điêu khắc pha hội họa-điêu khắc màu từ triển lãm nhóm Con giống cùng các tên tuổi Lê Ngọc Thuận, Vũ Hữu Nhung và Lê Thiết Cương từ giữa năm 2022, Trí đã quyết định chọn hướng đi đó cho hành trình nghệ thuật kế tiếp, sau quãng thời gian dài thử sức ở mảng thiết kế đồ họa.

Linh vật Mèo - Biến ảo cùng 365 nhịp Quý Mão ảnh 1

Tạo hình Mèo độc đáo của họa sĩ Lê Đình Nguyên. Ảnh trong bài: Thành Đạt

Nói về gạch nối liên kết trên những sản phẩm đồng sáng tạo, họa sĩ Lê Thiết Cương cho rằng: "Đó không chỉ là sự kết hợp giữa Cương và Trí, mà còn là sợi dây gắn kết giữa truyền thống và hiện đại. Điểm hấp dẫn nhất của con mèo do danh họa Nguyễn Tư Nghiêm thể hiện nằm ở tinh hoa điêu khắc gỗ trên đình làng từ thế kỷ 16 đến 18 ẩn sau tạo hình cực kỳ hiện đại. Trước-sau, mới-cũ, quá khứ-hiện tại, truyền thống-hiện đại chính là căn cốt của kết nối thế hệ. Đó cũng là điều chúng tôi muốn chuyển tải thông qua dự án này".

Phần còn lại của bộ sưu tập là những sáng tác độc đáo, đậm đặc cá tính sáng tạo riêng biệt của "gã điêu khắc quái" Lê Đình Nguyên - với biệt danh "Nguyên Trâu". Tạm xa những chú trâu ngộ nghĩnh từ đủ mọi vật liệu, những chú trâu không chỉ chuyển động mà còn phát ra tiếng động, chào năm Quý Mão, ông quyết định dồn hết tâm lực cho linh vật Mèo. Không chỉ lắc lư, quay đầu, mèo của ông còn vui nhộn chơi bập bênh, còn nghiêng đầu lí lắc cùng chiếc khuyên tai cách điệu khóa son, với tạo hình vô cùng bắt mắt. Tạo nên tấm áo độc bản cho mỗi chú mèo chính là những chi tiết, logo, mảng miếng báo cũ Nhân Dân được xé dán đầy ngẫu hứng trên người. Ngoài những tác phẩm kích thước nhỏ (với chiều cao khoảng 30-40cm), điểm nhấn mà ông gửi gắm thông qua dự án đồ sộ này chính là ba tác phẩm với chiều cao trên dưới một mét sẽ xuất hiện đầy ấn tượng trong triển lãm nghệ thuật sắp đặt dưới bóng rợp gốc đa 71 Hàng Trống. Với những vật liệu cùng cách xử lý rất "quái" đã gắn liền với thương hiệu Nguyên Trâu như vỏ đạn pháo, sắt hàn, thạch cao nha khoa đẽo... những tác phẩm điêu khắc động này sẽ tạo nên một dấu mốc mới trên hành trình sáng tạo không ngừng nghỉ của họa sĩ Lê Đình Nguyên, như kỳ vọng mà ông chia sẻ.

Là người đưa ra ý tưởng và trực tiếp triển khai dự án mang tính đột phá này, nhà báo Phan Thanh Phong, Trưởng ban Nhân Dân hằng tháng (Báo Nhân Dân) rất vui mừng khi "dự án nghệ thuật Nhân Dân - Quý Mão 365 vừa mang tính quy mô, vừa thể hiện sinh động những sáng tạo nghệ thuật đầy ý nghĩa và độc đáo của các nghệ sĩ tài năng, tâm huyết. Những tác phẩm nghệ thuật độc bản về linh vật Mèo vừa có giá trị cao về mặt thẩm mỹ vừa chuyển tải được thông điệp nhân văn, sâu sắc về sự tiếp nối truyền thống trong tinh thần đổi mới".

Đa diện linh vật Mèo, như nhịp đời luôn chuyển động và đổi thay qua từng ngày, từng thời khắc, trong một năm mới hứa hẹn mang lại đa chiều cung bậc xúc cảm. Lại thêm một dấu ấn khó phai, trong nỗ lực không ngừng nghỉ nhằm định vị thương hiệu Nhân Dân như một tờ báo "không những hay mà còn phải đẹp". Một nhịp cầu vững chắc giữa báo chí và mỹ thuật đã được những người làm báo Đảng dày công kết nối và không ngừng lan tỏa, để tiếp tục nối dài "hành trình của Đẹp"!

Vài nét về Dự án nghệ thuật "Nhân Dân - Quý Mão 365"

Bên cạnh Bộ sưu tập tác phẩm điêu khắc linh vật Mèo độc bản kể trên, cùng nhịp chuyển động với chủ đề thú vị về linh vật năm Quý Mão, dự án đánh dấu sự đồng hành và hội ngộ của nhiều tên tuổi họa sĩ đương đại nổi tiếng (Phạm Luận, Vũ Ðình Tuấn, Lê Trí Dũng, Nguyễn Văn Ðức, Tùng Nguyễn, Ðỗ Hiệp, Phạm An Hải, Phạm Hà Hải, Trần Thị Trường, Mai Xuân Oanh, Nguyễn Minh, Ðào Hải Phong, Minh Quân), với bộ tranh Mèo Quý Mão biểu trưng cho 12 tháng trong năm. Tương tự như tác phẩm điêu khắc, các bức tranh cũng được hòa trộn với những trang Báo Nhân Dân cũ, như một thông điệp về sự hòa nhịp, chuyển động của tờ báo với hơi thở đời sống nghệ thuật đương đại.

Trong khuôn khổ dự án, một triển lãm nghệ thuật sắp đặt đầu tiên sẽ được tổ chức tại khuôn viên Tòa soạn Báo Nhân Dân. Ban Tổ chức cũng phối hợp cùng các họa sĩ đấu giá một số tác phẩm để gây quỹ từ thiện, góp phần lan tỏa những giá trị nhân văn, tiếp nối truyền thống đùm bọc, sẻ chia quý báu của dân tộc ta. Ðây cũng là hoạt động thường xuyên được Báo Nhân Dân chú trọng và tích cực hưởng ứng.