Lễ hội truyền thống Nữ tướng Lê Chân được khôi phục tổ chức theo đúng nghi thức cổ, thể hiện trách nhiệm và lòng thành kính của thế hệ con cháu hôm nay đối với công đức của Nữ tướng Lê Chân - người khai sinh ra trang An Biên xưa, TP Hải Phòng ngày nay.
Theo thần tích, Nữ tướng Lê Chân sinh ngày 8-2, năm Canh Thìn (năm 20 CN) tại làng Vẻn, xã An Biên, huyện Đông Triều, phủ Kinh Môn, xứ Hải Dương (nay là xã An Thủy, huyện Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh), con cụ Lê Đạo và bà Trần Thị Châu - một gia đình chuyên nghề chữa bệnh giúp người.
Tưởng nhớ công đức to lớn của Nữ tướng, nhân dân đã tôn vinh bà là Thánh mẫu, là “Thành hoàng” đất Cảng. Cứ đến ngày mùng 8-2 âm lịch hằng năm, người dân đất Cảng lại tưng bừng mở Lễ hội truyền thống với lòng thành tri ân sâu sắc. Năm 2016, Lễ hội được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Bức tượng Nữ tướng Lê Chân được xem như là một biểu tượng truyền thống của người Hải Phòng và được đặt dựng giữa trung tâm thành phố.
Nơi đây, nhiều hoạt động văn hóa, giáo dục quan trọng được tổ chức, là điểm đến của đông đảo đoàn du khách trong nước và quốc tế. Trong các ngày lễ, Tết, tuần rằm, mùng một, tại đây đều có hoa tươi và những nén hương thơm của người dân thành kính dâng lên người có công lập ấp, khai sinh mảnh đất tươi đẹp đầy nắng, gió nơi cửa biển đang phát triển mạnh mẽ vươn ra biển lớn.
Lễ hội được khởi đầu với đoàn rước từ đền Nghè và đình An Biên - nơi thờ tự Bà, đến quảng trường Tượng đài Nữ tướng Lê Chân với nghi lễ truyền thống: Múa lân, trống, chiêng, bát biểu, kiệu Long đình, đoàn nhạc bát âm, đội tế nữ quan, đoàn dâng lễ cùng đông đảo các tầng lớp nhân dân…
Phần lễ chính diễn ra buổi tối tại quảng trường Tượng đài Nữ tướng Lê Chân là lễ dâng hương của lãnh đạo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Thành ủy, HĐND, UBND, Ủy Ban MTTQ Việt Nam thành phố, các địa phương và tầng lớp nhân dân trong và ngoài thành phố.
Sau hồi trống khai hội của Ủy viên T.Ư Đảng, Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND TP Hải Phòng Lê Văn Thành là màn tấu trống rộn vang thành phố. Chủ tịch UBND TP Hải Phòng Nguyễn Văn Tùng đã đọc bài chúc văn ca ngợi công đức của người liệt nữ không chỉ công khai lập mảnh đất Hải Phòng, mà còn là người nữ anh hùng đã cùng Hai Bà Trưng dựng cờ khởi nghĩa, đánh đuổi xâm lược Đông Hán, lãnh đạo quân dân bảo vệ vùng duyên hải đông bắc.
Lễ hội Nữ tướng Lê Chân không chỉ đáp ứng niềm mong mỏi của nhân dân địa phương, đáp ứng nhu cầu tâm linh, tín ngưỡng cổ truyền dân tộc, mà còn góp phần ôn lại truyền thống, giáo dục con cháu lòng yêu nước, đạo lý uống nước nhớ nguồn, tự hào dân tộc và trách nhiệm của mỗi người dân đối với quê hương, đất nước.
Lễ hội cũng là dịp giới thiệu, quảng bá với du khách trong và ngoài nước về các giá trị di tích lịch sử, kiến trúc nghệ thuật của Tượng đài Nữ tướng Lê Chân, về đền Nghè linh thiêng thờ Nữ tướng Lê Chân đã được xếp hạng là di tích quốc gia và ngôi đình cổ An Biên...
Phần hội cũng có nhiều hoạt động phong phú như việc “tái hiện” phiên chợ Hàng - chợ quê giữa lòng thành phố, cùng nhiều hoạt động văn hóa, nghệ thuật truyền thống, các trò chơi dân gian, võ dân tộc và giả chạy Olympic vì sức khỏe toàn dân...
Lễ hội Nữ tướng Lê Chân diễn ra hết ngày 24-3.
