Nhiều bạn trẻ đã nghỉ việc tại các tỉnh, thành phố lớn để trở về quê khởi nghiệp và thành công với các mô hình sản xuất nông nghiệp, nông nghiệp tuần hoàn, nông nghiệp sạch.
Ðiển hình là mô hình nuôi ong dú tại gia của anh Nguyễn Hữu Trực, sinh năm 1992 ở phường Bảo An, thành phố Phan Rang-Tháp Chàm đem lại thu nhập hàng trăm triệu đồng/tháng.
Sau vài lần thất bại với mô hình nuôi ong mật truyền thống, năm 2015, khi thu dọn các thùng gỗ, giấy dùng để nuôi ong mật còn sót lại trong vườn nhà, anh Trực tình cờ phát hiện có ba đàn ong dú (tên khoa học là Stingless bee), đang lưu trú.
Với đam mê và kinh nghiệm nuôi ong mật, anh đã giữ lại ba đàn ong dú để nuôi thử nghiệm. Quá trình nuôi anh Trực phát hiện loài ong này có sức sống cao, sức chống chịu bệnh tốt, khả năng kiếm thức ăn trong tự nhiên rất tốt (ong dú không ăn đường mà chỉ hút mật hoa và tha phấn về tổ để tạo thành mật). Mật ong dú vừa có hương thơm đặc trưng, vừa chứa nhiều chất dinh dưỡng hơn mật ong nuôi truyền thống.
Với điều kiện thuận lợi về nguồn thức ăn từ vườn hoa, đàn ong dú sinh sản nhanh chóng. Anh Trực quyết định nghỉ việc tại một ngân hàng để khởi nghiệp với nghề mới. Anh tập trung nhân rộng đàn ong dú để bán giống cho những người có nhu cầu nuôi lấy mật bồi dưỡng sức khỏe.
Năm 2018, với số vốn 100 triệu đồng vay của người thân và Tỉnh đoàn Ninh Thuận hỗ trợ cho vay 100 triệu đồng từ nguồn vốn hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp, anh Trực xây nhà nuôi rộng hơn 40 m2 trong vườn và đầu tư hệ thống thông khí, quạt gió, kệ sắt chứa thùng nuôi ong. Anh thực hiện kỹ thuật tách đàn để gây giống bằng cách nuôi riêng trứng ong dú chúa. Năm 2021, mô hình này đạt Giải nhất "Cuộc thi ý tưởng sáng tạo khởi nghiệp thanh niên Ninh Thuận lần thứ V".
Từ năm 2021 đến nay, anh Trực xuất bán từ 50-200 đàn ong dú giống mỗi tháng, với giá hai triệu đồng/đàn. Từ ba đàn ong dú ban đầu, đến nay quy mô đã tăng 400-500 đàn. Hiện anh đã trở thành người cung ứng giống cho nhiều người nuôi trên cả nước, đồng thời thành lập Công ty và phát triển "Ong dú JiChi".
Anh còn xây dựng website và các kênh YouTube để quảng bá mô hình nuôi ong dú giống và các sản phẩm như mật ong dú, keo ong dú. Năm 2023 và 2024, doanh thu từ cung ứng mật ong, giống và các sản phẩm khác đạt hơn 600 triệu đồng/năm. Anh còn liên kết với bảy thành viên, nhân rộng mô hình lên 2.000-3.000 đàn để cung cấp cho người tiêu dùng.
Bên cạnh đó, còn nhiều thanh niên khởi nghiệp thành công, như: Lê Minh Vương, sinh năm 1992 ở thôn Lương Cách, xã Hộ Hải, huyện Ninh Hải với mô hình "Nông nghiệp tuần hoàn ứng dụng và kết hợp du lịch sinh thái trải nghiệm nông nghiệp bền vững". Mô hình này đã đạt Giải khuyến khích tại "Cuộc thi khởi nghiệp thanh niên nông thôn năm 2023", do Trung ương Ðoàn tổ chức.
Năm 2024, Dự án khởi nghiệp nông nghiệp tuần hoàn ứng dụng và trùn quế của anh Vương được Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn biểu dương. Dự án đem lại thu nhập hàng trăm triệu đồng/năm, tạo việc làm cho nhiều lao động ở địa phương với thu nhập từ 4-6 triệu đồng/tháng.
Tương tự, chị Nguyễn Ngọc Uyên Trinh, ở thôn Lương Cang 1, xã Nhơn Sơn, huyện Ninh Sơn khởi nghiệp với mô hình "Nhân rộng mô hình trồng và chế biến các sản phẩm từ quả Si-rô" đã đạt Giải nhất "Cuộc thi khởi nghiệp sáng tạo tỉnh Ninh Thuận năm 2024". Ðến nay, vườn si-rô với diện tích hơn 1.500 m2 đem lại doanh thu 300 triệu đồng/năm, tạo việc làm cho nhiều lao động.
Anh Lê Trung Thu, sinh năm 1993, ở phường Mỹ Bình, thành phố Phan Rang-Tháp Chàm, cho biết: Năm 2015, sau khi tốt nghiệp Khoa Quản trị kinh doanh tại Trường đại học Văn Lang, anh ở lại Thành phố Hồ Chí Minh khởi nghiệp. Ðến năm 2021, mặc dù thời điểm đó đang làm chủ một chuỗi kinh doanh cà-phê đem lại thu nhập khá, anh quyết định về Ninh Thuận khởi nghiệp với nghề chế biến nông sản sau thu hoạch, nhằm góp phần hạn chế tình trạng nông dân sản xuất rơi vào cảnh được mùa mất giá, mất mùa được giá sau mỗi mùa vụ.
Sau khi về quê, anh Thu thành lập Công ty TNHH Thực phẩm T&H với thương hiệu Rangfarm. Sau hai năm chế biến và kinh doanh các sản phẩm, như: Nho sấy, táo sấy, mứt xoài, mứt nho trong xưởng sản xuất rộng 50 m2 đem lại lợi nhuận khá, anh Thu đã mạnh dạn đầu tư mở rộng nhà xưởng lên 250 m2, trang bị máy móc hiện đại, như máy sấy lạnh, máy chiết rót tự động sản xuất rượu vang,... để chế biến đa dạng sản phẩm và nâng cao công suất.
Từ năm 2024 đến nay, anh Thu mở rộng đại lý tại nhiều tỉnh, thành phố với bảy dòng sản phẩm, gồm: Nho sấy, táo sấy, mứt xoài, mứt nho, giấm táo, rượu vang, rượu nho chưng cất… doanh thu đạt hơn một tỷ đồng/năm, giải quyết việc làm cho nhiều lao động.
Bí thư Tỉnh đoàn Ninh Thuận Hoàng Hữu Phúc đánh giá: Mỗi thanh niên có ý tưởng, sáng kiến, sáng tạo sản phẩm khác nhau để khởi nghiệp, nhưng điểm tương đồng là đều có nhiều trải nghiệm thực tiễn lao động sản xuất. Họ mang khát vọng vươn lên làm giàu bằng trí thức, nhiệt huyết của tuổi trẻ, trở thành tấm gương sáng cho thanh niên khác học tập, làm theo. Các sản phẩm mới từ những mô hình sáng tạo, áp dụng khoa học, công nghệ vào sản xuất đem lại giá trị kinh tế cao, tạo sự khác biệt cho sản phẩm đặc thù, đáp ứng nhu cầu của chương trình "Mỗi xã một sản phẩm" không chỉ đem lại lợi ích cho bản thân mà còn mở ra con đường cho nông dân địa phương về phương thức sản xuất mới để nâng cao giá trị sản phẩm nông nghiệp trong tương lai.
Phong trào thanh niên khởi nghiệp tại tỉnh Ninh Thuận đã và đang lan tỏa với nhiều ý tưởng mới. Tuy nhiên, theo Bí thư Tỉnh đoàn Ninh Thuận Hoàng Hữu Phúc nhận xét: Phong trào đang gặp nhiều khó khăn, nhất là nguồn vốn hỗ trợ chủ yếu dựa vào nguồn vay giải quyết việc làm từ Ngân hàng Chính sách xã hội nhưng mức cho vay có hạn, chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế của thanh niên. Ðiều này có thể khiến nhiều thanh niên thiếu kiên nhẫn để hiện thực hóa các ý tưởng theo chiến lược phát triển dài hạn, cho nên kết quả khởi nghiệp chưa như mong muốn.
Anh Lê Trung Thu cho rằng thanh niên rất mong muốn được tiếp cận nguồn vốn vay của các Chương trình tín dụng ưu đãi giải quyết việc làm, khởi nghiệp, lập nghiệp với các điều kiện thuận lợi. Cụ thể là không yêu cầu thanh niên phải có tài sản thế chấp và chứng minh thu nhập khi vay vốn... vì mới khởi nghiệp, thanh niên khó có điều kiện để đáp ứng các quy định này.
Anh Thu đề xuất: "UBND tỉnh cần thành lập điểm hỗ trợ có bố trí trang, thiết bị chuyển đổi số, để là điểm đến cho thanh niên nghiên cứu, trao đổi kinh nghiệm, từ đó hoàn thiện các ý tưởng, dự án khởi nghiệp. Ðồng thời, tỉnh cần sớm thành lập bộ phận chuyên trách hỗ trợ thanh niên, thường xuyên gặp gỡ, lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của thanh niên khởi nghiệp và giải quyết kịp thời những vướng mắc, giúp cho thanh niên yên tâm thực hiện mục tiêu đóng góp vào sự phát triển kinh tế-xã hội của địa phương".
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Thuận Nguyễn Long Biên cho biết: Giữa tháng ba, tại Hội nghị đối thoại giữa lãnh đạo UBND tỉnh với thanh niên năm 2025, với chủ đề "Cơ hội và thách thức của thanh niên trong quá trình phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh Ninh Thuận thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050", lãnh đạo tỉnh đã lắng nghe tâm tư, nguyện vọng, ghi nhận những đề xuất về cơ chế, chính sách hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp.
Thời gian tới, tỉnh sẽ tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách, nhất là xây dựng, hoàn thiện chính sách, pháp luật về thủ tục vay vốn đối với các dự án khởi nghiệp, phát triển kinh tế của thanh niên để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đáp ứng yêu cầu khởi nghiệp trong tình hình mới.
Tỉnh đoàn sẽ xây dựng và phát triển các Tổ hợp tác thanh niên, tổ tiết kiệm và vay vốn, các mô hình liên kết phát triển kinh tế trong thanh niên để huy động các nguồn lực hỗ trợ thanh niên. Các cấp, các ngành phối hợp thực hiện đa dạng các hình thức kết nối ý tưởng khởi nghiệp với các nhà đầu tư tiềm năng, hỗ trợ cho thanh niên thực hiện thành công các ý tưởng, dự án khởi nghiệp sáng tạo, vươn lên làm giàu.
