Tham dự, có các đồng chí: nguyên Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh; nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương; Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc; nguyên Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng; Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân; nguyên Chủ tịch QH: Nguyễn Văn An, Nguyễn Sinh Hùng; các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị: Trần Quốc Vượng, Thường trực Ban Bí thư; Vương Đình Huệ, Bí thư Thành ủy, Trưởng Đoàn đại biểu QH TP Hà Nội; đồng chí Trần Thanh Mẫn, Bí thư T.Ư Đảng, Chủ tịch Ủy ban T.Ư MTTQ Việt Nam.
Cùng dự, có các đồng chí nguyên Thường trực Ban Bí thư, các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư T.Ư Đảng, nguyên Bí thư T.Ư Đảng, các đồng chí nguyên Chủ tịch Ủy ban T.Ư MTTQ Việt Nam, Phó Chủ tịch nước, nguyên Phó Chủ tịch nước, các Phó Thủ tướng Chính phủ, nguyên Phó Thủ tướng Chính phủ, các Phó Chủ tịch QH, nguyên Phó Chủ tịch QH, các đồng chí Ủy viên T.Ư Đảng; đại diện lãnh đạo các bộ, ban, ngành, đoàn thể ở T.Ư và địa phương; các đồng chí lão thành cách mạng, Bà mẹ Việt Nam Anh hùng, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, Anh hùng Lao động, đại diện các cơ quan ngoại giao và tổ chức quốc tế tại Việt Nam...
Trước đó, các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, MTTQ Việt Nam đã vào Lăng viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh và dâng hương, dâng hoa tưởng nhớ các Anh hùng Liệt sĩ tại Đài tưởng niệm các Anh hùng Liệt sĩ, đường Bắc Sơn, Hà Nội.
Đọc diễn văn tại lễ kỷ niệm, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh, ngay sau khi Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời, ngày 18-11-1930, Ban Thường vụ T.Ư Đảng đã ra Chỉ thị về việc thành lập Hội Phản đế đồng minh, hình thức tổ chức đầu tiên của Mặt trận Dân tộc thống nhất Việt Nam, đánh dấu sự phát triển về chất của phong trào yêu nước, của khối đại đoàn kết toàn dân tộc trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc. Ngày thành lập Mặt trận Dân tộc thống nhất 18-11 hằng năm đã trở thành Ngày truyền thống vẻ vang của MTTQ Việt Nam và là Ngày hội đại đoàn kết toàn dân tộc.
Suốt 90 năm qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Mặt trận Dân tộc thống nhất Việt Nam đã ra sức hoạt động, khơi dậy tinh thần yêu nước, phát huy sức mạnh vĩ đại của khối đại đoàn kết dân tộc, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh của thời đại, góp sức đưa con thuyền cách mạng Việt Nam đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác.
Kể từ ngày thành lập đến nay, ở bất kỳ thời kỳ nào, tổ chức Mặt trận cũng thể hiện rất rõ và thực hiện rất tốt vai trò, vị trí của mình, luôn trung thành với tôn chỉ, mục đích tập hợp các tầng lớp nhân dân thành một khối đoàn kết thống nhất về ý chí và hành động, tinh thần và lực lượng, tạo thành sức mạnh to lớn của cả dân tộc để hoàn thành những mục tiêu cách mạng cao cả do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo.
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng khẳng định, trong công cuộc đổi mới, với nhiều hình thức tổ chức và vận động nhân dân, MTTQ Việt Nam đã góp phần quan trọng cùng với Đảng, Nhà nước thực hiện đồng thời hai nhiệm vụ chiến lược: xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; giải quyết những khó khăn về đời sống, tạo điều kiện thuận lợi để các tầng lớp nhân dân phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng Đảng và hệ thống chính trị, bảo đảm quốc phòng - an ninh, khơi dậy khát vọng phát triển, phát huy ý chí, sức mạnh văn hóa và con người Việt Nam.
MTTQ Việt Nam đã phối hợp chặt chẽ các tổ chức trong hệ thống chính trị tuyên truyền, vận động, tập hợp rộng rãi các tầng lớp nhân dân, tạo sự thống nhất và đồng thuận trong xã hội; tích cực tham gia góp ý kiến vào dự thảo Hiến pháp, các dự án luật, pháp lệnh và dự thảo văn bản quy phạm pháp luật; các văn kiện trình đại hội đảng các cấp; kiến nghị với Đảng và Nhà nước nhiều nội dung quan trọng, góp phần hoạch định đường lối, chủ trương của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước.
Những thành tích đạt được trong 90 năm qua đã khẳng định, MTTQ Việt Nam xứng đáng là tổ chức đại diện của nhân dân, là một bộ phận cấu thành quan trọng trong hệ thống chính trị ở nước ta.
Thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng nhiệt liệt chúc mừng và biểu dương những cố gắng, nỗ lực, sự đóng góp, cống hiến to lớn và những bước phát triển của Mặt trận qua các chặng đường lịch sử, đặc biệt là trong công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay.
Trước tình hình thế giới và khu vực có những diễn biến nhanh chóng, phức tạp, khó lường, đất nước ta bên cạnh những thuận lợi, thời cơ, vẫn phải đương đầu với không ít khó khăn, thách thức, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đề nghị, MTTQ Việt Nam trong thời gian tới cần tiếp tục xây dựng và tăng cường củng cố khối đại đoàn kết toàn dân, tập hợp rộng rãi mọi tầng lớp nhân dân, bảo đảm sự thống nhất cao về tư tưởng và hành động, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, kiên quyết, kiên trì bảo vệ, giữ vững độc lập, chủ quyền quốc gia, giữ vững ổn định chính trị - xã hội, xây dựng đất nước ngày càng giàu mạnh, văn minh; nhân dân có cuộc sống ấm no, hạnh phúc.
Quán triệt sâu sắc quan điểm chỉ đạo: Cách mạng là sự nghiệp của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân, và chính nhân dân là người làm nên những thắng lợi to lớn, có ý nghĩa lịch sử. Đại đoàn kết dân tộc là chủ trương chiến lược, có ý nghĩa sống còn, quyết định sự thành bại của cách mạng, là sợi chỉ đỏ xuyên suốt trong đường lối chiến lược cách mạng của Đảng ta.
Là biểu trưng sinh động của tư tưởng đoàn kết thống nhất toàn dân tộc, MTTQ cần động viên, phát huy tốt hơn nữa vai trò đoàn kết các giai tầng, nêu cao vai trò của các cá nhân tiêu biểu trong các giới đồng bào, các dân tộc, tôn giáo, người Việt Nam định cư ở nước ngoài; quan tâm tâm tư, nguyện vọng và lợi ích thiết thực của mỗi tầng lớp nhân dân, tạo mọi điều kiện thuận lợi để nhân dân phát huy khả năng sáng tạo, đóng góp tích cực vào sự nghiệp chung. Mặt trận các cấp cần phát huy dân chủ, tinh thần thân ái, trao đổi, bàn bạc, bảo đảm sự bình đẳng, tôn trọng, thông cảm lẫn nhau.
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước yêu cầu, trong giai đoạn mới, MTTQ cần thực hiện tốt hơn nữa vai trò nòng cốt trong việc chủ trì hiệp thương, phối hợp các cấp chính quyền và các tổ chức thành viên, đẩy mạnh đổi mới, sáng tạo của mọi tầng lớp nhân dân, triển khai sâu rộng và có hiệu quả các cuộc vận động, phong trào thi đua yêu nước.
Tiếp tục tổ chức tốt Cuộc vận động "Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh", "Người Việt Nam ưu tiên, dùng hàng Việt Nam", phong trào thi đua "Đoàn kết sáng tạo, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả, hội nhập quốc tế", bảo đảm tính thiết thực, hiệu quả, lan tỏa, sát nhập thực tế.
Bên cạnh đó, MTTQ Việt Nam cần làm tốt hơn nữa vai trò giám sát và phản biện xã hội theo tinh thần Hiến pháp năm 2013, Luật MTTQ Việt Nam và các quy định của Bộ Chính trị. Tăng cường giám sát để tạo sự đồng thuận, nhất trí cao, ổn định xã hội, phát triển toàn diện và bền vững đất nước.
MTTQ phải tiếp tục làm tốt vai trò chủ trì hiệp thương, phối hợp giữa các tổ chức thành viên trong việc thực hiện giám sát và phản biện xã hội; phát huy tối đa trí tuệ của các nhà khoa học, những chuyên gia giàu kinh nghiệm, đóng góp ý kiến cho các chủ trương, chính sách của Đảng và của cấp ủy, chính quyền các địa phương, nhất là những vấn đề quốc kế dân sinh, liên quan trực tiếp quyền và lợi ích hợp pháp của quần chúng nhân dân; làm tốt hơn vai trò tập hợp, lắng nghe ý kiến nhân dân; chủ động phối hợp chính quyền giải quyết có hiệu quả những vấn đề xã hội bức xúc ngay tại cơ sở; tin dân và tôn trọng dân, đồng thời phát huy quyền làm chủ của nhân dân.
Để bảo đảm sự phối hợp chặt chẽ và tạo điều kiện cho MTTQ Việt Nam thực hiện tốt vai trò của mình, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước nhấn mạnh, Nhà nước cần tạo cơ sở pháp lý cho các hoạt động của Mặt trận; phối hợp chặt chẽ, nhịp nhàng hơn nữa với Mặt trận. Mặt trận cần thực sự tham gia vào quá trình hoạch định và thực hiện chính sách, pháp luật chứ không chỉ làm nhiệm vụ động viên, kêu gọi, tổ chức các phong trào.
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước cũng chỉ rõ, Mặt trận cần tiếp tục đổi mới nội dung và phương thức hoạt động theo hướng sâu sát với dân, hướng về cơ sở, thật sự thiết thực, hiệu quả; coi trọng việc nhân rộng các điển hình tốt, phê phán những việc làm chưa tốt, khắc phục bệnh hình thức.
Đổi mới mạnh mẽ phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Mặt trận. Đảng ta đã xác định vừa là thành viên, vừa là lãnh đạo Mặt trận, Đảng lãnh đạo Mặt trận thông qua phát huy vai trò thành viên của Mặt trận chứ không đứng ngoài, đứng trên để lãnh đạo Mặt trận; phải phát huy thật tốt vai trò lãnh đạo của Đảng đoàn MTTQ Việt Nam.
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước đặc biệt lưu ý, MTTQ Việt Nam cần tiếp tục vận động, phát huy vai trò của nhân dân tích cực tham gia xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền ngày càng trong sạch, vững mạnh, tạo sự đồng thuận xã hội; chủ động tham gia sâu hơn, toàn diện hơn, hiệu quả hơn và động viên nhân dân tích cực tham gia vào công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí; tiêu cực.
Mặt trận phải là hạt nhân trong công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, trong phòng, chống âm mưu, hoạt động "diễn biến hòa bình" của các thế lực thù địch; kiên quyết đấu tranh với các quan điểm sai trái, phản động, cơ hội chính trị nhằm phá hoại, chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc.
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng bày tỏ tin tưởng, MTTQ các cấp với quyết tâm mới, khí thế mới, sẽ tiếp tục có những hoạt động năng động, sáng tạo, đổi mới mạnh mẽ hơn nữa, thiết thực, hiệu quả hơn nữa, góp phần tập hợp ngày càng đông đảo các tầng lớp nhân dân trong khối đại đoàn kết dân tộc; tăng cường mối quan hệ gắn bó máu thịt giữa nhân dân với Đảng và chính quyền, tạo thành sức mạnh to lớn để xây dựng Tổ quốc ta ngày càng cường thịnh, nhân dân ta ngày càng hạnh phúc, đất nước ta ngày càng phát triển, phồn vinh.
Tại buổi lễ, thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc, Chủ tịch Hội đồng Thi đua - Khen thưởng T.Ư trao Huân chương Hồ Chí Minh tặng MTTQ Việt Nam vì đã có công lao to lớn, có nhiều thành tích xuất sắc đóng góp vào sự nghiệp cách mạng của Đảng và của dân tộc.
Phát biểu ý kiến tại Lễ kỷ niệm, NGND, PGS, TS Nguyễn Ngọc Minh, Ủy viên Ủy ban T.Ư MTTQ Việt Nam khóa IX bày tỏ sự xúc động, niềm tự hào về những năm tháng khi hoạt động trong Ủy ban T.Ư MTTQ Việt Nam.
Đồng chí nhấn mạnh, đó là môi trường thực tế, gần nhân dân, hiểu rõ nguyện vọng, tâm tư tình cảm, những bức xúc của nhân dân, từ đó kịp thời phản ảnh lên Đảng, QH, Chính phủ, MTTQ Việt Nam.
Đồng chí nêu rõ, được sống trong hòa bình, ấm no, hạnh phúc hôm nay, lòng chúng ta ai cũng cảm thấy niềm tự hào xen lẫn canh cánh khôn nguôi trước sự hy sinh thầm lặng của các thế hệ cha anh. Mỗi người con đất Việt hôm nay phải có trách nhiệm đoàn kết xây dựng đất nước “đàng hoàng hơn, to đẹp hơn”, xứng đáng với sự hy sinh của các bậc tiền bối, sánh vai với các cường quốc năm châu.
Tại buổi lễ, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Nghệ An, Võ Thị Minh Sinh cho biết, suốt những năm qua, Đảng, Nhà nước, MTTQ Việt Nam đã luôn quan tâm, chăm lo, chú trọng công tác Mặt trận, không ngừng đổi mới về nội dung, hình thức vận động nhân dân; qua đó, góp phần khơi dậy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân, tập hợp đoàn kết rộng rãi các tầng lớp nhân dân, đồng bào các dân tộc, tôn giáo, người Việt Nam ở nước ngoài.
Đồng chí nhấn mạnh, muốn khẳng định vai trò, vị thế, muốn được Đảng tin, dân mến thì không thể hô hào suông, mà phải xắn tay vào công việc, phải tăng cường đối thoại; tích cực ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, điều hành hoạt động của Mặt trận hướng về cơ sở.
Đội ngũ làm công tác Mặt trận tiếp tục trau dồi kiến thức, kỹ năng, bản lĩnh, chính kiến, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm trước Đảng, Nhà nước, trước nhân dân; không ngừng đổi mới nội dung, phương thức, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động; bám sát thực tiễn cuộc sống, sâu sát hơn cùng nhân dân; vun đắp, phát huy, làm dày thêm những trang truyền thống vẻ vang của Mặt trận Dân tộc thống nhất Việt Nam - MTTQ Việt Nam.