Kiểm soát kém, dịch bệnh lây lan từ chợ trâu, bò ở Bắc Cạn

Ngày 8- 9- 2017, ông Đinh Quang Tạ ở thôn Chóc Vẻn và ông Đinh Văn Du, thôn Còi Có, xã Vũ Muộn, huyện Bạch Thông cùng nhau tới chợ trâu, bò Nghiên Loan mua ba con bò về để nuôi nhốt, vỗ béo. Đến ngày 12- 9, cả ba con bò có biểu hiện kém ăn, chảy nước dãi, có vết loét ở mồ... nên gia đình ông Du báo lên cán bộ thú y của xã. Cán bộ thú y lấy mẫu gửi về Trung tâm Chẩn đoán thú y Trung ương xét nghiệm, cho kết quả dương tính với bệnh LMLM.

Tháng 10- 2017, bà Trương Thị Dinh ở thôn Nà Bản, xã Xuân Lạc, huyện Chợ Đồn đến chợ trâu, bò Nghiên Loan mua hai con trâu đực về phục vụ cày kéo sản xuất nông nghiệp. Chưa dám nhốt chung với đàn trâu của gia đình nên bà chỉ chăn dắt, nhốt riêng. Đến ngày 12- 10, khi cán bộ thú y xã đến để tiêm phòng thì phát hiện hai con trâu có biểu hiện ốm, kém ăn, xuất hiện vết loét ở lợi, đầu lưỡi…

Cũng như bà Dinh, ông Hầu Văn Chinh, người cùng thôn đến chợ trâu, bò Nghiên Loan mua một con trâu đực về, đến ngày 12- 10, cán bộ thú y xã cũng phát hiện con trâu có nhiều nốt loét ở lợi, trâu gầy, đi lại khó khăn…

Đoàn kiểm tra của Chi cục Thú y đã lấy mẫu bệnh phẩm của trâu, bò của các hộ gia đình nêu trên gửi đi xét nghiệm tại Trung tâm Chẩn đoán thú y Trung ương. Kết quả xét nghiệm cho thấy mẫu bệnh phẩm dương tính với tuýp O bệnh LMLM.

B

Cán bộ thú y lấy mẫu bệnh phẩm trâu bị nhiễm bệnh LMLM tại xã Xuân Lạc, huyện Chợ Đồn.

Từ những con trâu, bò có mầm bệnh mua về từ chợ trâu, bò Nghiên Loan, dịch bệnh LMLM đã bùng phát tại huyện Chợ Đồn. Tính đến ngày 3- 11, dịch bệnh LMLM trên gia súc tại Chợ Đồn đã lan ra bảy thôn thuộc ba xã Xuân Lạc, Đồng Lạc, Nam Cường với số mắc bệnh là 56 con trâu, bò. UBND huyện Chợ Đồn đã ra quyết định công bố dịch tại các xã Xuân Lạc, Đồng Lạc, Nam Cường; vùng bị dịch uy hiếp gồm Quảng Bạch, Tân Lập, Bản Thi.

Trưởng phòng Quản lý Dịch bệnh và Chăn nuôi (Chi cục Thú y Bắc Cạn) Nông Quang Hải cho biết, nguyên nhân gây ra dịch bệnh là do một số hộ dân mua gom trâu, bò từ chợ trâu, bò Nghiên Loan về vỗ béo, cày kéo. Khi mua không xác định được nguồn gốc cũng như bảo đảm an toàn dịch bệnh nên dẫn tới phát bệnh và lây lan. Mặt khác, xã Xuân Lạc là nơi có ổ dịch cũ (bùng phát tháng 2- 2016), mặc dù đàn vật nuôi đã được tiêm phòng đợt một năm 2017, nhưng hiện đã hết thời gian miễn dịch bảo hộ mà chưa được tiêm lại đợt hai.

UBND tỉnh Bắc Cạn đã chỉ đạo Chi cục Thú y, huyện Chợ Đồn triển khai khoanh vùng, dập dịch, đến nay, mức độ lây lan dịch tại xã Xuân Lạc đã được khống chế. Điểm bùng phát dịch tại xã Đồng Lạc đã được khoanh vùng, không lan ra diện rộng. Tuy nhiên, nguy cơ lây lan dịch vẫn là rất lớn. Đặc biệt là tại xã Nam Cường, đàn gia súc thả rông, nhiều hộ dân không chấp hành việc tiêm phòng định kỳ. Tại xã đã có 13 con mắc bệnh, nhưng đến nay vẫn còn nhiều hộ thả rông trâu, bò trên núi. Đến ngày 30- 10, hộ ông Dương Đình Vận, thôn Cốc Lùng, xã Nam Cường có 13 con bò thì có bốn con nhiễm bệnh LMLM, số còn lại đều chưa được tiêm phòng vắc xin.

Hiện nay, việc quản lý dịch bệnh tại chợ trâu, bò Nghiên Loan đang rất bất cập. Theo quy định mới của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, việc vận chuyển gia súc trong nội tỉnh thì không cần hồ sơ kiểm dịch. Bên cạnh tạo thuận lợi cho giao dịch mua, bán gia súc nhưng lại gây khó khăn cho công tác kiểm soát dịch bệnh.

Nhiều hộ trên địa bàn mua trâu, bò từ các tỉnh lân cận về chợ theo đường nhỏ lẻ, rất khó kiểm soát. Khi về đến chợ không có hồ sơ kiểm dịch nên không thể kiểm soát được mầm bệnh. Tỉnh Bắc Cạn cần sớm có giải pháp quyết liệt để tránh tình trạng chợ trâu, bò Nghiên Loan và các chợ trâu, bò khác trên địa bàn huyện Pác Nặm trở thành nguồn “tập kết” mầm bệnh, sau đó lây lan ra nhiều địa phương khác trong tỉnh như đang diễn ra.