Thực tế thời gian qua, công tác giáo dục lý tưởng, đạo đức cách mạng cho thanh niên, thiếu niên đã đạt nhiều kết quả tích cực, phần lớn thế hệ trẻ có trách nhiệm với Tổ quốc, gia đình và bản thân; có ước mơ, hoài bão, sở hữu kiến thức, kỹ năng, sức khỏe tốt, dám nghĩ, dám làm. Thế nhưng, tác động từ mặt trái của sự phát triển xã hội, hội nhập quốc tế đã khiến không ít bạn trẻ tự hài lòng với lối sống hưởng thụ, thờ ơ, thấy đúng không bảo vệ, thấy sai không đấu tranh. Đáng lo ngại hơn, là những biểu hiện của sự lệch chuẩn đạo đức ở giới trẻ trên môi trường mạng.
Gần đây, Thành đoàn Thành phố Hồ Chí Minh đã tiến hành khảo sát về ảnh hưởng của mạng xã hội đối với thanh niên, thiếu niên. Kết quả cho thấy, các bạn trẻ cảm thấy không thể tách rời mạng xã hội. Ngược lại, mạng xã hội có tác động vô cùng lớn đến cuộc sống, nhận thức của các em.
Một cuộc thăm dò ý kiến khác được Tỉnh đoàn Đồng Tháp triển khai lại chỉ ra rằng, nâng cao lý tưởng cách mạng đối với giới trẻ là điều khó hình dung. Mặc dù vậy, khi công tác trên được đơn giản hóa thành những nội dung cụ thể như: làm việc tốt, sống tích cực, có trách nhiệm với xã hội, gia đình và bản thân... thì các bạn trẻ lại có thể tiếp thu, thực hiện tốt và nhanh chóng.
Tại Hội nghị Ban Thường vụ Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh lần thứ hai, khóa XII, diễn ra ngày 13/4 vừa qua tại thành phố Đà Nẵng, một số đại biểu nhận định: Các cấp bộ đoàn, hội đã đưa ra rất nhiều giải pháp giám sát, ngăn chặn thông tin tiêu cực trên không gian mạng, nhưng lại thiếu vắng các cơ chế cảnh báo liên quan.
Vì vậy, cần xây dựng các kênh thông tin trên không gian mạng gắn với những hình thức hiện đại, linh hoạt như số hóa các bảo tàng truyền thống của tổ chức Đoàn, phát huy vai trò các cơ sở đoàn, hội ở ngoài nước nhằm quảng bá mạnh mẽ hơn nữa hình ảnh của Việt Nam đến với bạn bè quốc tế thông qua mạng xã hội. Liên quan đến công tác tuyên truyền nói chung, các cấp bộ đoàn, hội có thể nghiên cứu thực hiện những sản phẩm truyền thông trực quan, sinh động, dễ tiếp cận như: Clip ngắn phân biệt hành vi vi phạm pháp luật và những hệ lụy, cách ứng xử phù hợp ở nơi công cộng, lan tỏa các giá trị tốt đẹp.
Đối với các cuộc thi giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức lối sống mà tổ chức Đoàn đang triển khai hiện nay, có ý kiến cho rằng, hệ thống giải pháp được tích hợp vẫn còn tập trung chủ yếu vào những nội dung mang tính “mệnh đề” như lịch sử, văn hóa, chủ nghĩa Mác-Lênin. Trong khi đó, để nâng cao tính thu hút, tập hợp thế hệ trẻ, cần tăng cường thêm về những khía cạnh mới mẻ, hấp dẫn, phù hợp tâm lý lứa tuổi.
Để có được những giải pháp hiệu quả nêu trên, các cấp bộ đoàn, hội cần tiếp tục tập trung làm tốt khâu đào tạo, bồi dưỡng, tuyển dụng, phát huy, bổ nhiệm và luân chuyển cán bộ. Theo đó, chủ trương 1+2 đã được Nghị quyết Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ XI chỉ rõ chính là “xương sống” trong triển khai công tác cán bộ đoàn, nhất là ở cấp Trung ương và cấp tỉnh. Cụ thể, hằng năm, mỗi cán bộ đoàn phải có hai tháng xuống công tác ở cơ sở, cùng bàn, làm và tháo gỡ khó khăn với cơ sở, từ đây tham mưu với đoàn các cấp về những giải pháp phù hợp, sát thực tế.
Lý tưởng cách mạng mà Chủ tịch Hồ Chí Minh sinh thời luôn mong mỏi giáo dục, bồi dưỡng cho thế hệ trẻ cũng là mục tiêu và con đường của cách mạng: Độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Trách nhiệm của thế hệ đi trước là không ngừng đổi mới, sáng tạo phương thức giáo dục, bồi dưỡng, khơi dậy trong thanh niên, thiếu niên tinh thần thi đua học tập, rèn luyện, xây dựng ước mơ, hoài bão, ý chí, khát vọng vươn lên lập thân, lập nghiệp, làm tròn trách nhiệm người chủ tương lai của đất nước.
