Kể từ ngày chính thức đi vào vận hành (ngày 1-4-1990), hệ thống Kho bạc Nhà nước đã không ngừng cải cách cơ chế, chính sách, hoàn thiện tổ chức bộ máy, hiện đại hóa công nghệ và phát triển nguồn nhân lực để thực hiện tốt các chức năng, nhiệm vụ được Ðảng, Chính phủ và Bộ Tài chính tin tưởng giao phó. Từ đó, hệ thống Kho bạc Nhà nước đã góp phần cùng với ngành tài chính huy động, phân bổ và giám sát việc sử dụng các nguồn lực tài chính của Nhà nước, đóng góp tích cực cho việc xây dựng cơ sở hạ tầng, bảo đảm an sinh xã hội, giữ vững an ninh, quốc phòng, thúc đẩy kinh tế - xã hội đất nước ngày càng phát triển.
Hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ, cơ chế, chính sách, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý các nguồn lực tài chính nhà nước
Trải qua 30 năm, các chức năng, nhiệm vụ của Kho bạc Nhà nước không ngừng được hoàn thiện; đến nay, Kho bạc Nhà nước đã được giao thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của một cơ quan kho bạc hiện đại, bao gồm: quản lý quỹ ngân sách nhà nước và các quỹ tài chính nhà nước; quản lý ngân quỹ nhà nước; huy động vốn cho ngân sách nhà nước và cho đầu tư phát triển; tổng kế toán nhà nước. Các cơ chế, chính sách trong lĩnh vực hoạt động của Kho bạc Nhà nước cũng đã được hoàn thiện và hiện đại hóa, phù hợp với các thông lệ quản lý tốt trên thế giới.
Qua đó, Kho bạc Nhà nước đã tập trung nhanh, đầy đủ các khoản thu, kiểm soát chặt chẽ và thanh toán, chi trả kịp thời các khoản chi tiêu của Chính phủ, thực hiện các chính sách xã hội và bảo đảm an ninh, quốc phòng, góp phần bảo đảm các nguồn lực tài chính của Nhà nước được sử dụng tiết kiệm, hiệu quả. Công tác phát hành trái phiếu Chính phủ được tổ chức triển khai và hoàn thiện; một mặt, đáp ứng đủ nhu cầu vốn cho đầu tư phát triển theo Nghị quyết của Quốc hội hằng năm; mặt khác, bảo đảm trong giới hạn an toàn về nợ công theo Nghị quyết số 07-NQ/TW ngày 18-11-2016 của Bộ Chính trị về chủ trương, giải pháp cơ cấu lại ngân sách nhà nước, quản lý nợ công để bảo đảm nền tài chính quốc gia an toàn, bền vững.
Ðược Ðảng, Nhà nước và nhân dân tin tưởng giao cho quản lý một nguồn lực tài chính lớn, Kho bạc Nhà nước cũng đã không ngừng hoàn thiện cơ chế quản lý theo hướng minh bạch, an toàn và hiệu quả; đồng thời, tích cực hỗ trợ công tác điều hành tài chính, tiền tệ, kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô. Bên cạnh đó, Kho bạc Nhà nước đã cung cấp đầy đủ, kịp thời, chính xác thông tin, báo cáo về tình hình thu, chi ngân sách nhà nước phục vụ cho công tác quản lý, điều hành của Quốc hội, Chính phủ, các cấp chính quyền địa phương, góp phần đắc lực vào việc nâng cao chất lượng quản lý, điều hành tài chính - ngân sách.
Hiện đại hóa công nghệ thông tin, góp phần xây dựng Chính phủ điện tử
Những năm đầu tái lập, cơ sở vật chất, trang thiết bị của Kho bạc Nhà nước còn thiếu thốn, lạc hậu, các hoạt động của Kho bạc Nhà nước chủ yếu được thực hiện thủ công. Tận dụng thế mạnh của công nghệ, Kho bạc Nhà nước đã dần từng bước triển khai và ứng dụng công nghệ thông tin vào mọi mặt quản lý, quản trị, nâng cao hiệu quả xử lý công việc, tạo thuận lợi và rút ngắn thời gian giao dịch cho người nộp thuế và các đơn vị sử dụng ngân sách. Từ năm 2012, Kho bạc Nhà nước đã triển khai xây dựng Hệ thống thông tin Quản lý ngân sách và kho bạc (TABMIS) trên toàn quốc; từ đó, góp phần cải cách quản lý tài chính công theo hướng công khai, minh bạch. Ðặc biệt, thành công của dự án đã tạo hiệu ứng lan tỏa, thúc đẩy việc nghiên cứu, phát triển các ứng dụng công nghệ hiện đại trong các hoạt động quản lý, quản trị khác của Kho bạc Nhà nước nói riêng và ngành tài chính nói chung như hiện đại hóa thu ngân sách nhà nước, thanh toán điện tử với các ngân hàng, triển khai dịch vụ công trực tuyến,...; từ đó, hình thành Kho bạc điện tử và góp phần xây dựng Chính phủ điện tử.
Kiện toàn tổ chức bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả
30 năm qua, tổ chức bộ máy của Kho bạc Nhà nước không ngừng được kiện toàn theo các chủ trương, chính sách của Ðảng và Nhà nước trong từng thời kỳ. Ðặc biệt, thực hiện Kết luận số 64-KL/TW ngày 28-5-2013 của Hội nghị Trung ương 7 khóa XI về một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, hoàn thiện hệ thống chính trị từ Trung ương đến cơ sở, Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25-10-2017 của Ban Chấp hành Trung ương Ðảng về một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, công tác kiện toàn tổ chức bộ máy đã được Kho bạc Nhà nước chủ động đẩy mạnh.
Từ năm 2015 đến nay, Kho bạc Nhà nước đã cắt giảm được 251 phòng thuộc Kho bạc Nhà nước cấp tỉnh, 64 Kho bạc Nhà nước cấp huyện, giảm gần 2.000 cấp tổ thuộc Kho bạc Nhà nước cấp huyện; theo đó, giảm gần 632 lãnh đạo cấp phòng, 2.600 lãnh đạo cấp tổ và cấp đội. Với quyết tâm cao trong chỉ đạo, quán triệt và sự thống nhất, đồng thuận trong tổ chức thực hiện, nên sau khi sắp xếp, các hoạt động tại các đơn vị Kho bạc Nhà nước đã diễn ra thông suốt, bảo đảm an toàn tiền và tài sản của Nhà nước, ổn định tư tưởng của công chức, viên chức khi sáp nhập tổ chức.
Kết quả đạt được của Kho bạc Nhà nước trong 30 năm xây dựng và phát triển đã khẳng định việc tái lập Kho bạc Nhà nước năm 1990 là một đổi mới mạnh mẽ về cơ chế quản lý tài chính tiền tệ của Ðảng và Nhà nước. Những kết quả đạt được đó là nhờ vào đường lối đúng đắn của Ðảng, sự chỉ đạo sát sao của Quốc hội, Chính phủ và Bộ Tài chính; sự ủng hộ của các bộ, ngành, địa phương và nhân dân đối với Kho bạc Nhà nước và đặc biệt là truyền thống đoàn kết, chung sức, đồng tâm, hết lòng vì sự nghiệp của các thế hệ công chức, viên chức Kho bạc Nhà nước.
Tiếp tục đổi mới để cùng toàn hệ thống chính trị xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa kiến tạo phát triển, liêm chính, hành động
Thực hiện Nghị quyết tại các kỳ Ðại hội Ðảng, đất nước ta đã đạt được những thành tựu vượt bậc, song chặng đường tiếp theo để trở thành một nước công nghiệp hiện đại vẫn còn nhiều thách thức. Bên cạnh đó, cách mạng công nghiệp 4.0 cũng đòi hỏi phải đổi mới quản trị quốc gia theo hướng hiện đại và xây dựng bộ máy Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa tinh gọn, hiệu lực và hiệu quả. Vì vậy, ngành tài chính nói chung và Kho bạc Nhà nước nói riêng một mặt phải phát huy những kết quả đạt được; mặt khác, phải tiếp tục đổi mới, góp phần tạo động lực cho tăng trưởng.
Không nằm ngoài dòng chảy chuyển đổi số, Kho bạc Nhà nước xác định tầm nhìn đến năm 2030 là: xây dựng Kho bạc Nhà nước tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả theo mô hình quản lý, quản trị hiện đại dựa trên ba trụ cột phát triển chính: nâng cao chất lượng phục vụ của Kho bạc Nhà nước, góp phần xây dựng nền hành chính phục vụ; tổ chức bộ máy thống nhất theo mô hình kho bạc khu vực, hướng tới mô hình kho bạc hai cấp; và đến năm 2030, toàn bộ các hoạt động quản lý, quản trị, cung cấp dịch vụ của Kho bạc Nhà nước được thực hiện trên nền tảng công nghệ thông tin hiện đại, có sự kết nối, chia sẻ dữ liệu với các bộ, ngành, địa phương và các cơ quan, đơn vị liên quan để hướng tới hình thành Kho bạc số.
Với tôn chỉ "văn hóa là nền tảng, đoàn kết là động lực, đổi mới và hiện đại hóa là giải pháp", hệ thống Kho bạc Nhà nước sẽ tiếp tục phát huy những truyền thống tốt đẹp, phấn đấu thi đua yêu nước để đạt được mục tiêu dài hạn đã đề ra, xứng đáng với sự quan tâm, tin tưởng của Ðảng, Nhà nước và nhân dân.
Tạ Anh Tuấn
Tổng Giám đốc Kho bạc Nhà nước
