Là nước có nhiều tỉnh, thành phố giáp biển, nhiều sông ngòi, kênh rạch nên dịp hè, mùa mưa bão, nguy cơ đuối nước luôn rình rập trẻ em. Tại Việt Nam, đuối nước là một trong 10 nguyên nhân gây tử vong hàng đầu cho trẻ em từ 5 đến 14 tuổi.
Theo số liệu của Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội, tình hình đuối nước trẻ em đã giảm trong những năm qua, mỗi năm giảm từ 3-5%, tương đương với trung bình mỗi năm giảm 100 trường hợp trẻ em tử vong do đuối nước song vẫn còn gần 2.000 trẻ em dưới 16 tuổi tử vong, khá cao so với nhiều nước Đông Nam Á.
Đáng lưu ý là số trường hợp đuối nước ở khu vực nông thôn được xác định cao gấp bốn lần so với thành thị và thường gia tăng vào mùa hè - khi học sinh được nghỉ học, hay đi bơi, ra sông, hồ vào những ngày nắng nóng...
Tuy nhiên, cũng chỉ có khoảng 30% số trẻ em Việt Nam từ 6 đến 14 tuổi biết bơi; tỷ lệ biết bơi an toàn và kỹ năng phòng, chống đuối nước còn thấp hơn khi có tới 2/3 trường hợp chết đuối lúc tắm ở ao hồ, sông suối, tắm biển mà không có người lớn đi kèm...
Đặc biệt, nhận thức của cộng đồng, cha mẹ, người chăm sóc trẻ và bản thân trẻ về các nguy cơ gây đuối nước còn hạn chế; trẻ em, cha mẹ thiếu kiến thức, kỹ năng về phòng, chống đuối nước trẻ em; trẻ em thiếu sự giám sát của cha, mẹ và người chăm sóc. Môi trường sống ngay trong từng gia đình và ngoài cộng đồng chưa an toàn, tiềm ẩn các nguy cơ gây đuối nước trẻ em.
Điều đáng nói là, việc dạy bơi cho trẻ em ở các địa phương còn gặp nhiều khó khăn, nhất là các tỉnh miền núi. Nhiều trường tiểu học, trung học cơ sở không có bể bơi tại trường, trong khi phần lớn ao, hồ, sông, suối thì ô nhiễm không sử dụng để dạy bơi được, chưa kể việc thiếu hướng dẫn viên dạy bơi, nhiều giáo viên thể dục không biết bơi; nguồn lực dành cho công tác phòng, chống đuối nước trẻ em còn hạn chế.
Theo tính toán của các chuyên gia, chi phí bình quân để một trẻ em biết bơi an toàn khoảng 700.000 đồng. Tuy nhiên, không phải địa phương nào cũng thật sự quan tâm và đầu tư xứng đáng cho phòng, chống đuối nước dù đã có các quy định. Một số nơi trích khoản nhỏ từ ngân sách, giao luôn xuống cấp huyện, xã vận động nguồn xã hội để mua sắm, làm bể bơi an toàn; phần lớn các nơi không chi hoặc vẫn chưa đầu tư đủ nguồn lực...
Phòng, chống đuối nước trẻ em đã trở thành một trong những mục tiêu quan trọng trong chương trình quốc gia phòng, chống tai nạn, thương tích trẻ em giai đoạn 2021-2030 của Chính phủ.
Ngay từ đầu hè năm 2022, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành công điện đôn đốc, chỉ đạo các bộ, ngành, chính quyền địa phương tích cực hành động, triển khai các giải pháp cụ thể để hạn chế tình trạng đuối nước cho trẻ em.
Để thực hiện hiệu quả chương trình phòng, chống tai nạn, thương tích trẻ em giai đoạn 2021-2030, với các mục tiêu giảm 20% số trẻ tử vong do đuối nước, dạy kỹ năng an toàn, dạy bơi cho trẻ em, ngày 25/7 vừa qua, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội phối hợp chín bộ, ngành đoàn thể tổ chức ký kế hoạch liên ngành phòng, chống đuối nước trẻ em giai đoạn 2022-2030 giữa các cơ quan, đơn vị nhằm tăng cường trách nhiệm và sự phối hợp cụ thể trong triển khai các giải pháp, mô hình phòng, chống đuối nước trẻ em.
Các nội dung trọng tâm, hoạt động được ưu tiên tập trung truyền thông nâng cao nhận thức, kiến thức của các cấp, các ngành, cha mẹ, người chăm sóc trẻ em và trẻ em, cộng đồng về phòng, chống đuối nước trẻ em.
Nhiều biện pháp được đưa ra như: xây dựng môi trường an toàn, triển khai các hoạt động can thiệp loại bỏ nguy cơ gây đuối nước trẻ em, làm biển báo tại nơi nước sâu, nguy hiểm, rào ao, lấp các hố nước, làm nắp cống… Trong đó, vấn đề quan trọng là tăng cường các hoạt động tư vấn, giáo dục, hướng dẫn kiến thức, kỹ năng về phòng, chống đuối nước và kỹ năng an toàn trong môi trường nước cho trẻ em tại trường học, cộng đồng, cơ sở nuôi dưỡng trẻ em; tập trung triển khai dạy bơi an toàn cho trẻ em.
Mong rằng, sự vào cuộc đồng bộ, thống nhất, gắn kết hiệu quả giữa các ban, ngành, chính quyền địa phương, nhà trường và các bậc phụ huynh sẽ giúp hạn chế đến mức thấp nhất các vụ tai nạn đuối nước với trẻ em.
