Những ngày trung tuần tháng 2, chúng tôi theo chân cán bộ nông nghiệp huyện Vân Hồ đến với Hợp tác xã Nông nghiệp Tiến Thành, xã Chiềng Xuân đúng thời điểm vườn cam Canh, cam Vinh đang chuẩn bị đậu quả. Chỉ về phía những cây cam phủ đầy hoa, ông Nguyễn Văn Tiến, Chủ tịch Hội đồng quản trị Hợp tác xã Nông nghiệp Tiến Thành cho biết: Trong Tết Giáp Thìn 2024, các thành viên hợp tác xã ăn Tết vui hơn khi vụ cam được mùa, được giá. Với 20 ha trồng cam Vinh, cam Canh của hợp tác xã thu được 50 tấn quả, mang lại doanh thu khoảng 1,5 tỷ đồng.
Cũng như nhiều doanh nghiệp, hợp tác xã khác trên địa bàn tỉnh Sơn La, với mục tiêu liên kết, phát triển bền vững, Hợp tác xã Nông nghiệp Tiến Thành đã xây dựng quy chế và yêu cầu tất cả các thành viên chăm sóc cây ăn quả đúng quy trình kỹ thuật, bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm; có sổ tay ghi chép quy trình chăm sóc, thời gian bón phân, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật. Hợp tác xã còn chủ động kết nối với các doanh nghiệp, đơn vị cung cấp phân bón, cây giống, kỹ thuật chăm sóc cây ăn quả và bao tiêu sản phẩm đầu ra.
Thành lập năm 2016, đến nay hợp tác xã có 10 thành viên, trồng 20 ha cam, 27 ha nhãn, 10 ha xoài, 6 ha bưởi, trong đó có 20 ha cây ăn quả đạt tiêu chuẩn VietGAP. Về tổng sản lượng các loại quả trung bình đạt hơn 400 tấn, doanh thu đạt 10 tỷ đồng. Ngoài việc tiêu thụ sản phẩm qua kênh bán hàng truyền thống, hợp tác xã còn chú trọng giới thiệu, quảng bá, bán hàng qua Zalo, Facebook, thậm chí là cả sàn thương mại điện tử. Nhờ quy trình sản xuất nghiêm ngặt, tuyệt đối không sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật có nguồn gốc hóa học, sản phẩm của hợp tác xã đã và đang được nhiều khách hàng lựa chọn, tin dùng.
Khi tới thăm mô hình làm giàu từ phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao của ông Tráng A Cao, dân tộc H’Mông, bản Hua Tạt, xã Vân Hồ, chúng tôi cũng thật sự bất ngờ bởi sau nhiều trăn trở tìm hướng thoát nghèo, năm 2016, ông Tráng A Cao đầu tư hơn 300 triệu đồng làm hệ thống tưới nhỏ giọt, bón phân tự động cho cây ăn quả và làm 600m² nhà lưới trồng các loại rau, quả. Hiện nay, gia đình ông Tráng A Cao có 7 ha cam, quýt, bưởi, hồng giòn, sản lượng mỗi năm thu 40 tấn quả, với doanh thu hơn 1 tỷ đồng.
Ngoài ra, ông Tráng A Cao còn thu gần 200 triệu đồng từ bán rau, dâu tây cũng được áp dụng kỹ thuật công nghệ cao. Năm 2018, ông Cao và một số hộ trồng cây ăn quả trong bản đã thành lập Hợp tác xã nông nghiệp A Cao, có 11 thành viên với gần 20 ha đất sản xuất, trong đó 12 ha trồng cây ăn quả có múi sản xuất theo quy trình VietGAP. Các thành viên còn trồng rau màu các loại, thu nhập bình quân mỗi thành viên khoảng 300 triệu đồng/năm.
Chia sẻ với chúng tôi về kết quả đạt được trong ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất nông nghiệp, ông Tráng A Cao nói: Tranh thủ sự hỗ trợ của các cấp, các ngành, tôi và ban quản trị hợp tác xã đã tìm hướng đi phát triển phù hợp, chủ động tìm đầu ra ổn định cho sản phẩm, giữ uy tín đối với khách hàng, xây dựng kế hoạch sản xuất phù hợp, nâng cao chất lượng, năng suất sản phẩm.
Hiện nay, toàn bộ diện tích cây ăn quả của hợp tác xã đều được trồng, chăm sóc, thu hoạch theo quy trình VietGAP. Nhờ ứng dụng công nghệ cao, quy trình sản xuất bảo đảm an toàn thực phẩm, cho nên sản phẩm của hợp tác xã đã được các siêu thị và cửa hàng hoa quả sạch trong, ngoài tỉnh đặt mua. Từ mô hình của hợp tác xã, nhiều hộ dân trong xã, bản đã học tập, làm theo và đã nhân rộng ra hơn 60 ha cây ăn quả, 40 ha trồng rau màu các loại...
Đồng chí Nguyễn Đức Toàn, Bí thư Huyện ủy Vân Hồ cho biết thêm: Chủ trương phát triển nông nghiệp công nghệ cao của Đảng bộ tỉnh Sơn La là một trong những khâu đột phá đã được Đảng bộ huyện Vân Hồ đề ra trong nhiệm kỳ 2020-2025. Cụ thể hóa khâu đột phá, Đảng bộ huyện đã ban hành Đề án “Phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, gắn với nông nghiệp theo hướng hữu cơ đến năm 2025”.
Cùng với đó, huyện còn chỉ đạo các đơn vị, phòng, ban, các xã tuyên truyền, vận động nhân dân đẩy mạnh phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ; đa dạng các hình thức liên kết giữa nông dân-doanh nghiệp-hợp tác xã trong sản xuất và tiêu thụ nông sản, hình thành chuỗi giá trị nông sản; tập trung thử nghiệm, nhập giống mới có ưu thế vượt trội đưa vào sản xuất, nghiên cứu, hoàn thiện các quy trình canh tác, thâm canh, bảo quản, chế biến ứng dụng công nghệ cao; đẩy mạnh nghiên cứu thị trường, giới thiệu và quảng bá sản phẩm nông sản của huyện.
Từ năm 2020 đến nay, người dân tại các xã của huyện Vân Hồ đã tích cực chuyển đổi vùng trồng lúa ruộng một vụ gắn với ứng dụng công nghệ cao trong việc gieo trồng cây hoa màu, rau củ các loại với tổng diện tích hơn 1.200 ha. Cây công nghiệp tiếp tục được tập trung đầu tư thâm canh, trọng tâm là phát triển vùng chè với tổng diện tích 1.425 ha. Đến nay, huyện có hơn 4.300 ha cây ăn quả; xây dựng vùng nguyên liệu cung cấp cho Công ty trách nhiệm hữu hạn IC FOOD Sơn La với 5 hợp tác xã sản xuất rau an toàn với quy mô sản xuất thường xuyên 5 ha/mỗi hợp tác xã; rà soát, chỉ đạo phát triển vùng trồng rau an toàn (tại các xã: Vân Hồ, Lóng Luông, Chiềng Yên, Chiềng Khoa, Tô Múa, Song Khủa) với tổng diện tích tập trung 70 ha, sản lượng gần 1.200 tấn/năm để cung cấp sản phẩm rau cho nhà máy. Ngoài thu hút đầu tư xây dựng 9 nhà máy, xưởng chế biến nông sản, huyện còn thu hút được các nhà máy, cơ sở chế biến trên địa bàn tỉnh Sơn La đến thu mua nguyên liệu. Đây chính là điều kiện để Vân Hồ hoàn thành thắng lợi mục tiêu phát triển vùng nguyên liệu gắn với chế biến.
Đồng chí Đinh Văn Quân, Bí thư Đảng ủy xã Xuân Nha cho biết: Thực hiện Đề án “Phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, gắn với nông nghiệp theo hướng hữu cơ đến năm 2025” của Đảng bộ huyện, Đảng bộ xã đã tập trung lãnh đạo phát triển nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới. Bằng các giải pháp chuyển đổi cơ cấu cây trồng, tranh thủ các nguồn vốn hỗ trợ từ các chương trình 30a, 135, dự án hỗ trợ của tỉnh, xã đã đẩy mạnh hỗ trợ, vận động người dân tích cực chuyển đổi cơ cấu cây trồng, lựa chọn các loại cây ăn quả, cây công nghiệp có giá trị kinh tế cao, thích hợp với khí hậu, thổ nhưỡng của cơ sở để đầu tư sản xuất, nhân rộng.
Hiện nay, tổng diện tích cây ăn quả trên địa bàn xã là 437 ha. Xã còn phối hợp với Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện và một số doanh nghiệp triển khai trồng hơn 40 ha cây gai xanh, 124 ha măng tre bát độ và đang triển khai trồng thử nghiệm dứa Queen. Các mô hình bước đầu phát huy hiệu quả, tạo ra những lựa chọn mới cho người dân trong phát triển nông nghiệp, tăng thu nhập bền vững.
Sự thay đổi trong phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao của huyện Vân Hồ thể hiện bằng những con số ấn tượng: Toàn huyện có 254 ha vùng nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp theo hướng hữu cơ trải đều tại 14 xã của huyện; trong đó có 83 ha lúa tẻ râu theo hướng hữu cơ; 15 tổ chức, cá nhân xây dựng hệ thống nhà màng, nhà lưới sản xuất với tổng diện tích hơn 20.000 m2; 10 tổ chức, cá nhân xây dựng hệ thống tưới tiết kiệm với tổng diện tích hơn 7 ha; 162 ha đạt tiêu chuẩn VietGAP. Huyện có 54 ha cấp mã vùng trồng, đủ điều kiện xuất khẩu, 7 sản phẩm OCOP cấp tỉnh; 79 mô hình chăn nuôi sử dụng đệm lót sinh học với 115 hộ thực hiện với khối lượng ước đạt hơn 700 tấn.
