Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước Phạm Thanh Hà; Thiếu tướng Lê Quốc Hùng, Thứ trưởng Công an; Thứ trưởng Ngoại giao Đặng Hoàng Giang; Phó Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Trí Tuệ chủ trì buổi họp báo.
Tại buổi họp báo, Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước Phạm Thanh Hà công bố Quyết định đặc xá số 1535/QĐ-CTN do Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc ký ban hành ngày 30/8/2021, có hiệu lực từ ngày 1/9/2021. Theo đó, Chủ tịch nước quyết định đặc xá cho 3.026 phạm nhân đang chấp hành án phạt tù và 3 người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù, 6 người đang được hoãn chấp hành án phạt tù, có đủ điều kiện được hưởng đặc xá năm 2021.
Tại buổi họp báo, trả lời câu hỏi của báo chí, Thiếu tướng Lê Quốc Hùng, Thứ trưởng Công an, Ủy viên Thường trực Hội đồng Tư vấn đặc xá năm 2021 cho biết, trong số 3.026 phạm nhân được đặc xá lần này có 21 phạm nhân có quốc tịch nước ngoài (trong đó có 2 phạm nhân quốc tịch Nhật Bản được đặc xá trong trường hợp đặc biệt); 499 phạm nhân là người dân tộc thiểu số của Việt Nam, 283 phạm nhân thuộc các tội xâm phạm trật tự quản lý kinh tế, các tội về chức vụ. Các phạm nhân được đặc xá năm 2021 thuộc các tội xâm phạm trật tự quản lý kinh tế, các tội về chức vụ đã nộp 24 tỷ đồng để thực hiện các bản án về dân sự và bồi hoàn; trong đó, người nộp nhiều nhất là một phạm nhân chấp hành án tại Trại giam Thanh Xuân, đã nộp 10 tỷ đồng.
Đặc xá là một trong những chế định pháp lý được quy định tại Điều 88 Hiến pháp nước CHXHCN Việt Nam, được thể chế hóa bằng Luật Đặc xá năm 2018 và các văn bản pháp luật có liên quan. Nhân sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước, ngày 30/6/2021, Chủ tịch nước đã ký quyết định về đặc xá. Ngày 1/7, Văn phòng Chủ tịch nước đã phối hợp các cơ quan liên quan tổ chức họp báo công bố Quyết định về đặc xá của Chủ tịch nước.
Để thực hiện công tác đặc xá, ngày 30/6, Chủ tịch nước đã ký quyết định thành lập Hội đồng Tư vấn đặc xá do Phó Thủ tướng Chính phủ làm Chủ tịch Hội đồng, Bộ Công an làm cơ quan Thường trực Hội đồng. Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh, Chủ tịch Hội đồng Tư vấn đặc xá 2021 thay mặt Chính phủ chủ trì phối hợp Tòa án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao và các cơ quan có liên quan xét duyệt hồ sơ, danh sách phạm nhân được đề nghị đặc xá, trong đó có các trường hợp đặc biệt theo quy định tại Điều 22, Điều 23 Luật Đặc xá và Điều 5, Quyết định số 1161/2021/QĐ-CTN của Chủ tịch nước về đặc xá năm 2021 để trình Chủ tịch nước xem xét, quyết định.
Căn cứ chức năng nhiệm vụ quyền hạn, ngày 7/7, HĐTVĐX đã có hướng dẫn số 63, Tòa án nhân dân tối cao đã có hướng dẫn để triển khai Quyết định của Chủ tịch nước về đặc xá năm 2021, sau đó Bộ Công an, cơ quan Thường trực của Hội đồng đã tổ chức các hội nghị tập huấn về công tác đặc xá từ Trung ương đến địa phương. Các cấp, các ngành theo chức năng, nhiệm vụ được phân công đều có kế hoạch triển khai thực hiện cụ thể. Các cơ quan thông tin đại chúng đã đưa tin kịp thời, tuyên truyền, giải thích kịp thời về chủ trương đặc xá của Đảng và Nhà nước, tạo điều kiện giúp cho mọi công dân và những người quan tâm hiểu rõ về chính sách khoan hồng của Đảng, Nhà nước, truyền thống nhân đạo của dân tộc Việt Nam.
Đồng thời trong quá trình xét đặc xá, cơ quan thường trực của Hội đồng Tư vấn đặc xá đã tổ chức các đoàn công tác do một số Ủy viên Hội đồng Tư vấn đặc xá làm trưởng đoàn đến các trại giam, trại tạm giam kiểm tra, đôn đốc chỉ đạo việc xét đặc xá theo đúng quy định của pháp luật.
“Như vậy, cũng như các đợt đặc xá đã được tiến hành nhiều năm qua, khi xem xét đặc xá đều phải tuân thủ theo nguyên tắc là đặc xá phải được tiến hành bảo đảm nghiêm minh, chặt chẽ, công khai, dân chủ, đúng đối tượng và đúng điều kiện đã được quy định để tất cả các phạm nhân có đủ điều kiện đều được xem xét và không để phạm nhân nào không đủ điều kiện lại được xem xét đặc xá”, Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước nhấn mạnh.
Đảng, Nhà nước Việt Nam đặc xá cho những phạm nhân đang chấp hành án phạt tù và những người đang được hoãn, tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù có đủ điều kiện được hưởng đặc xá năm 2021 là chính sách nhân đạo của Đảng, Nhà nước CHXHCN Việt Nam.
Chính sách nhân đạo đó không chỉ dừng lại ở việc đặc xá tha tù trước thời hạn mà còn thể hiện ở việc tạo điều kiện cho các phạm nhân được đặc xá tha tù tái hòa nhập cộng đồng. Vì vậy, Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Công an và UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thực hiện các biện pháp, chính sách để tạo điều kiện cho những phạm nhân được đặc xá tha tù trở về nơi cư trú, gồm cả những phạm nhân được đặc xá và những phạm nhân hết hạn tù sớm hòa nhập cộng đồng.
Thực tiễn cho thấy qua các đợt đặc xá là những cơ hội để mỗi phạm nhân suy xét lại những lỗi lầm mà họ đã phạm phải, tự mỗi người phải đánh giá kết quả cải tạo của mình, kiên quyết dứt bỏ quá khứ tội lỗi, phấn đấu trở thành công dân có ích cho xã hội.
Qua báo cáo của Bộ Công an, tuyệt đại đa số phạm nhân được đặc xá có ý thức hoàn lương, hướng thiện, nhanh chóng tái lập cuộc sống, hòa nhập cộng đồng, trong đó có những người có cuộc sống ổn định, thành đạt và tham gia đóng góp tích cực vào các hoạt động của xã hội, được ghi nhận.
