Thông tin về Nghị quyết 01/NQ-CP, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Mai Tiến Dũng cho biết, Nghị quyết tập trung vào những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, dự toán ngân sách nhà nước năm 2021. Cụ thể, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ xác định thông điệp của năm 2021 là: Tiếp tục đổi mới tư duy phát triển, hành động quyết liệt, hiệu quả hơn, quyết tâm vượt qua mọi khó khăn, biến thách thức thành cơ hội, tận dụng tốt các thành tựu của Cách mạng công nghiệp lần thứ tư và xu hướng dịch chuyển đầu tư, thương mại, chuyển đổi số trong khu vực và thế giới.
Phát huy hơn nữa tinh thần đoàn kết, chung sức đồng lòng của cả hệ thống chính trị, với niềm tin, ý chí, khát vọng vươn lên mạnh mẽ, nỗ lực phấn đấu hoàn thành vượt mức các nhiệm vụ, mục tiêu, chỉ tiêu Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và Dự toán ngân sách nhà nước năm 2021, củng cố niềm tin của người dân, doanh nghiệp, tạo nền tảng vững chắc cho việc thực hiện thắng lợi Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm năm giai đoạn 2021-2025 và Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm giai đoạn 2021-2030, sớm hiện thực hóa khát vọng phát triển về tầm nhìn đến năm 2045 đưa nước ta trở thành nước phát triển, thu nhập cao theo Nghị quyết của Đảng, Quốc hội.
Năm 2021 phải đạt được nhiều thành tích và tiến bộ hơn năm 2020 như phát biểu chỉ đạo, giao nhiệm vụ của đồng chí Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Chính phủ với các địa phương tháng 12-2020.
Để thực hiện được những yêu cầu trên, phương châm hành động của năm 2021 được xác định là “Đoàn kết, kỷ cương, đổi mới, sáng tạo, khát vọng phát triển”
Cùng với việc thực hiện mục tiêu hoàn thành toàn diện 12 chỉ tiêu chủ yếu được Quốc hội giao tại Nghị quyết số 124/2020/QH14, để tạo nền tảng cho tăng tốc phát triển ngay từ năm đầu của giai đoạn 2021-2025, hướng tới phát triển nhanh và bền vững theo đúng Nghị quyết của Đảng, Quốc hội; trên cơ sở nhận định, đánh giá của nhiều tổ chức quốc tế và với quyết tâm cao, Chính phủ đề ra mục tiêu phấn đấu tốc độ tăng GDP năm 2021 là khoảng 6,5% (cao hơn mức khoảng 6% Quốc hội giao). Đồng thời, Chính phủ đề ra 96 chỉ tiêu cụ thể cho các ngành, lĩnh vực làm cơ sở cho các bộ, ngành, địa phương xây dựng kế hoạch phấn đấu thực hiện và là căn cứ để kiểm tra, đánh giá, đo lường kết quả thực hiện Nghị quyết của các bộ, ngành, địa phương.
Để thực hiện được các mục tiêu, chỉ tiêu đề ra, Chính phủ xác định tám trọng tâm chỉ đạo điều hành, với 11 nhóm nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu và 188 nhiệm vụ cụ thể cho các bộ, ngành, địa phương... Chính phủ yêu cầu các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương trước ngày 20-1 xây dựng, ban hành chương trình, kế hoạch hành động để triển khai thực hiện Nghị quyết 01; theo chức năng, nhiệm vụ được giao, nghiêm túc triển khai thực hiện nhanh, hiệu quả, thực chất và toàn diện các nhiệm vụ, giải pháp đã đề ra tại Nghị quyết, tạo chuyển biến rõ nét ngay từ đầu năm; theo dõi sát diễn biến trong nước và quốc tế, chủ động phân tích, đánh giá, dự báo để có các giải pháp kịp thời, tổng thể, đồng bộ, tận dụng thời cơ, thuận lợi, giảm thiểu tác động tiêu cực, thúc đẩy phát triển ngành, lĩnh vực, địa phương.
Đối với Nghị quyết 02/NQ-CP về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia năm 2021, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Mai Tiến Dũng cho biết, trong bối cảnh Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 68/NQ-CP về Chương trình cắt giảm quy định liên quan đến hoạt động kinh doanh giai đoạn 2020-2025, với mục tiêu cắt giảm, đơn giản hóa ít nhất 20% số quy định và 20% chi phí tuân thủ quy định liên quan đến hoạt động kinh doanh, Nghị quyết 02 năm nay đề ra thông điệp của Chính phủ là Cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia là nhiệm vụ trọng tâm thường xuyên, liên tục bởi nếu chúng ta đứng yên hoặc cải cách chậm hơn thì tức là thụt lùi và sẽ bị bỏ lại phía sau.
Trên cơ sở đó, Nghị quyết 02 yêu cầu tiếp tục thực hiện các mục tiêu cụ thể của Nghị quyết 68, và đề ra bốn nhóm nhiệm vụ, giải pháp chung cho các bộ, ngành, UBND cấp tỉnh, gồm: Đề ra phương hướng, yêu cầu tập trung chỉ đạo khắc phục ngay những hạn chế, vướng mắc trong công tác phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị bởi đây vẫn là khâu yếu; tập trung chỉ đạo thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp chuyển đổi số theo Quyết định số 749/QĐ-TTg ngày 3-6-2020 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt “Chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030” đồng bộ với thực hiện cải cách hành chính; tập trung chỉ đạo xây dựng và thực hiện chiến lược, kế hoạch trung, dài hạn với mục tiêu rõ ràng, lộ trình cụ thể để tạo chuyển biến vững chắc đối với các chỉ tiêu có tính chất nền tảng nhưng khó cải thiện trong thời gian ngắn; tiếp tục chú trọng hỗ trợ người dân và doanh nghiệp phục hồi sản xuất kinh doanh, khắc phục các tác động tiêu cực của dịch bệnh Covid-19...
* Cũng tại cuộc họp báo, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Mai Tiến Dũng cùng một số đại diện lãnh đạo các bộ, ngành đã trả lời các câu hỏi của phóng viên liên quan các nội dung mà hai Nghị quyết 01 và 02 mà dư luận đang quan tâm.
Nỗ lực để người dân tiếp cận vaccine phòng Covid-19
Bộ Y tế cho biết, về việc mua vaccine, hiện nay, Bộ đang đàm phán với bốn nước: Một là, Anh có vaccine của Công ty AstraZeneca, hai là Hoa Kỳ có vaccine của Công ty Pfizer, thứ ba là Nga có vaccine Sputnik 5 và thứ tư là Trung Quốc. Tất cả các đơn vị này đều yêu cầu ký một biên bản bảo mật thông tin. Tuy nhiên, đến nay, có thể một số thông tin cũng đã được công khai.
Kết quả gần nhất mà Bộ Y tế đạt được là chúng ta đã ký với Công ty AstraZeneca của Anh. Theo đó, họ bảo đảm cho 15 triệu dân, với 30 triệu liều. Theo lộ trình thì quý I, quý II, quý III, quý IV đều có vaccine. Với Mỹ cũng vậy, Công ty Pfizer cũng theo lộ trình và giai đoạn cuối cùng của hợp đồng là đến quý IV-2021. Còn riêng Nga, Bộ đang đàm phán để có thể sản xuất theo chuyển giao công nghệ của Nga tại công ty trực thuộc Bộ Y tế.
Cho đến nay, việc đàm phán còn phụ thuộc nhiều yếu tố. Thứ nhất, ngoài cung cấp ra thì giá chênh nhau không nhiều, phụ thuộc vào điều kiện bảo quản, điều kiện thanh toán cũng như giao hàng. Còn một điều kiện nữa là công tác thử nghiệm lâm sàng. Hiện nay, các vaccine đang có sự chênh nhau về hiệu quả bảo vệ, thấp nhất có loại 65%, cao nhất đến 94,5%, trung bình là từ 80-90%. Tất cả nội dung này, Bộ Y tế đang xin ý kiến các bộ, ngành. Liên quan một số nội dung khác chưa có tiền lệ đối với Việt Nam, hiện, Bộ đang xin ý kiến bộ, ngành để báo cáo Chính phủ và nếu trong trường hợp cần thiết sẽ xin ý kiến của Bộ Chính trị. Bộ Y tế sẽ thực hiện nghiệm túc chỉ đạo của Chính phủ để bảo đảm người dân sớm tiếp cận được vaccine và đặc biệt, có sự giám sát rất chặt chẽ của các bộ, ngành.
Ngoài vaccine thương mại, trên thế giới còn có tổ chức gọi là COVAX Facility, là một liên minh vaccine toàn cầu. Họ mua vaccine của một số công ty để cung cấp cho 90 nước, trong đó có Việt Nam, được tham gia vào chương trình này và được cấp số lượng vaccine cho khoảng 16% người dân với giá rẻ nhất có thể và được bù lỗ. Tuy nhiên, các nước sản xuất vaccine cũng đang chưa chủ động được vì năng lực sản xuất chưa đủ để đáp ứng với số lượng lớn cho nên có lẽ trong quý I này mới có đầy đủ thông tin để chúng ta lên kế hoạch.
Hỗ trợ người dân, doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi Covid-19
Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH và ĐT) cho biết, liên quan gói hỗ trợ kinh tế lần thứ hai, về mặt nhiệm vụ, Thủ tướng Chính phủ đã giao cho Bộ KH và ĐT là cơ quan chủ quản phối hợp các cơ quan liên quan nghiên cứu, xây dựng và báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ. Tựu chung lại là nhiệm vụ xây dựng hỗ trợ giải pháp tốt nhất cho nền kinh tế, cho các doanh nghiệp, các đối tượng khi bị ảnh hưởng bởi Covid-19 trong 2021. Trong báo cáo đánh giá, Bộ KH và ĐT cũng báo cáo với Chính phủ lộ trình năm 2021, tình hình dịch Covid-19 rất phức tạp và tiếp tục ảnh hưởng nền kinh tế nước ta, và còn kéo dài thêm một số năm sau đó.
Các giải pháp trực tiếp để hỗ trợ nền kinh tế cần phải có được nghiên cứu chi tiết, phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, địa phương, phù hợp các hoàn cảnh cụ thể của 2021, đòi hỏi công tác theo dõi, giám sát, nắm bắt tình hình thường xuyên, liên tục, chặt chẽ, lúc đó mới đề ra được giải pháp phù hợp. Bên cạnh đó, còn phải căn cứ vào các điều kiện về mặt nguồn lực, cũng như cách thức triển khai các giải pháp mà chúng ta đề ra.
Tựu chung lại, gói hỗ trợ kinh tế lần thứ hai này, Bộ nhận nhiệm vụ triển khai do Thủ tướng Chính phủ giao. Do đó, Bộ sẽ kết hợp các bộ, ngành trên cơ sở nắm bắt tình hình tác động của Covid-19 và các khó khăn của nền kinh tế, có thể báo cáo Thủ tướng Chính phủ trong thời gian sớm nhất với các thông tin có tính khả thi cao. Do vậy, để trả lời thời điểm nào có gói hỗ trợ kinh tế lần thứ hai này, áp dụng ra sao, quy mô, phạm vi thế nào, tại thời điểm này, Bộ chưa thể trả lời chi tiết được.
Lộ trình mở cửa nền kinh tế theo câu hỏi là mở cửa giao thương vận tải hành khách. Việc mở cửa giao thương vận tải hành khách phụ thuộc nhiều yếu tố, trong bối cảnh dịch Covid-19 còn rất phức tạp, thậm chí còn có các chủng mới như ngành y tế đã thông tin. Thêm nữa, vaccine chúng ta chỉ mới có thông tin ban đầu và cũng chưa khẳng định việc tiêm vaccine trong năm 2021 là bảo đảm an toàn để chúng ta giao thương vận tải hành khách. Đặc biệt là có sự khác biệt về phạm vi, quy mô của việc tiêm vaccine, có nước tiêm được nhiều, được ít, cũng như khả năng bao quát, bao phủ của tiêm vaccine, chưa có đủ thông tin để khẳng định có thể mở cửa giao thương lại vận tải hành khách.
Hiện chưa thể nói chính xác ngày nào, giờ nào chúng ta cho phép giao thương, điều này phụ thuộc vào công tác nắm bắt tình hình cũng như là khẳng định mức độ an toàn khi chúng ta mở lại việc giao thương vận tải hành khách, đặc biệt là phục vụ cho ngành du lịch.
Như chúng ta đã biết trong năm 2020, sau một thời gian khi chúng ta mở lại một số đường bay nhất định nhưng do tình hình phức tạp của dịch Covid-19 vào thời điểm cuối năm, Thủ tướng Chính phủ đã quyết định tạm dừng để chúng ta theo dõi tiếp, định hình, sau đó quyết định sau.
Bộ KH và ĐT đã có báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về việc mở cửa nền kinh tế với ý nghĩa là giao thương hành khách phải có những bước đi, tính toán thận trọng, kỹ lưỡng với mục tiêu cao nhất là bảo đảm an toàn sức khỏe cho người dân, đặc biệt là thời điểm cuối năm, dịp Tết Nguyên đán 2021. Việc kiểm soát việc nhập cảnh bất hợp pháp rất vất vả và khó khăn, do nhu cầu của người dân Việt Nam mong muốn được về quê ăn Tết, đoàn tụ gia đình rất lớn, người dân không đi được cách này cũng sẽ tìm cách đi trái phép, mà không kiểm soát được về vấn đề y tế sẽ gây ra nhiều nguy hiểm. Vì vậy, lộ trình chính xác ngày, giờ nào còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Các bộ, ngành sẽ trình Thủ tướng Chính phủ về việc xem xét mở lại giao thương về mặt phạm vi, quy mô, các địa bàn quốc gia có thể mở được để bảo đảm sự an toàn cao nhất.
Tích cực chuyển đổi số
Về vấn đề chuyển đổi số, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, việc chuyển đổi số quốc gia không chỉ trong phạm vi các cơ quan của Nhà nước, Chính phủ, mà còn chuyển đổi số trên diện rộng, đặc biệt với các doanh nghiệp, trong quá trình tái cơ cấu của doanh nghiệp kết hợp với chuyển đổi số, công nghệ số. Đây là một đòi hỏi hết sức khách quan và bức thiết để phục vụ tăng trưởng. Đó cũng là điều kiện tiên quyết để chúng ta có sức bật tăng trưởng trong giai đoạn tới.
Nếu như chúng ta không chuyển đổi số kịp thời thì đây sẽ là yếu tố dẫn tới nguy cơ nền kinh tế bị tụt hậu, bản thân các doanh nghiệp cũng bị tụt hậu so với các doanh nghiệp trên thế giới. Bộ KH và ĐT đã đề xuất với Chính phủ triển khai từ năm 2021 chương trình hỗ trợ các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa trong việc chuyển đổi số và cơ cấu lại doanh nghiệp ngay từ đầu nhiệm kỳ năm năm tới, cố gắng làm sao để các doanh nghiệp của Việt Nam có khả năng bắt kịp xu thế chuyển đổi số của thế giới. Đồng thời đây cũng là điều kiện giúp các doanh nghiệp của Việt Nam có sự liên kết với nhau để tạo sức mạnh tổng hợp cũng như hỗ trợ các doanh nghiệp phát triển, lớn mạnh, khắc phục hạn chế trong thời gia vừa qua, đó là quy mô doanh nghiệp rất nhỏ mà “không chịu lớn”. Đây là yếu tố mà chúng ta rất kỳ vọng, như một cú huých cho các doanh nghiệp phát triển, xã hội phát triển.
