Chủ trì Hội thảo gồm các đồng chí Ủy viên T.Ư Đảng: Trung tướng Nguyễn Tân Cương, Thứ trưởng Quốc phòng; Thượng tướng Nguyễn Trọng Nghĩa, Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội Nhân dân (QĐND) Việt Nam; Nguyễn Phú Cường, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Đồng Nai; các đồng chí: Thiếu tướng Nguyễn Hoàng Nhiên, Viện trưởng, Viện Lịch sử Quân sự Việt Nam và Thiếu tướng Du Trường Giang, Phó Tư lệnh Quân khu 7. Cùng dự, có các đồng chí lãnh đạo các cơ quan Bộ Quốc phòng, các ban, bộ, ngành T.Ư; các Quân khu, Quân đoàn, Quân, Binh chủng; Học viện, nhà trường...
Báo cáo đề dẫn tại Hội thảo, Thượng tướng Nguyễn Trọng Nghĩa đề nghị, các tham luận, ý kiến trao đổi cần tập trung làm rõ những nội dung: Khẳng định chủ trương thành lập Quân giải phóng miền nam (QGPMN) Việt Nam là sự vận dụng sáng tạo, đúng đắn nguyên lý của Chủ nghĩa Mác- Lê-nin về xây dựng lực lượng vũ trang (LLVT) của Đảng ta; là nét đặc sắc của nghệ thuật sử dụng lực lượng trong thực hiện nhiệm vụ cách mạng.
Tiếp tục khẳng định sự lãnh đạo của Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh là nhân tố quyết định, tạo nên sức mạnh chiến đấu, làm nên chiến thắng của QGPMN Việt Nam; luận giải các nguyên nhân, yếu tố để QGPMN Việt Nam hoàn thành sứ mệnh lịch sử. Khẳng định và làm rõ thêm tầm vóc, ý nghĩa của chiến công, vai trò QGPMN Việt Nam đối với sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước. Rút ra những bài học kinh nghiệm trong quá trình xây dựng, chiến đấu, trưởng thành của QGPMN Việt Nam vận dụng vào sự nghiệp xây dựng QĐND Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại trong giai đoạn hiện nay.
Hơn 90 tham luận và ý kiến của các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Quân ủy T.Ư, Bộ Quốc phòng, Bộ Tổng tham mưu, các nhà khoa học, tướng lĩnh, các nhân chứng lịch sử gửi tới Hội thảo đã làm rõ hơn vai trò, ý nghĩa, bài học lịch sử của QGPMN Việt Nam. Theo đó, từ khi thành lập vào tháng 2-1961 đến khi kết thúc sứ mệnh lịch sử, QGPMN Việt Nam đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ mà Đảng, Quân đội giao phó, vừa chiến đấu, vừa xây dựng, phát triển lực lượng. Từ tác chiến quy mô cấp đại đội, tiểu đoàn lên hiệp đồng binh chủng quy mô lớn, lập nên những chiến công xuất sắc, góp phần quan trọng vào đại thắng mùa xuân năm 1975, giải phóng miền nam, thống nhất đất nước.
Phát biểu ý kiến tại Hội thảo, Trung tướng Nguyễn Tân Cương, Thứ trưởng Quốc phòng cho biết, tháng 1-1961, Bộ Chính trị, Ban Chấp hành T.Ư Đảng (khóa III) họp ra Nghị quyết về phương hướng, nhiệm vụ công tác trước mắt của Cách mạng miền nam. Trong đó, Bộ Chính trị đề ra kế hoạch quân sự năm năm lần thứ 2 (1961-1965) là đẩy mạnh xây dựng LLVT ở hai miền nam - bắc; tập trung xây dựng LLVT miền Nam đủ mạnh, từng bước đánh bại chiến lược, đánh đổ từng bộ phận, tiến tới giải phóng hoàn miền nam, thống nhất đất nước.
Thực hiện quyết định của Bộ Chính trị, ngày 15-2-1961, tại Chiến khu Đ, QGPMN Việt Nam được tuyên bố thành lập trên cơ sở thống nhất các LLVT tại chỗ và lực lượng tăng viện từ miền bắc. Việc thống nhất các LLVT giải phóng miền nam nói lên sự trưởng thành của LLVT ở miền nam và bước chuyển biến của cách mạng sang giai đoạn mới, giai đoạn tiến hành chiến tranh cách mạng. QGPMN là một bộ phận của QĐND Việt Nam, trực tiếp chiến đấu trên chiến trường miền nam, đặt dưới sự lãnh đạo tập trung, thống nhất về mọi mặt của Ban Chấp hành T.Ư Đảng và sự chỉ huy thống nhất của Bộ Quốc phòng - Tổng Tư lệnh QĐND Việt Nam, trực tiếp là T.Ư Cục miền nam.
Trung tướng Nguyễn Tân Cương khẳng định, Hội thảo là dịp đánh giá, nhìn nhận lại quá trình xây dựng, chiến đấu, công lao, đóng góp to lớn của QGPMN Việt Nam trong sự nghiệp kháng chiến chống Mỹ cứu nước; khẳng định sự sáng tạo, linh hoạt của Đảng ta trong tổ chức và sử dụng LLVT phục vụ nhiệm vụ chiến lược. Hội thảo cũng góp phần cùng toàn Đảng, toàn quân, toàn dân, hun đúc tinh thần yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội, lòng tự hào, tự tôn dân tộc, ý chí độc lập, tự chủ, tinh thần quật khởi và khát vọng yêu chuộng hòa bình cho các thế hệ hôm nay. Đồng thời, rút ra những bài học kinh nghiệm lịch sử để vận dụng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Đối với tỉnh Đồng Nai, Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Phú Cường cho biết, Hội thảo là dịp để bổ sung thêm nhiều tài liệu quý về QGPMN Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước vào hệ thống tư liệu lịch sử của Đảng bộ tỉnh Đồng Nai. Qua đó, đáp ứng nhu cầu tìm hiểu, nghiên cứu của thế hệ trẻ, góp phần nâng cao lòng tự hào dân tộc, củng cố niềm tin của các tầng lớp nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng. Đồng thời, đây cũng là dịp tổng kết, rút ra nhiều bài học kinh nghiệm trong kháng chiến, vận dụng vào xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay.
