“Nghệ thuật sống”- như anh thừa nhận - có thể là hệ sinh thái sử dụng cá và bonsai, những chiếc xe đạp hay bộ sofa phủ cỏ nhân tạo, những chiếc nấm ngoạn mục nhúng trong vàng, bạch kim và đồng. Một trong những dự án nổi tiếng nhất của anh mang tên Exobiotanica được thực hiện hai năm trước, trong đó Azuma đưa một cây thông bonsai mầu trắng 50 năm tuổi và một bó hoa lên 30.000 mét trong không gian và chụp những bức ảnh trên nền hành tinh trái đất. Anh đặt cây thông bonsai bên trong một khung kim loại hình hộp, treo bên dưới một quả khinh khí cầu đưa cây vào tầng bình lưu. Những người tình nguyện từ JP Aerospace ở California giúp anh lắp vệ tinh có GPS và máy quay GoPro để ghi lại hành trình. Những tấm ảnh độc nhất vô nhị của Exobiotanica gợi nhiều cảm hứng cho người xem. Anh nói: “Nhiều người hiểu lầm tôi như một nghệ sĩ hiện đại, họa sĩ hay nhà điêu khắc nhưng tôi tạo ra nghệ thuật sống. Tôi đang tạo ra một cách thức biểu hiện hoàn toàn mới”.
Hoa trong vũ trụ.
Lớn lên ở ngoại thành Fukuoka với khu vườn rộng bao quanh, anh có một tuổi thơ gắn bó, gần gũi với thiên nhiên. Đến với hoa một cách tình cờ vì công việc ban đầu của anh là bán hoa trong chợ, nhưng hoa tạo cảm hứng và thúc đẩy sức sáng tạo để anh vượt lên những suy nghĩ thành lối mòn. Anh không chịu ảnh hưởng của bất kỳ ai khi bắt đầu sáng tạo với hoa. ”Tôi nghĩ ban đầu tôi chỉ là người làm nghề hoa, nhưng tôi tạo ra tác phẩm nghệ thuật để tìm ra giá trị và tiềm năng mới trong hoa, nên tôi vừa làm nghề hoa vừa là nghệ sĩ”.
Sau đó khi điều hành một cửa hàng hoa, trang trí hoa, anh nghĩ mình có thể tìm một hình thức thể hiện mới cho chúng . Bên cạnh chỉ tạo nên những bó hoa như quà tặng hay trang trí bàn, anh muốn lưu lại vẻ đẹp ấy trong ảnh hay video trong lúc hoa thay đổi hình dạng của nó. Cũng như một nhát cắt của khoảnh khắc để giữ cho vẻ đẹp ấy vĩnh cửu, bởi đời hoa rất ngắn ngủi. Bằng nghệ thuật anh có thể lưu giữ vẻ đẹp của nó theo nhiều cách khác nhau. Như vậy hoa có thể tàn úa và mất đi trong dạng thức này nhưng lại tái sinh trong một dạng thức mới. Điều đó thôi thúc anh đi tới những thử nghiệm như thay đổi hình dạng của hoa theo cách chưa ai từng làm trước kia hoặc đặt nó trong một môi trường khắc nghiệt như đưa vào không gian hay đặt dưới đáy biển sâu. Đây thật sự là cuộc đua với thời gian, bởi “Họ nói hoa già đi 10 tuổi chỉ trong một ngày. Nếu tôi mất ba ngày để tạo ra sản phẩm tôi sẽ mất đi nhiều điều mà tôi muốn thể hiện. Tôi phải chuẩn bị đầy đủ và có cái nhìn toàn cảnh trong đầu trước khi bắt tay vào việc. Hoa không chờ người”.
Anh mất tới sáu tháng chuẩn bị cho Exobiotanica, dự án nổi tiếng nhất và khó nhất của anh. Đây là một cuộc chiến chống lại nhiệt độ âm 60 độ. Còn khó hơn nữa để thể hiện vẻ đẹp của hoa, thậm chí trong tình trạng đóng băng bởi chúng bị gẫy nát tả tơi chứ không nở bừng đẹp đẽ. Tác phẩm được đưa vào không trung nên bộ khung phải chắc và cấu trúc phải vững vàng. Nhưng kết quả hết sức ấn tượng: Những bức ảnh thể hiện một sự đối lập ngoạn mục: giữa bó hoa mỏng manh trong không trung và trái đất phía dưới.
Nghệ sĩ Azuma Makoto trong studio của mình.
Azuma Makoto đã mở ra một studio ở Tokyo lấy tên là Jardin des Fleurs. (Vườn hoa). Studio nằm ở dưới đất và trang trí đơn giản như một hầm rượu. Nhiệt độ được giữ ở mức ôn hòa quanh năm để hoa luôn nở trong điều kiện tốt nhất. Anh cũng sử dụng các bóng đèn LED đặc biệt để hoa có thể phô bày được vẻ lộng lẫy. “Hoa không nở đẹp dưới ánh nắng mặt trời trực tiếp nên chúng tôi tính toán để cân bằng ánh sáng, nhiệt độ và độ ẩm và thêm một chút ánh sáng nhân tạo để hoa có thể nở đẹp hơn”. Thậm chí có cả nhạc êm ái và nhỏ tới mức tai người hầu như nghe không rõ, để dành cho những bông hoa.
Vẻ đẹp của hoa đi cùng với sự thay đổi của bối cảnh, anh giải thích, đó là lý do anh sử dụng những thiết bị và chất liệu công nghiệp như yếu tố phụ trợ cho hoa. Danh sách khách hàng là nhiều thương hiệu thời trang danh tiếng chứng nhận sự tiếp cận thành công của anh trong lĩnh vực mới. Anh vẫn dành thời gian du lịch tới những vùng xa xôi để tìm ra những loài thực vật chưa từng được biết tới. “Lý do tôi đặt trụ sở ở Tokyo bởi nó có chợ hoa tốt nhất thế giới. Nếu tôi cần một loài hoa nhất định từ nước ngoài thì tôi có thể hỏi họ và sẽ có được nó. Tất nhiên không phải tất cả mọi thứ, nên trong chuyến du lịch tới Amazonas tôi cũng làm nghệ thuật và chụp vô số ảnh”.
Triển lãm gần đây nhất của Azuma là tại Chamber, một không gian triển lãm thử nghiệm được mô tả là ”căn phòng của sự tò mò”. Ngoài những cây nói ở trên, triển lãm còn có: xe đạp và sofa bao phủ trong lớp cỏ nhân tạo, hàng loạt hộp kính có hình hạt và những cây nấm được nhúng vào trong các kim loại quý.
Những cây nấm mạ kim loại là tác phẩm mới nhất của Azuma. Anh đã dành nhiều năm tìm kiếm trong những khu rừng Nhật Bản. Những cây nấm sinh trưởng trong các nhánh và thân cây, khi lấy chúng khỏi vỏ cây chúng cứng lại như hóa thạch vậy. Anh đã thu thập được hơn 1.500 cây nấm to và ”luôn nghĩ sử dụng chúng cho một tác phẩm điêu khắc” - anh nói. Sáu trong số đó được mạ vàng, bạch kim hoặc đồng được triển lãm tại Chamber. Nếu như Exobiotanica đặt những vật thể trái ngược cạnh nhau: vũ trụ và thực vật thì loạt tác phẩm về nấm cũng vậy: nấm được nuôi dưỡng bằng hơi ẩm và bóng râm và từ phần rậm rạp nhất trong khu rừng. Vàng, bạch kim, đồng chuyển tải ý nghĩa về của cải và hiện trạng. Ý tưởng là con người gặp gỡ thiên nhiên. “Hoa và thực vật là những thứ thuộc về tự nhiên, sử dụng chúng để làm nghệ thuật, tôi muốn kết hợp chúng với những thứ do con người làm ra để tạo nên sự đối lập. Chúng thậm chí trở nên đẹp hơn và sự kết hợp này cũng thu hút sự chú ý hơn tới vẻ đẹp của tự nhiên”.
“Nhật Bản có truyền thống về nghệ thuật hoa nổi tiếng gọi là Ikebana nên rất nhiều người nghĩ về hoa theo một cách rất bảo thủ, tôi chưa bao giờ nghĩ về chúng theo cách này. Không phải là tôi muốn vượt qua tư duy đó nhưng những điều tôi làm được từ cảm hứng về hoa bất ngờ vượt qua được điều đó”- anh nói.
| Bằng nghệ thuật anh có thể lưu giữ vẻ đẹp của nó theo nhiều cách khác nhau. Như vậy hoa có thể tàn úa và mất đi trong dạng thức này nhưng lại tái sinh trong một dạng thức mới. |
