Hiệu quả của hộ lan bánh xoay

Hộ lan bánh xoay là công nghệ sáng tạo của Hàn Quốc, được ứng dụng lắp đặt tại các khúc cua gấp hay cung đường đồi núi dốc nhằm giảm nhẹ hậu quả khi không may xảy ra tai nạn giao thông (TNGT). Nhiều quốc gia trên thế giới đã áp dụng công nghệ này như Hàn Quốc, Malaysia, Australia, Mỹ,... để bảo đảm an toàn giao thông (ATGT) cho người và phương tiện. Ở nước ta, công nghệ đã được thử nghiệm tại nhiều địa phương như Hòa Bình, TP Hồ Chí Minh, Kon Tum, Quảng Ninh,... đem lại hiệu quả khá tốt.

Hộ lan bánh xoay ETI công nghệ Hàn Quốc lắp đặt tại Dốc Cun (Hòa Bình) góp phần giảm nhẹ hậu quả nhiều vụ tai nạn giao thông.
Hộ lan bánh xoay ETI công nghệ Hàn Quốc lắp đặt tại Dốc Cun (Hòa Bình) góp phần giảm nhẹ hậu quả nhiều vụ tai nạn giao thông.

Quốc lộ 6 là cung đường huyết mạch nối liền từ Hà Nội đi các tỉnh Tây Bắc, đoạn qua địa phận tỉnh Hòa Bình dài hơn 114 km (từ km 38 đến km 152) có địa hình rất hiểm trở, với 10 “điểm đen” đặc biệt nguy hiểm ở khu vực Dốc Cun, Thung Khe 1,… tiềm ẩn nguy cơ cao về TNGT. Nhằm xóa bỏ “điểm đen” tai nạn tại Dốc Cun, Cục Ðường bộ 1 (Tổng cục Ðường bộ Việt Nam) đã ứng dụng lắp đặt thử nghiệm hệ thống hộ lan bánh xoay ETI công nghệ của Hàn Quốc, do Công ty Xây dựng Lê Minh (trụ sở tại Bình Dương) thi công từ năm 2018, dài khoảng 150 m, trị giá hơn 2 tỷ đồng. Hệ thống hộ lan bánh xoay ETI chế tạo bằng nhựa dẻo, nhập khẩu từ Hàn Quốc, có chức năng xoay và hấp thụ sốc khi xe đâm vào, chuyển đổi động năng đâm trực diện thành động năng moment quay, qua đó triệt tiêu lực xung kích do va chạm, đồng thời chuyển hướng va chạm theo hướng có lợi đưa phương tiện trở lại quỹ đạo lưu thông êm thuận, hạn chế các va chạm liên hoàn với các phương tiện cùng tham gia giao thông khác. Hệ thống cọc giữ bánh xoay được chôn sâu xuống nền đường để giảm hư hỏng khi có xe va chạm, bảo đảm cho rào chắn có độ bền tới 70 năm.

Ban ATGT tỉnh Hòa Bình cho biết, rạng sáng ngày 27/7 vừa qua, trên quốc lộ 6 thuộc phường Chăm Mát (TP Hòa Bình) đã xảy ra một vụ TNGT nghiêm trọng. Xe đầu kéo BKS 36H-005.23 chở đá lưu thông theo hướng Sơn La - Hòa Bình, khi đến vị trí Km 79+400 đã bị mất lái và tông thẳng vào hệ thống hộ lan bánh xoay ETI sau đó lật nghiêng. Hậu quả, đầu xe tải bị hư hỏng, hàng hóa trên xe đổ ra đường, rất may không xảy ra thiệt hại, thương tích về người. Lái xe Nguyễn Duy Thành, điều khiển xe BKS 36H-005.23 cho biết, lúc xảy ra tình huống bất ngờ, anh đã cho xe đâm vào hệ thống hộ lan bánh xoay, xe trượt theo chiều xoay giúp lực đâm va giảm mạnh. Nếu không có hộ lan bánh xoay, xe đâm vào vách núi thì hậu quả nghiêm trọng hơn thế rất nhiều. Cũng tại vị trí Km 79+400, ngày 8/5/2019 từng xảy ra một vụ TNGT tương tự. Theo hình ảnh do camera ghi lại, xe tải BKS 90C-059.63 đang di chuyển theo hướng Sơn La - Hòa Bình, khi vào cua, lái xe lấn làn và không làm chủ được tay lái cho nên xe bị lật nghiêng, đâm vào hộ lan bánh xoay. Do lực đâm va mạnh, đầu và thùng xe tải bị hư hỏng, hàng hóa trên xe văng ra đường nhưng rất may không gây thiệt hại về người.

Theo ông Lê Minh Tuấn, Tổng Giám đốc Công ty Xây dựng Lê Minh, hệ thống ETI có cơ chế xoay và khả năng hấp thụ va chạm trực tiếp thông qua cơ cấu giảm chấn, đồng thời truyền lực phân bố đều lên toàn bộ hệ thống kết cấu gồm thanh rào, bánh xoay và trụ. Hồ sơ kỹ thuật của sản phẩm cho thấy, công năng và phạm vi áp dụng của hệ thống rào chắn bánh xoay ETI đối với các phương tiện tham gia giao thông đường bộ được mô phỏng qua thử nghiệm va chạm mức độ cao nhất đối với xe kéo moóc với tổng tải trọng dưới 40 tấn, góc va đâm dưới 20 độ (tương đương năng lượng va chạm khoảng 725 KJ) thì khả năng gây lật đổ xe rất thấp, xe chỉ hư hỏng cục bộ tại vị trí va chạm, bảo đảm an toàn cao cho người lái xe. Hiệu quả mục tiêu của hệ thống rào chắn bánh xoay ETI khi xảy ra sự cố va đâm của các loại phương tiện tham gia giao thông đường bộ sẽ giảm thiểu thấp nhất khả năng lật xe khi có va đâm, ngăn ngừa xe vượt ra khỏi phạm vi đường xe chạy, góp phần giữ an toàn cho lái xe cũng như người tham gia giao thông khác.

Các chuyên gia giao thông nhận định, để giảm thiểu TNGT ở cả ba tiêu chí về số vụ, số người chết và số người bị thương một cách ổn định, bền vững, ngoài việc các lực lượng chức năng thường xuyên tuần tra kiểm soát, xử lý nghiêm hành vi vi phạm luật giao thông của người điều khiển phương tiện, các cơ quan quản lý rất cần nghiên cứu, ứng dụng giải pháp công nghệ trong thực tiễn một cách phù hợp. Ðối với hệ thống hộ lan bánh xoay lắp đặt tại Dốc Cun, nhiều lái xe thường xuyên đi lại trên đoạn tuyến cho rằng, vào buổi tối, sơn phản quang trên bánh xoay rất sáng nên rất dễ xác định quỹ đạo, phạm vi đường xe chạy an toàn, giúp lái xe nâng cao sự tập trung để lái xe an toàn. Ðánh giá hiệu quả việc triển khai lắp đặt công nghệ hộ lan bánh xoay ở Dốc Cun, Phó Tổng cục trưởng Ðường bộ Nguyễn Mạnh Thắng cho biết: “Từ khi lắp đặt thử nghiệm hệ thống ETI, số vụ TNGT trên đoạn tuyến đã giảm đi đáng kể, rất hiệu quả trong việc tăng cường ATGT tại các đoạn đường cong. Nếu không may xảy ra tai nạn, va chạm, hệ thống cũng giúp hạn chế hậu quả thiệt hại về sinh mạng và tài sản. Về hình thức, hệ thống này có mầu sắc đẹp, bắt mắt, phù hợp mọi cấp đường, nhất là những tuyến đường có yêu cầu cao về thẩm mỹ. Với hiệu quả rõ nét khi triển khai thực tế công nghệ bánh xoay ETI, Tổng cục Ðường bộ nhận định, cần áp dụng rộng rãi hệ thống hộ lan bánh xoay để tăng cường ATGT trên các đoạn đường cong, nhất là xử lý “điểm đen” tiềm ẩn, kéo giảm các vụ TNGT. Hệ thống ETI đã được mở rộng triển khai, lắp đặt tại đường Mai Chí Thọ (TP Hồ Chí Minh), đèo Lò Xo (Kon Tum), Cẩm Phả (Quảng Ninh),... đều đã chứng minh hiệu quả rõ rệt.