Nhiều dự báo cho rằng, con số kỷ lục 700 tỷ USD kim ngạch xuất nhập khẩu có thể đạt được trong năm nay, thậm chí có thể vượt 740 tỷ USD. Con số thống kê của Tổng cục Hải quan cho thấy, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam trong sáu tháng đầu năm 2022 đạt 371,32 tỷ USD, tăng 16,4% (tương ứng tăng 52,3 tỷ USD) so cùng kỳ năm 2021. Trong đó, tổng kim ngạch xuất khẩu đạt 186,03 tỷ USD, tăng 17,3% (tương ứng tăng 27,4 tỷ USD) và tổng kim ngạch nhập khẩu đạt 185,29 tỷ USD, tăng 15,5% (tương ứng tăng 24,9 tỷ USD)...
Xuất nhập khẩu hàng hóa tăng cao, cán cân thương mại hàng hóa của Việt Nam trong sáu tháng đầu năm 2022 tiếp tục được duy trì với mức thặng dư 740 triệu USD. Đây là kết quả tích cực trong bối cảnh chỉ vài tháng trước đó, cán cân thương mại hàng hóa nghiêng về hướng nhập siêu. Việc duy trì cán cân thương mại liên tục đã có tác động tích cực về nhiều mặt. Trực tiếp nhất là góp phần cải thiện cán cân thanh toán, góp phần tăng dự trữ ngoại hối, ổn định tỷ giá VND/USD. Qua đây, khả năng can thiệp của cơ quan điều hành cũng trở nên dễ dàng và tốt hơn.
Phải nói rằng, các doanh nghiệp Việt Nam đã tận dụng rất tốt các cơ hội từ thị trường khi dịch Covid-19 đã bước đầu được kiểm soát khiến nhu cầu về các mặt hàng thiết yếu trên thế giới ngày càng tăng cao. Đơn cử, sáu tháng đầu năm, xuất khẩu thủy sản cả nước đã ước tính đạt 5,7 tỷ USD, tăng đến 39,6%; xuất khẩu cà-phê đạt 2,3 tỷ USD, tăng khoảng gần 50%...
Nhu cầu các loại hàng hóa thiết yếu, đặc biệt là hàng hóa trong nhóm nông sản tăng cao khiến nhóm hàng này đang kỳ vọng mục tiêu có thể đạt đến 50 tỷ USD kim ngạch xuất khẩu trong năm nay, cao hơn 10 tỷ USD so với con số mà ngành ước tính từ đầu năm 2022. Đồng thời sáu tháng đầu năm 2022, kim ngạch xuất nhập khẩu nhóm hàng hóa thiết yếu cũng đạt gần 62 tỷ USD/tháng.
Các chuyên gia nhận định, nếu duy trì kết quả như sáu tháng đầu năm, quy mô kim ngạch xuất nhập khẩu cả năm 2022 của Việt Nam sẽ đạt hơn 740 tỷ USD. Điều này hoàn toàn khả thi, bởi những tháng đầu năm có nhiều kỳ nghỉ dài ngày, cộng với khó khăn do dịch Covid-19 đã giảm bớt. Mặt khác, thông lệ những năm qua, các tháng cuối năm thường có quy mô kim ngạch xuất nhập khẩu cao hơn so với đầu năm.
Dù kết quả khả quan là vậy, song chặng đường cho xuất nhập khẩu trong những tháng cuối năm không chỉ “màu hồng”. Nguyên nhân bởi tình hình lạm phát đang gia tăng mạnh mẽ ở châu Mỹ, Liên minh châu Âu (EU)... Đây đều là các thị trường trọng điểm của hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam. Tình trạng nêu trên khiến người dân ở các quốc gia này có xu hướng thắt chặt hơn chi tiêu, đặc biệt là cho hàng hóa không thiết yếu.
Đại diện Hiệp hội Dệt may Việt Nam (Vitas) thừa nhận, sáu tháng đầu năm 2022, thị trường xuất khẩu dệt may đã phục hồi mạnh mẽ, nhưng từ cuối quý II, đã xuất hiện những biến động về thị trường, cộng với tình hình lạm phát trên thế giới, khiến đà tăng trưởng xuất khẩu này chậm lại. Hơn nữa người dân có xu hướng chi tiêu cho hàng hóa thiết yếu và giảm bớt tiêu dùng cho các loại hàng hóa khác, trong đó có dệt may. Điều này khiến kim ngạch xuất khẩu hàng hóa ít nhiều bị ảnh hưởng. Chưa kể, xung đột quân sự giữa Nga và Ukraine hiện chưa có dấu hiệu chấm dứt. Cuộc xung đột này đã đẩy giá xăng, dầu tăng cao trong nửa đầu năm, trong khi, đây là đầu vào cho nhiều hàng hóa khác. Do đó, chi phí của doanh nghiệp có thể sẽ tiếp tục tăng lên, ảnh hưởng đến giá bán và sức cạnh tranh của sản phẩm.
Trước đó, ngay trong tháng 5, Việt Nam nhập siêu tới 1,73 tỷ USD. Điều này cho thấy những rủi ro tiềm ẩn trong hoạt động xuất nhập khẩu những tháng cuối năm có thể xảy ra, đồng thời đòi hỏi các cơ quan quản lý nhà nước và sự nỗ lực của cả doanh nghiệp trong việc chung tay tháo gỡ khó khăn, tạo điều kiện đẩy mạnh xuất nhập khẩu hàng hóa trong nửa cuối năm,
