“Hành trình của một dòng sông” hay chính là lẽ “sống cống hiến”

NDO -

Thí sinh được yêu cầu trình bày quan điểm về ý thức “sống cống hiến” đối với mỗi con người trong đề thi Ngữ văn của Kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông 2021.

Thí sinh rạng rỡ ra về sau khi kết thúc môn thi đầu tiên Kỳ thi tốt nghiệp THPT 2021. Ảnh: THUỶ NGUYÊN
Thí sinh rạng rỡ ra về sau khi kết thúc môn thi đầu tiên Kỳ thi tốt nghiệp THPT 2021. Ảnh: THUỶ NGUYÊN

Theo đánh giá của giáo viên Ngữ văn, Đề thi chính thức môn Ngữ văn Kỳ thi Tốt nghiệp THPT năm nay  bám sát cấu trúc của đề thi tham khảo do Bộ Giáo dục và Đào tạo công bố.

Ở phần đọc hiểu (3 điểm) gồm 4 câu hỏi phân loại theo các mức độ nhận thức. Theo giáo viên có câu 3 là một câu hỏi thông hiểu ở mức độ khó mức độ khó. Câu hỏi này yêu cầu học sinh trình bày cách hiểu của mình về một hiện tượng cụ thể, từ đó khái quát lên những quy luật trong cuộc sống con người. “Đây là câu hỏi đòi hỏi thí sinh  không chỉ nhận thức được nội dung ý nghĩa của cấu trúc ngôn từ mà còn cần kết hợp với trải nghiệm cá nhân trong cuộc sống để hướng tới những vấn đề lớn lao, mang tính vĩnh hằng trong cuộc sống con người” - Cô Trịnh Thu Tuyết, giáo viên Hệ thống Giáo dục Học mãi nêu quan điểm.

Ở câu hỏi số 4 là câu vận dụng cao yêu cầu học sinh rút ra bài học về lẽ sống qua hành trình từ sông ra biển của nước trong đoạn trích – nếu kết hợp với vấn đề đặt ra trong câu nghị luận xã hội, học sinh có thể dễ dàng trả lời được câu hỏi số 4 về lẽ sống cống hiến.

"Nhìn chung, các câu hỏi đọc hiểu vừa sức với học sinh, 2 câu đầu học sinh hoàn toàn có thể được điểm tối đa; câu hỏi vận dụng cao cũng đã có phần gợi ý; khó khăn duy nhất với học trò là câu 3 ở mức độ thông hiểu – và đây có thể coi là câu hỏi mang tính phân loại cho bài làm của thí sinh", giáo viên nhận định.

Phần Làm văn (7,0 điểm) có cấu trúc gồm 2 phần: Viết đoạn văn nghị luận xã hội (2,0 điểm) và bài nghị luận văn học (5,0 điểm). Cô Trịnh Thu Tuyết cho biết, thí sinh có thể viết đoạn văn với dung lượng khoảng 200 chữ về một khía cạnh của vấn đề rút ra từ đoạn trích của phần Đọc hiểu, đó là “sự cần thiết phải biết sống cống hiến”. “Sống cống hiến” là một vấn đề quen thuộc trong cả cuộc sống và văn chương; chọn bình diện nhỏ của vấn đề là “sự cần thiết phải biết sống cống hiến” chính là yêu cầu học trò đề cập đến ý nghĩa, vai trò, tầm quan trọng, giá trị….của ý thức “sống cống hiến” đối với mỗi con người cũng như toàn xã hội. Một vấn đề rất lớn lao, rất ý nghĩa và cũng đồng thời quen thuộc trong thi ca, văn học, trong cuộc sống …hoàn toàn sẽ không làm khó cho học trò.

Điều băn khoăn duy nhất là có thể học sinh sẽ gặp sự giao thoa giữa câu hỏi số 4 của phần đọc hiểu với khía cạnh cần bàn luận trong câu viết đoạn văn nghị luận xã hội; và đó cũng là nguyên nhân khiến bài viết ít có khả năng khơi gợi hứng thú và sự sáng tạo của thí sinh.

Câu nghị luận văn học vẫn sử dụng cấu trúc đề quen thuộc, yêu cầu thí sinh cảm nhận về 3 khổ thơ trong bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh. Câu lệnh thứ 2 mang tính chất khái quát và nâng cao khi yêu cầu học trò nhận xét về “vẻ đẹp nữ tính trong thơ Xuân Quỳnh”. Theo cô giáo Trịnh Thu Tuyết, vấn đề không mới, không hề khó với học trò, thí sinh có thể đồng thời phân tích trong quá trình cảm nhận, hoặc tách thành 2 luận điểm một cách mạch lạc như yêu cầu của đề. 

Theo cô Trịnh Thu Tuyết, đề thi Ngữ văn năm nay vừa sức, quen thuộc, không có sự đột biến gây sốc nhưng cũng ít sự mới mẻ, khơi gợi hứng thú sáng tạo; phần Làm văn không có những câu lệnh tạo dư địa cho phản biện và sự thể hiện quan điểm độc lập của thí sinh. Mức độ phân hóa của đề nếu có cũng chỉ  xuất hiện trong câu hỏi Đọc hiểu số 3,4 và trong mức độ thực hiện các yêu cầu của phần Làm văn.

Cô Phạm Thị Thu Phương, giáo viên Ngữ Văn của Tuyensinh247, thì cho rằng, đề thi Ngữ văn năm nay tuy không mới mẻ nhưng là một đề hay, bao quát, bám sát chương trình sách giáo khoa, có đầy đủ các mức độ nhận thức, có tính phân loại học sinh cao.

"Ngoài nắm chắc kiến thức, thí sinh cần lưu ý phân bố thời gian hợp lý cho các câu hỏi là một trong những bí quyết giúp các em có một bài làm tốt" - cô Phương chia sẻ.