Dự án thành phần đoạn Vĩnh Hảo - Phan Thiết thuộc dự án xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến bắc - nam phía đông giai đoạn 2017 - 2020 đi qua địa phận bốn huyện: Tuy Phong, Bắc Bình, Hàm Thuận Bắc, Hàm Thuận Nam của tỉnh Bình Thuận, có chiều dài 100,8 km. Điểm đầu tại Km134+00 phía trước nút giao Vĩnh Hảo, thuộc địa phận xã Vĩnh Hảo, huyện Tuy Phong; điểm cuối tại Km235+00, giao với đường Quốc lộ 1 đi Mỹ Thạnh tại Km2+500, thuộc xã Hàm Kiệm, huyện Hàm Thuận Nam.
Dự án cao tốc đoạn Vĩnh Hảo - Phan Thiết có tổng mức đầu tư gần 10.854 tỷ đồng. Đại diện chủ đầu tư là Ban Quản lý Dự án 7, Bộ Giao thông vận tải. Dự án được chính thức khởi công ngày 30-9-2020.
Dự án được chia thành bốn gói thầu xây lắp. Hiện nay có 3/4 gói thầu đã phát lệnh khởi công, chủ đầu tư cùng các nhà thầu hiện đang quyết liệt triển khai thi công. Còn gói thầu XL03, đại diện chủ đầu tư đã thương thảo và ký hợp đồng vào cuối tháng 12-2020 và đang hoàn thiện các thủ tục để triển khai thi công.
Tính đến nay, công tác giải phóng mặt bằng và tái định cư của dự án đã cơ bản hoàn thành. Đã bàn giao được 99,8/100,8 km. Dự án đã hoàn thành xây dựng 4/4 khu tái định cư và đã bàn giao đất tái định cư cho các hộ đủ điều kiện tái định cư. Việc di dời công trình hạ tầng kỹ thuật như: đường nước, viễn thông, điện trung thế, hạ thế và 110kV đang được triển khai thi công di dời, cơ bản đáp ứng tiến độ theo yêu cầu.
Báo cáo với Đoàn công tác của Quốc hội, kỹ sư Phạm Quốc Huy, Trưởng Phòng Điều hành Dự án 4, Ban Quản lý Dự án (QLDA) 7, Bộ Giao thông vận tải cho biết, ngay sau lễ khởi công, các nhà thầu thi công và tư vấn giám sát đã phối hợp chặt chẽ khẩn trương tiến hành công tác bàn giao mặt bằng thi công, hệ thống tim mốc, xây dựng lán trại, lập phòng thí nghiệm hiện trường, thành lập Ban điều hành dự án… huy động phương tiện, thiết bị và nhân sự phục vụ thi công. Đến nay, tiến độ huy động và triển khai thi công của các nhà thầu cơ bản đáp ứng yêu cầu, trong đó đặc biệt là gói thầu XL01 có 2/3 nhà thầu đang vượt khoảng 10% tiến độ so với yêu cầu. Toàn dự án đã huy động 490 cán bộ kỹ thuật, lái máy; 227 xe máy thiết bị, đang triển khai tổng cộng 29 mũi thi công, sản lượng đến nay đạt khoảng 95 tỷ đồng.
Tuy nhiên, trong quá trình triển khai thực hiện vẫn còn một số khó khăn vướng mắc. Công tác giải phóng mặt bằng của dự án cơ bản đã hoàn thành nhưng hiện còn 16 hộ dân (khoảng 1 km, diện tích gần 7 ha) chưa chấp thuận nhận tiền đền bù và bàn giao mặt bằng; trong quá trình thi công có 28 hộ dân đã nhận tiền bồi thường, đồng ý bàn giao mặt bằng nhưng nay lại khiếu nại về đơn giá, chính sách bồi thường… và cản trở, gây khó khăn cho thi công. Công tác di dời hạ tầng kỹ thuật còn chậm, đặc biệt là hệ thống điện 220kV và 500kV, làm ảnh hưởng đến tiến độ, phương án tổ chức thi công của dự án.
Đặc biệt là khan hiếm nguồn cung một số loại vật liệu xây dựng. Theo Ban QLDA 7, nhu cầu của dự án cần đá xây dựng khoảng 2,54 triệu m3, cát xây dựng khoảng 580 nghìn m3 đất đắp nền khoảng 9 triệu m3. Qua điều tra và báo cáo của các Nhà thầu thi công, nguồn vật liệu trong khu vực hiện tại chưa đáp ứng nhu cầu của dự án do chưa đủ pháp lý, chưa đáp ứng yêu cầu về trữ lượng và công suất khai thác (trong đó đặc biệt là đất đắp và cát bê-tông).
Sau khi trực tiếp đến công trường thi công của gói thầu XL01 do nhà thầu Công ty TNHH xây dựng Tự Lập thi công; nghe đại diện Ban QLDA7 báo cáo về tình hình thực hiện Dự án, Đoàn công tác Quốc hội đã đánh giá cao sự nỗ lực, cố gắng của chủ đầu tư cùng các nhà thầu, tư vấn giám sát trong việc sớm triển khai thi công công trình trọng điểm quốc gia và đạt được tiến độ theo yêu cầu; ghi nhận những khó khăn, vướng mắc và kiến nghị của chủ đầu tư, các nhà thầu trong quá trình thực hiện dự án. Đồng thời mong muốn, Ban Quản lý dự án cùng các đơn vị tư vấn, các nhà thầu tập trung huy động tối đa nhân lực, phương tiện, thiết bị, máy móc để thực hiện dự án bảo đảm đúng tiến độ, chất lượng công trình, hiệu quả; sử dụng hiệu quả vốn đầu tư xây dựng, chống thất thoát; sớm đưa công trình vào khai thác, sử dụng.
Tại buổi gặp mặt với lãnh đạo UBND tỉnh Bình Thuận, thay mặt Đoàn công tác, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Nguyễn Minh Sơn đánh giá cao nỗ lực, sự đóng góp rất trách nhiệm, tâm huyết, sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị tỉnh Bình Thuận đã tập trung giải phóng mặt bằng để có mặt bằng sạch bàn giao chủ đầu tư dự án. Đồng thời cũng đề nghị, tỉnh Bình Thuận tiếp tục ủng hộ, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc và kịp thời giải quyết những kiến nghị của chủ đầu tư và nhà thầu đã nêu để thực hiện dự án bảo đảm đúng tiến độ, bảo đảm chất lượng công trình.
Chủ tịch UBND tỉnh Bình Thuận Lê Tuấn Phong tiếp nhận những kiến nghị của các đơn vị thực hiện dự án mà Đoàn công tác đã nêu và cho biết UBND tỉnh Bình Thuận đang chỉ đạo các đơn vị, ngành chức năng, các địa phương đẩy nhanh tiến độ bồi thường cho các hộ còn lại để hoàn thành bàn giao mặt bằng cho các nhà thầu thi công dự án; đôn đốc các hộ dân đã nhận tiền bồi thường, hỗ trợ khẩn trương tháo dỡ, di dời nhà cửa, vật kiến trúc, cây cối, hoa màu,... ra khỏi diện tích đất đã được bồi thường, thu hồi và không tái lấn chiếm, cản trở nhà thầu thi công xây dựng công trình. Chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường tổ chức đấu giá thành công 59 mỏ khoáng sản vật liệu xây dựng thông thường để phục vụ nhu cầu vật liệu của dự án; triển khai thực hiện các thủ tục cấp phép theo quy định để bảo đảm nhu cầu vật liệu xây dựng cho dự án.
UBND tỉnh Bình Thuận đã có công văn báo cáo và đề nghị Bộ Giao thông vận tải báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, cho phép UBND tỉnh được phép thực hiện các thủ tục đấu giá, thăm dò, khai thác đối với các mỏ vật liệu chưa có trong Quy hoạch khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường, được xác định không thuộc khu vực cấm, tạm thời cấm hoạt động khoáng sản để kịp thời phục vụ thi công dự án đường bộ cao tốc. Đề nghị Bộ Công thương, Tổng công ty Truyền tải điện quốc gia phối hợp đẩy nhanh tiến độ thẩm định hồ sơ thiết kế di dời các công trình đường điện cao thế 500kV và 220kV.
