Gặp lại "chị Sứ" Hương Giang

Năm 2008, tại Hội diễn nghệ thuật chuyên nghiệp toàn quân, vở nhạc kịch "Hai người mẹ" của Đoàn nghệ thuật Quân khu 9 (tác giả và đạo diễn: Thiếu tướng, nhạc sĩ An Thuyên) dựa trên tiểu thuyết "Hòn Đất" của nhà văn Anh Đức, đã gây tiếng vang lớn với nhiều Huy chương vàng, bạc, nổi bật là vai diễn chị Sứ của nữ nghệ sĩ trẻ Hương Giang.
0:00 / 0:00
0:00
Nghệ sĩ Hương Giang vào vai chị Sứ trong vở nhạc kịch "Hai người mẹ".
Nghệ sĩ Hương Giang vào vai chị Sứ trong vở nhạc kịch "Hai người mẹ".

Dư luận khi ấy ghi nhận đây là bước đi tự tin, mạnh dạn, một bước đột phá của Ðoàn nghệ thuật Quân khu 9 của miền sông nước Cửu Long khi đến với một loại hình nghệ thuật biểu diễn mới, có tầm cao về tư duy và hình thức thể hiện.

Vở nhạc kịch "Hai người mẹ" được nhạc sĩ An Thuyên sáng tác dựa trên cuốn tiểu thuyết "Hòn Đất" nổi tiếng của nhà văn Anh Đức với mong muốn khắc họa hình tượng chị Sứ trên sân khấu nhạc kịch, ngợi ca người phụ nữ Việt Nam. Thiếu tướng, nhạc sĩ An Thuyên đã nhiều lần về với Kiên Giang, quê hương của chị Lê Thị Ràng (nguyên mẫu nhân vật chị Sứ), đến địa danh Núi Hòn, Hang Hòn, nơi những người du kích năm xưa từng chiến đấu trong chiến tranh chống Mỹ cứu nước.

Hình tượng âm nhạc mà An Thuyên tâm huyết nhất là người nữ Anh hùng Lê Thị Ràng-chị Sứ của vở diễn. Khi phần âm nhạc hoàn thành, việc tìm ra người nghệ sĩ đảm nhận được vai chị Sứ cũng không phải đơn giản. Vì đây là một vở Opera-nhạc kịch.

Ở những đoàn nghệ thuật quân khu hay địa phương, thường chưa có thể loại âm nhạc bác học này. Có được những nghệ sĩ, nói thẳng là những tài năng nghệ thuật đủ trình độ thanh nhạc hát cổ điển liền 90 phút trên sân khấu, tròn vành rõ chữ và tuân thủ những quy định khắt khe của hát nhạc kịch không phải đơn giản! May thay Đoàn nghệ thuật Quân khu 9 lúc bấy giờ đã có những nghệ sĩ như thế, mà nổi bật là nữ nghệ sĩ trẻ Hương Giang.

Tuy chỉ tốt nghiệp hệ trung cấp thanh nhạc của Trường Nghệ thuật Quân đội, nhưng với giọng hát nữ cao giàu nội lực, vừa mang tính hùng ca, lại đậm đà màu sắc trữ tình, chị được nhạc sĩ An Thuyên cùng tập thể đoàn tin yêu giao cho vai chị Sứ và đã hoàn thành rất xuất sắc. Báo chí những ngày tháng ấy đã ghi nhận và biểu dương sự nỗ lực nghệ thuật của nghệ sĩ đóng vai chị Sứ là đại úy Nguyễn Hương Giang.

15 năm đã trôi qua. Không ít người mỗi khi về vùng sông nước Cửu Long, lại thầm hỏi nghệ sĩ Hương Giang vào vai chị Sứ ngày ấy bây giờ ở đâu. Ấn tượng mãi trong họ là một người nghệ sĩ xinh đẹp, hát hay lắm, hát khỏe lắm, từng lấy đi của họ bao dòng nước mắt xúc động. Và đến tận bây giờ, những hào quang năm xưa trên sân khấu của Hương Giang vẫn chói sáng trong lòng khán giả miền Tây sông nước, tiếng hát cao trong, khi hoành tráng, khi trữ tình thiết tha vẫn vang vọng…

Nữ nghệ sĩ quê xứ Nghệ sau 6 năm phục vụ ở Đoàn nghệ thuật Quân khu 9 với Huy chương vàng vai chị Sứ và nhiều thành tích nghệ thuật khác, đã trở về học thanh nhạc hệ đại học tại Trường đại học Văn hóa Nghệ thuật Quân đội. Sau khi tốt nghiệp, chị về công tác tại Nhà hát ca múa nhạc Quân đội và trở thành giọng nữ đơn ca của nhà hát và tiếp tục gặt hái nhiều Huy chương vàng, bạc qua các kỳ hội diễn. Hiện Hương Giang là giảng viên Trường đại học Văn hóa Nghệ thuật Quân đội. Năm 2016, chị được Nhà nước phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú.

Nhắc nhớ lại thành tích nghệ thuật chói sáng của mình ngày ấy, Thượng tá-Nghệ sĩ Ưu tú Nguyễn Hương Giang nói nhiều hơn về đoàn, về tập thể nghệ sĩ Đoàn nghệ thuật Quân khu 9 mà chị luôn dành trọn tình yêu và sự hàm ơn sâu sắc: "Thật sự ngày ấy dựng nhạc kịch là một nỗ lực rất lớn của Đoàn nghệ thuật Quân khu 9. Đoàn khó khăn lắm, quá trình dài luyện tập dựng vở đã phải vượt qua rất nhiều trở ngại, đến cả khi lên đường ra Hà Nội tham dự liên hoan cũng rất thiếu thốn. Trưởng đoàn đã phải lăn lộn lo cho anh em nghệ sĩ có đủ kinh phí để tham gia hội diễn, lại còn lo toan mọi bề để có thể biểu diễn tốt. Tôi nhớ mãi một sự cố là chiếc micro của diễn viên chính đã cũ (do không đủ kinh phí mua mới) bị hỏng. Đang diễn, tôi cũng bối rối quá, lặng đi. Nhưng xác định lại tinh thần, không có mic thì vẫn hát, vì tuyến nhân vật đang xuyên suốt không thể dừng lại đổi mic, thế là tôi hát vo, hát rất xúc cảm. Cả không gian rạp của Nhà hát Quân đội lặng đi, im như tờ. Chỉ còn tiếng hát chị Sứ vang lên đầy cảm xúc và thuyết phục. Cũng có lẽ bởi vậy, phần thưởng cao nhất của hội diễn đã đến với tôi…".

Vai chị Sứ là một nỗ lực rất lớn của Hương Giang. Nhiều đêm, nữ diễn viên trẻ không ngủ được, nằm đọc lại tác phẩm "Hòn Đất". Rồi từ mỗi trang sách, lại ướm thử vào ca từ mà khi cất tiếng, nước mắt lại trào ra. Và cứ thế, chị Sứ từ trang tiểu thuyết đã bước lên sân khấu. Bạn bè, đồng nghiệp, thầy cô ngỡ ngàng vì nữ diễn viên trẻ lại có thể diễn thành công đến vậy. Đêm kết thúc hội diễn, nhạc sĩ Đức Trịnh đã ôm choàng lấy Hương Giang và các nghệ sĩ, diễn viên trong đoàn chúc mừng và bảo: "Đấy, lao động nghệ thuật phải thế các em nhé".