Chưa hết khó
Kinh doanh khá đìu hiu từ đầu năm đến nay, chị Nguyễn Lan Anh, Giám đốc kinh doanh của một DN phân phối hàng tiêu dùng cho biết, mọi năm vào thời điểm này, doanh số bán hàng của công ty thường tăng đến 30% do nhu cầu mua sắm đồ dùng cho mùa hè, thậm chí hơn, nhưng từ năm ngoái đến nay, tình hình vô cùng khó khăn. Do khó khăn, người tiêu dùng chi tiêu rất ít, chủ yếu tập trung vào những mặt hàng thực sự thiết yếu cho cuộc sống hằng ngày. Trong khi đó, tiền thuê mặt bằng, thuê nhân viên thì vẫn phải duy trì, khiến DN lâm vào cảnh khó khăn.
Cũng gặp nhiều khó khăn sau đại dịch, bà Phạm Thị Thụ, Giám đốc Công ty chuyên phân phối các sản phẩm liên quan lĩnh vực quảng cáo cho biết, năm 2020 khó 1 thì năm nay DN khó gấp 2, 3 lần. Vì như năm ngoái, dịch mới xuất hiện, DN vẫn còn “khỏe”, chứ năm nay dịch đã kéo dài hàng năm trời, DN không thể tiếp tục chống đỡ được.
Không chỉ DN phân phối, nhiều DN sản xuất cũng chưa thoát khỏi khó khăn vì nguyên, vật liệu phục vụ cho sản xuất vẫn còn thiếu. Cùng với đó, các đơn hàng mới cũng chỉ nhỏ giọt, một số DN, công nhân vẫn phải nghỉ luân phiên vì không đủ việc làm. Anh Đỗ Văn Thuận, Trưởng phòng sản xuất một công ty có vốn đầu tư Hàn Quốc đóng trên địa bàn TP Hà Nội cho biết, DN ngừng hoạt động từ giữa năm ngoái, đến tháng 3 năm nay mới có nguyên liệu để sản xuất nhưng cũng chỉ duy trì được 1, 2 tháng rồi lại nghỉ không biết đến bao giờ mới có việc làm trở lại.
Theo tổng hợp khảo sát từ 10.197 DN trên toàn quốc, do Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối hợp Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam (WB) tiến hành mới đây cho thấy có 87,2% DN tại Việt Nam bị ảnh hưởng tiêu cực bởi Covid-19, trong đó 72,3% DN tư nhân và 74,5% doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI).
Theo báo cáo, hầu hết các ngành nghề đều bị ảnh hưởng mạnh mẽ. Đối với DN tư nhân, các lĩnh vực ảnh hưởng lớn hơn 90% như sản xuất may mặc, thông tin truyền thông, sản xuất sản phẩm thiết bị điện, sản xuất xe có động cơ, giáo dục, y tế, lao động, sản xuất đồ da, gỗ…
Đối với DN FDI, ngành nghề ảnh hưởng lớn nhất là kinh doanh bất động sản (100%) tiếp đến là thông tin, truyền thông, nông nghiệp thủy sản, sản xuất may mặc, đồ da, dệt, bán buôn, bán lẻ…
Theo kết quả khảo sát, DN gặp trở ngại khi tiếp cận khách hàng, chuỗi cung ứng đứt gãy, mất cân đối dòng tiền, khó khăn quản trị lao động…
Kết quả điều tra chỉ ra, các DN mới hoạt động là nhóm chịu ảnh hưởng tiêu cực nhất. Cụ thể, 89% DN tư nhân và 92% DN FDI mới đi vào hoạt động dưới 3 năm chịu ảnh hưởng ở mức phần lớn hoặc hoàn toàn tiêu cực bởi dịch Covid-19.
Còn theo Tổng cục Thống kê, do tác động của dịch Covid-19 nên tỷ lệ thất nghiệp trong độ tuổi lao động đang tăng cao, ở mức cao nhất so với cùng kỳ trong 10 năm trở lại đây. 92% DN tư nhân và 96% DN FDI đã thực hiện ít nhất một biện pháp giảm thiểu tác động tiêu cực của dịch bệnh Covid-19 như dự trữ hàng hóa, áp dụng cách làm mới, đào tạo kỹ năng số cho người lao động, tìm giải pháp chuỗi cung ứng mới…
Quý I năm 2021, cả nước đã có 40.323 DN rút lui khỏi thị trường, tăng 15,6% so với cùng kỳ năm 2020. Trong đó, có 23.837 DN tạm ngừng kinh doanh, chiếm đến 59,1% tổng số DN rút lui khỏi thị trường.
Mở rộng các gói hỗ trợ
Trước những khó khăn mà cộng đồng DN đang phải đối mặt, bà Nguyễn Thị Hương, Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê cho rằng: Nhà nước cần tiếp tục bổ sung các chính sách, các gói hỗ trợ hiệu quả để giúp DN vượt qua khó khăn. Trong đó, nên tập trung vào các nhóm chính sách, bao gồm: Tiếp tục thực hiện và mở rộng các gói hỗ trợ đã ban hành theo một tiêu chí về đối tượng được nhận hỗ trợ, thời gian và mức hỗ trợ theo các Nghị quyết 41/2020/NQ-CP và Nghị quyết số 42/2020/NQ-CP của Chính phủ. Xem xét giảm thuế thu nhập DN đến hết năm 2021 áp dụng cho tất cả các DN với các mức khác nhau phân theo doanh thu, ngành, lĩnh vực, đặc biệt là những ngành, lĩnh vực chịu ảnh hưởng nặng nề của dịch Covid-19. Miễn, giảm phí, thuế và tiền thuê đất đến hết năm 2021, tiếp tục thực hiện các gói tín dụng hỗ trợ DN bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 được tiếp cận vốn vay từ các tổ chức tín dụng; xem xét gói hỗ trợ tín dụng cho DN với lãi suất vay ưu đãi; cần có chính sách hiệu quả để tiếp tục hỗ trợ khách hàng, thị trường tiêu thụ, hỗ trợ bao tiêu sản phẩm, kết nối DN.
Đặc biệt, cần hỗ trợ DN tiếp cận kênh thông tin xuất, nhập khẩu, hỗ trợ nâng cao năng lực sản xuất, năng lực cạnh tranh trong thương mại quốc tế. Đẩy mạnh các chính sách kích cầu, tiêu thụ hàng hóa sản xuất trong nước và xuất khẩu, qua đó thúc đẩy sản xuất trong nước, tạo việc làm cho người lao động, giảm tối đa lao động mất việc làm, nghỉ chờ việc.
Ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam cho biết, mong muốn của cộng đồng doanh nghiệp là bên cạnh các giải pháp trước mắt đã được Chính phủ, các bộ ngành và chính quyền địa phương ban hành như miễn giảm thuế, giãn thuế, gia hạn nộp thuế, giảm lãi suất, giảm các chi phí của hoạt động kinh doanh, cần phải chú ý đến những giải pháp có tính chất hạn dài hơn. Đơn cử, Chính phủ cần tăng cường đầu tư công, hoàn thiện các công trình hạ tầng, thực hiện các gói kích cầu cần thiết trong giai đoạn nền kinh tế phục hồi.
Bên cạnh đó, DN cũng cho rằng các chính sách kinh tế vĩ mô trong dài hạn cần quan tâm phát triển thị trường nội địa, thúc đẩy sự kết nối giữa doanh nghiệp trong nước với người tiêu dùng hình thành các chuỗi cung ứng Việt. Quan trọng hơn, phần lớn các doanh nghiệp đề nghị cải thiện hệ thống pháp luật và tháo gỡ các nút thắt về thủ tục hành chính để cải thiện môi trường kinh doanh.
Bên cạnh sự hỗ trợ của nhà nước, để vượt qua khó khăn, ổn định sản xuất, các chuyên gia kinh tế cho rằng, cộng đồng DN cũng cần chủ động, tích cực tìm kiếm cơ hội, ý tưởng, tìm kiếm đối tác kinh doanh mới để ổn định và phát triển sản xuất. Từ đó khai thác tối đa những tiềm năng của DN và cơ hội từ các Hiệp định Thương mại tự do mà Việt Nam đã tham gia.
