Năm nay, nhờ thời tiết thuận lợi, sản lượng trái cây Tết ở đồng bằng sông Cửu Long khá dồi dào, bảo đảm an toàn thực phẩm với nhiều mẫu mã bắt mắt hơn...
Sản lượng lớn, mẫu mã đẹp
Gần Tết, quýt hồng Lai Vung (Đồng Tháp) đang rộ vụ. Các chủ vườn quýt hồng ở đây đang miệt mài các công đoạn chăm sóc cuối cùng để giao những chậu quýt hồng ưng ý nhất cho khách kịp chưng Tết.
Ông Tạ Văn Hội, chủ cơ sở quýt hồng chậu Thúy Trang ở ấp Tân Lợi, xã Tân Thành, huyện Lai Vung đang tất bật chăm bón cây, dưỡng trái. Sáu năm trước, ông Hội bắt đầu trồng quýt hồng chậu. Năm nay, ông Hội dự định đưa ra thị trường 120 chậu và đã có hai phần ba số chậu được khách hàng đặt mua. Các chậu quýt này được gia đình ông trồng cách nay ba năm, giá mỗi chậu từ hai triệu đến ba triệu đồng. Ông cho biết: “Cực nhất là năm thứ ba, chúng tôi phải dốc toàn lực, toàn tâm chăm sóc để có được những chậu quýt hồng sai trái, màu đẹp, tạo tán cho thế cây đẹp, ra trái đúng dịp Tết”.
Cây quýt hồng Lai Vung trồng chậu nhỏ hoặc vừa để chưng Tết chỉ cao tầm 1m đến khoảng 1,5m nhưng cho từ 20 đến hơn 50 trái (tùy chủng loại cây). Mỗi năm, thương lái từ khắp nơi tìm đến các nhà vườn đặt quýt hồng với số lượng vài chục đến hơn 100 chậu mỗi nhà vườn.
“Năm nay, phần nhiều thương lái đặt mua chậu quýt hồng cách Tết hơn 20 ngày. Bắt đầu mồng mười tháng Chạp là tôi giao chậu quýt hồng cho những khách ở xa, sau đó giao lai rai đến 28 Tết là dứt điểm. Khi vận chuyển đi, quýt được bao trái, bịt cây, chăm sóc, tưới dưỡng hết sức cẩn thận để chậu quýt đến tay chủ nhân mới vẫn giữ nguyên được trái tươi, đẹp”, ông Tạ Văn Hội cho biết thêm...
Cam, bưởi, dưa hấu, vú sữa… cũng là những loại trái cây được nhiều người ưa chuộng chưng và dùng trong dịp Tết. Tại Sóc Trăng, bên cạnh các dòng vú sữa tím, vàng, gần đây có thêm vú sữa bơ hồng với nhiều ưu điểm vượt trội. Trái vú sữa bơ hồng có mầu sắc đẹp, trọng lượng lớn, thịt dẻo nhẹ, có vị ngọt thanh và mùi thơm nhẹ. Vú sữa bơ hồng Sóc Trăng đã đạt chuẩn OCOP 4 sao có trọng lượng trái từ 450-700 g/trái, cá biệt, có cây cho trái đạt trọng lượng mỗi trái đến gần một kg.
Nhà vườn Trần Văn Phương, Hợp tác xã Nông nghiệp Xóm Đồng 2, xã Thới An Hội, huyện Kế Sách, tỉnh Sóc Trăng cung ứng hơn 30 tấn vú sữa bơ hồng cho thị trường Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024. Giống vú sữa này được ông Phương miệt mài nghiên cứu, lai tạo công phu hơn 12 năm. Từ cây vú sữa thân to, có tuổi hàng chục năm nhưng vẫn cho trái rất to, trái chín thịt bên trong có độ dẻo như thạch, vị ngọt thanh nhẹ, vỏ trái có mầu hồng nhạt đẹp mắt…, ông Phương quyết định chiết nhánh cây lai tạo. Với 30 cây vú sữa bơ hồng lai tạo thành công, ông chiết nhánh cây, mở rộng nhanh diện tích trồng vú sữa bơ hồng. Hiện, hợp tác xã của ông Phương đã có vườn vú sữa bơ hồng hơn 30 ha.
Riêng gia đình ông Phương, với gần 4 ha trồng vú sữa, bình quân, sản lượng trái thu về khoảng 180 tấn/năm. Hiện, giá bán được doanh nghiệp thu mua xuất khẩu và bán Tết tăng 20%, từ 45.000-60.000 đồng/kg, trừ hết các khoản chi phí, mỗi năm ông Phương thu lợi nhuận hàng tỷ đồng. Ông Phương đã được cấp phép cung ứng cây giống vú sữa cho nhà vườn với sản lượng mỗi năm hơn 6.000 nhánh.
Ông Phương cho biết, để có sản lượng và chất lượng trái vú sữa bán Tết, nhà nông phải chăm sóc vất vả cả năm. Từ tháng Hai, tháng Ba âm lịch, ông Phương đã cắt tỉa, bón phân hữu cơ. Đến tới tháng Tư, tháng Năm, cây bắt đầu ra đọt, ra hoa. Tháng Sáu, tháng Bảy, cây vú sữa bắt đầu đậu trái và tháng Tám, tháng Chín phải bao bọc từng trái để tránh sâu, bướm đục phá. Từ tháng Mười đến tháng Một, tháng Chạp bắt đầu thu hoạch. Dịp Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024, ông Phương ký kết tiêu thụ hơn 30 tấn vú sữa với vài công ty xuất khẩu và siêu thị, cửa hàng …
Đến nay, tỉnh Sóc Trăng đã xây dựng được năm chuỗi liên kết giá trị sản phẩm trên cây ăn trái với các công ty, doanh nghiệp cung ứng cho các siêu thị trong nước và xuất khẩu. Tỉnh Sóc Trăng hiện có 2.208 ha trồng vú sữa, được cấp 25 mã số vùng trồng với tổng diện tích 193,95 ha phục vụ xuất khẩu sang thị trường Hoa Kỳ. Trong năm 2023, tỉnh Sóc Trăng đã liên kết với các doanh nghiệp tiêu thụ 1.539 tấn trái cây đặc sản, trong đó, xuất khẩu gần 200 tấn vú sữa, bưởi, nhãn, sầu riêng sang thị trường Hoa Kỳ, Australia, Hàn Quốc, Trung Quốc…
Cánh đồng ở ấp Hưng Nghĩa, xã Tân Hưng, huyện Bình Tân, tỉnh Vĩnh Long với hơn 246 ha dưa đủ các loại, đặc biệt là dưa hấu xanh và dưa hấu vàng, đang phát triển tốt, kịp bán dịp Tết. Anh Võ Văn Chiến, nông dân ấp Hưng Nghĩa, cho hay: “Năm nay, gia đình tôi trồng được bảy công (7.000 m2) dưa hấu với ba loại dưa xanh, dưa vàng chưng Tết và dưa không hạt. Cách đây một tuần, thương lái đã đến đặt cọc với giá 30 triệu đồng/công. Năm nay, nhờ thời tiết thuận lợi, cây giống tốt và cách bón phân hợp lý, cho nên năng suất đạt khá cao. Nhẩm tính, mỗi một công trừ chi phí đầu tư khoảng 10 triệu-12 triệu đồng cũng lời được gần 20 triệu đồng. Năm nay gia đình tôi ăn Tết lớn hơn mọi năm”.
Bưởi Năm roi là một trong những loại trái cây nổi tiếng từ rất lâu và là vật phẩm dùng chưng mâm ngũ quả vào ngày Tết. Xã Mỹ Hòa, thị xã Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long có gần 677 ha trồng bưởi, hiện có hơn 265 ha đang cho trái; trong đó, hơn 70% diện tích bưởi cho trái đạt sản lượng 35 tấn/ha/năm. Hiện, giá bưởi bình quân khoảng 6.000-7.000đồng/kg, giảm khoảng 4.000-5.000đồng/kg so với cùng kỳ năm 2023.
Phó Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Vĩnh Long Nguyễn Ngọc Thanh cho biết, diện tích trồng cây lâu năm trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long năm 2023 đạt 70.327 ha, tăng 3,7% (tăng 2.501 ha) so với trước. Trong đó, diện tích trồng cây ăn quả 59.184 ha, tăng 4,2% (tăng 2.384 ha) so với năm trước. Các loại trái cây phục vụ Tết ở Vĩnh Long khá phong phú, như: Bưởi với sản lượng hơn 125.000 tấn năm; xoài hơn 78.000 tấn…
Nâng cao chất lượng trái cây
Để tránh sản lượng trái cây vượt nhu cầu thị trường quá cao, Sóc Trăng đã thành công trong việc hướng dẫn nhà nông áp dụng phương pháp trồng rải vụ. Nhiều giống cây ăn trái đã được sản xuất quanh năm thay vì mang tính mùa vụ.
Từ đầu năm đến nay, các hợp tác xã trong tỉnh Sóc Trăng đã áp dụng chuẩn sản xuất an toàn và đã liên kết tiêu thụ với các công ty, doanh nghiệp hơn 1.540 tấn trái cây; trong đó có 200 tấn vú sữa, 1.320 tấn bưởi, 18 tấn sầu riêng và 2,5 tấn thanh nhãn. Đến cuối năm 2023, tỉnh Sóc Trăng có 28.718 ha trồng cây ăn trái các loại như bưởi, vú sữa, sầu riêng, thanh nhãn với tổng sản lượng khoảng 310.011 tấn. Sóc Trăng đã phát triển và duy trì 104 mã số vùng trồng với diện tích 593,47 ha trên vú sữa, nhãn, xoài, bưởi, sầu riêng xuất khẩu sang thị trường Hoa Kỳ, Nhật Bản, Australia, Hàn Quốc, Trung Quốc...
Năm nay, dưa hấu Tết tại Vĩnh Long đạt năng suất cao hơn và sản lượng nhiều hơn so với năm trước. Mỗi một công đất trồng dưa, nông dân thu lời hơn hai lần so với năm trước nhờ thời tiết thuận lợi và vào mùa nước nổi, các ruộng trồng dưa đều được xả nước lấy phù sa. Mặt khác, nông dân nơi đây đã có kinh nghiệm trồng dưa từ rất lâu và luôn ý thức trong việc sản xuất sản phẩm theo hướng an toàn cho người tiêu dùng. Còn nhà vườn trồng bưởi ở Vĩnh Long đang thực hiện cải tạo đất theo hướng hữu cơ sinh học với 11,5 ha đang phát triển khá tốt. Hiện, có 50 ha bưởi được Viện Cây ăn quả miền nam hỗ trợ xây dựng theo chương trình VietGAP.
Quýt hồng Lai Vung trái to, vị ngọt thanh, chua nhẹ, là loại trái cây đặc sản ở miền Tây Nam Bộ và nổi tiếng cả nước. Quýt hồng “lên màu” đẹp nhất từ tháng Chạp cho đến sau Tết 20 ngày, nhiều chậu vẫn còn trái đẹp.
Phó trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Lai Vung (Đồng Tháp) Huỳnh Văn Tồn cho biết, dịp Tết Nguyên đán năm 2024, sản lượng quýt hồng cung cấp ra thị trường khoảng 5.000 tấn. Ngoài ra, nhà vườn còn cung cấp ra thị trường khoảng 600 chậu kiểng quýt hồng. Dù sản lượng có giảm hơn năm ngoái, nhưng quýt hồng chậu năm nay vẫn đạt về mẫu mã, màu sắc và chất lượng trái ■
