1. Phở
Danh sách ẩm thực Việt sẽ ra sao nếu thiếu Phở? Hình ảnh khá phổ biến ở Việt Nam mỗi khi bộ hành trên phố là đám đông những thực khách xếp hàng chờ ăn phở. Món ăn này tưởng chừng rất đơn giản với nước dùng ninh từ xương, bánh phở tươi làm từ bột gạo, một nhúm rau hành, thịt bò hoặc gà, dễ phù hợp với khẩu vị số đông và chiếm ưu thế trong các món ăn địa phương. Đây cũng là món ăn rẻ, vừa túi tiền cư dân địa phương, ngon lành và lúc nào cũng có bán.
Địa chỉ được nhắc đến nhiều nhất là Phở Thìn, số 13 Lò Đúc, Hai Bà Trưng, Hà Nội.
2. Chả cá
Người Hà Nội coi chả cá rất đặc biệt đến mức có một địa chỉ đã trở thành tên gọi chung cho món này. Đó là Chả cá Lã Vọng, nơi phục vụ món chả cá chiên ướp giềng, nghệ ngay trên chảo nóng tại bàn, ăn kèm với hành và thìa là. Quán ăn này luôn luôn đông, nhưng phục vụ không lịch thiệp cho lắm và giá cả tương đối cao. Thay vào đó, bạn có thể đến một quán chả cá khác nằm trên phố Đường Thành, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội. Ở đây phục vụ khá dễ chịu và món ăn cũng được.
3. Bánh xèo
Bánh xèo ngon là bánh có nhân bằng thịt lợn, tôm, giá đỗ với một vài loại rau hành. Đây là một trong số những món ăn khá phổ biến ở Việt Nam và được làm cũng rất đơn giản. Món này người dân địa phương thường cuốn với rau diếp xoăn và chấm với nước chấm được pha theo bí quyết của mỗi đầu bếp, thường từ nước mắm, chanh hoặc dấm, đường, ớt…
Quán bánh xèo nổi tiếng nhất nằm trên đường Đinh Công Tráng, quận 1, TP Hồ Chí Minh, nhà số 46 A.
4. Cao lầu
Đây là một loại mì địa phương với thịt lợn, đặc sản của Hội An, tượng trưng cho nền văn hóa pha trộn liên quan đến tính chất là nơi giao thương, buôn bán của khu đô thị cổ này.
Sợi mì được cán dày gần giống mì Udon của Nhật Bản, há cảo giòn và thịt lợn chế biến gần giống như của Trung Quốc, trong khi cách đun nước dùng và sử dụng rau thơm thì đúng kiểu Việt Nam. Điểm đặc biệt làm nên độ ngon của món ăn này là nước được lấy từ giếng Bá Lễ, một cái giếng cổ ở Hội An.
Quán Cao lầu nổi tiếng nhất là Morning Glory, 106 Nguyễn Thái Học, Hội An.
5. Rau muống
Đây là một loại rau bản địa mọc trong nước, thường chế biến theo kiểu xào tỏi. Rau muống xào tỏi phổ biến cả ở trong nhà hàng lẫn quán bia hè phố và là món ăn không thể thiếu trong mâm cơm gia đình.
6. Nem rán, chả giò
Món nem rán là một trong những món ẩm thực đặc trưng của Việt Nam, khá phổ biến với độ ngon, dễ ăn và cũng tốt cho sức khỏe với đủ thành phần rau củ, thịt, trứng… Ở phía nam, người dân gọi món này là chả giò, còn phía bắc là nem rán. Quán ăn nổi tiếng nhất là hàng bún chả số 1 Hàng Mành, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội.
7. Gỏi cuốn
Món cuốn đặc biệt này khá phổ biến ở Việt Nam, là một lựa chọn tối ưu khi bạn đã quá ngấy với các món rán đầy dầu mỡ. Vỏ cuốn được làm bằng bánh tráng bột gạo, cuốn với nhân là rau xanh, thịt hoặc hải sản, một lớp rau mùi, chấm với nước chấm pha từ nước mắm, tỏi, ớt, ít chanh và đường.
Món này được bán tại Quán Ăn Ngon, 18 Phan Bội Châu, Hoàn Kiếm, Hà Nội.
8. Bún bò Huế
Đây là món ăn đặc trưng của miền trung Việt Nam, nấu từ nước xương, chân giò lợn và thịt bò. Sợi bún ở đây cũng là sợi bún to, khác với bún của miền nam hoặc miền bắc. Bún bò Huế không chỉ có ở miền trung, ở Huế, mà hiện nay ở cả Hà Nội, TP Hồ Chí Minh cũng như nhiều tỉnh, thành phố đã xuất hiện các quán bán món này.
9. Bánh khọt
Đây là một loại pancake khá thú vị, có nhân khá phổ biến gồm tôm, đậu xanh, hành tây. Một chiếc bánh khọt nho nhỏ, ăn vừa miệng nhưng cũng đủ thòm thèm để ăn tiếp chiếc thứ hai, thứ ba… Bột bánh khọt thường được pha bằng nước dừa để tạo vị thơm, ngọt.
Địa chỉ phổ biến nhất là bánh khọt Cô Ba Vũng Tàu, 59 B Cao Thắng, quận 3, TP Hồ Chí Minh.
10. Gà tần
Thực chất đây là món ăn tẩm bổ cho người bị ốm. Món này phổ biến tới mức các bà nội trợ cũng có thể nấu ở nhà, với một con gà đen nhỉnh hơn nắm tay một chút, được hầm với vài vị thuốc bắc phổ thông. Món này được phục vụ nhiều tại phố ẩm thực Tống Duy Tân, Hà Nội.
11. Nộm hoa chuối
Hoa chuối của Việt Nam trong có vẻ khá là to so với một đĩa salad thông thường. Nhưng người Việt có cách chế biến riêng của họ. Hoa chuối được thái mỏng ra, trộn với đu đủ xanh cũng được thái sợi, cà rốt, rau mùi với thịt gà và nước chấm pha từ nước mắm, đường, chanh hoặc giấm, rắc vài hạt lạc rang giã dập.
Đây cũng là món phổ biến từ thực đơn nhà hàng đến mâm cơm gia đình.
12. Bún bò Nam Bộ
Cũng là bún bò, nhưng cách chế biến của người miền nam hoàn toàn khác với người miền trung. Bò xào mềm, lạc rang giã dập, giá đỗ, trộn với rau thơm, mùi, hẹ, nước mắm và tiêu xay.
Quán 67 Hàng Điếu, Hà Nội khá nổi tiếng với món ăn này.
13. Hoa quả dầm
Đây là món ăn đường phố hoàn hảo vào mùa hè ở Việt Nam. Hoa quả nhiệt đới đủ loại được trộn với sữa chua, sữa đặc, đá xay, được coi là tốt cho sức khỏe hơn là món kem.
14. Phở cuốn
Phở cuốn là sự kết hợp hoàn hảo giữa gỏi và phở trong một chiếc cuốn nhỏ. Đây cũng là món ăn đặc trưng của Hà Nội, với lá bánh phở để nguyên, cuốn với thịt bò xào, rau diếp và dưa chuột. Nơi bán nhiều món này nhất là đảo Ngũ Xã, hồ Trúc Bạch, số 26 Nguyễn Khắc Hiếu, Ba Đình, Hà Nội.
15. Gà nướng
Món ăn thời thượng như KFC có thể đã phổ biến ở Việt Nam ngày nay, nhưng không thể đánh bại nổi món ăn bản địa này. Các phần như cánh, chân, đùi gà được tẩm mật ong, nướng xèo xèo trên bếp than hoa, lớp da đủ giòn mà không bị khô.
Món này bán nhiều tại phố Lý Văn Phúc, Đống Đa, Hà Nội.
16. Phở xào
Phở xào có vẻ tốt cho sức khỏe hơn một chút so với mì xào, nhưng về chi tiết thì nó thật sự hấp dẫn. Bánh phở mịn, không trần nước sôi trước như bánh phở nước. Nhìn thì có vẻ đơn giản, nhưng không dễ để xào một đĩa phở có rìa ngoài giòn còn bên trong vẫn mềm mịn. Điểm thú vị của món này là ăn chung với tương ớt và xì dầu.
17. Cà phê trứng
Đây là một loại đồ uống, nhưng chúng tôi thích xếp vào món tráng miệng hơn. Món này vô cùng hấp dẫn với kem đánh mềm mượt, kem trứng nổi trên bề mặt ly cà phê đặc kiểu Việt Nam, sẽ rất ấn tượng với những ai là tín đồ của cà phê, thơm ngon đến giọt cuối cùng.
Ở Hà Nội, món cà phê trứng nổi tiếng nhất được phục vụ trong một quán cà phê nhỏ, phải đi len lỏi qua một cửa hàng lưu niệm ở số 11 phố Hàng Gai, leo vài đợt cầu thang và phần thưởng là món cà phê trứng với phong cảnh hồ Gươm tuyệt đẹp từ ban công của quán cà phê.
18. Bò lá lốt
Người Việt là bậc thầy trong các loại cuốn. Món bò lá lốt sử dụng loại thịt bò không chín quá, mà cũng không tái quá, chỉ áp chảo vừa đủ để mềm thịt bò và mềm cả chiếc lá lốt đủ để cuốn miếng thịt bên trong.
19. Xôi
Xôi nếp thường ít khi được nấu ăn chính như cơm trong bữa cơm hằng ngày của người Việt, mà thường là một món ăn. Xôi có thể ăn kèm với rất nhiều loại thức ăn, từ thịt gà, thịt lợn chiên hay trứng kho, nhưng phổ biết nhất là với hành phi rải trên mặt bát xôi.
Địa chỉ nổi tiếng nhất là Xôi Yến, phố Nguyễn Hữu Huân, Hà Nội.
20. Bánh cuốn
Cũng là một kiểu cuốn, nhưng món ăn với bột gạo tráng mỏng này ngon nhất khi ăn nóng, bánh mềm và rất mỏng mảnh. Có hai kiểu ăn, một là ăn bánh mộc với hành khô, hai là có chút nhân thịt băm, chấm với nước mắm ngon được pha rất khéo.
21. Cà tím kho tộ
Bản thân món cà tím tự nó không phải là thứ đồ ăn hấp dẫn. Nhưng những lát cà tím được om trong chiếc tộ đất nung, cùng với cà chua, xì dầu, đường và ít thịt băm, dường như món ăn này đã bù lại được đủ hết những hấp dẫn của mình, với vị ngọt thật khó quên.
22. Bột chiên
Đây là món ăn vặt đường phố rất được người dân phía nam ưa chuộng. Ở TP Hồ Chí Minh, không khó để thấy một chiếc xe bán bột chiên trên hè phố, gần trường học, phục vụ học sinh giờ tan trường hoặc sau nửa đêm. Bột gạo được chiên với trứng đập lẫn vào, ăn với đu đủ, hành tây, hành lá, nước chấm được pha chế từ mắm và dấm gạo. Góc đường Phạm Ngũ Lão và Cống Quỳnh, quận 1, TP Hồ Chí Minh là nơi bán món này ngon nhất.
23. Bún đậu mắm tôm
Món ăn nhìn rất đơn giản này chỉ bao gồm đậu rán, bún ăn kèm với mắm tôm, một loại mắm đặc biệt của người Việt. Miếng đậu được cắt ra rán ngập dầu vàng giòn, ăn kèm với rau sống.
24. Bánh gối
Món ăn độc đáo này được ví như món pasty (chả nướng bọc bột) của xứ Cornwall (Anh). Bánh gối cũng có ở nhiều quốc gia khác, nhưng tùy thuộc và thói quen ẩm thực của từng nơi mà nó cũng khác nhau. Bên trong lớp vỏ bột được rán giòn rụm, là nhân bánh với thịt lợn băm, mộc nhĩ và miến.
25. Cơm sườn nướng
Đây là món ăn đơn giản, được người dân TP Hồ Chí Minh ưa chuộng, có nét gì đó tương đồng với món bún chả của người bắc. Một miếng sườn thăn lợn được nướng trên than hoa vừa đủ độ chín, thơm, đượm nhưng vẫn mềm, được xếp kèm với cơm tấm cùng đồ chua.
TP Hồ Chí Minh có tiệm Cơm Tấm Cali khá nổi tiếng, nằm ở số 32 Nguyễn Trãi, Quận 1.
26. Cháo
Món cháo của người Việt khá là khác lạ, với gạo trắng ninh nhừ, kèm một trong các loại thịt gà, bò, cá, vịt, hoặc sườn lợn, khi ăn nóng có thể rắc chút hành phi và rau thơm. Cháo sánh, ngậy, ăn cảm giác có vị ngậy như kem nhưng hoàn toàn từ gạo ninh nhừ. Hàng cháo cá khá nổi tiếng nằm trên phố Hàng Bông, Hà Nội, số nhà 213.
27. Bò lúc lắc
Món ăn không liên quan lắm đến cái tên “lúc lắc”. Thịt bò được thái vuông, ướp với tỏi, tiêu, một vài loại rau gia vị và trộn đều và không thấy có động tác “lắc” nào ở đây cả. Cái tên chỉ đơn thuần là sự diễn giải quá trình trộn và ướp gia vị của thịt bò, trước khi đảo trên chảo nóng.
28. Hạt dẻ nóng
Mùi của hạt dẻ nướng trên bếp than đỏ rực vào ngày cuối đông giá rét ở Hà Nội thật sự gợi nhớ đến không khí của Giáng Sinh, với giai điệu rộn rã quen thuộc, và cỗ xe tuần lộc kéo. Món quà vặt này phổ biến khắp các đường phố Hà Nội vào dịp đông về.
29. Bánh ướt thịt nướng
Đây là món ăn đặc trưng của nhiều tỉnh miền trung, với thịt nướng than ăn với lá bánh cuốn tráng bằng bột gạo. Điểm đặc biệt vẫn là món nước chấm với đường, muối, ớt, mắm, sả. Món này ăn kèm với rau mùi, húng quế và bạc hà.
Nơi ăn được ưa chuộng: Morning Glory, 106 Nguyễn Thái Học, Hội An.
30. Bún chả
Phở có thể là món nổi tiếng nhất của ẩm thực Việt nhưng bún chả mới là lựa chọn hàng đầu cho bữa trưa của người dân Hà Nội mỗi ngày. Hãy nhìn vào những đám khói từ quạt chả từ lúc 11 giờ, khi các hàng bún chả nhỏ trên phố bắt đầu nướng thịt sau khi ướp trên than hoa. Món này được dọn nóng hổi ngay sau khi vừa quạt xong, với nước chấm pha chua mặn ngọt từ nước mắm, vài tép tỏi đập dập, đu đủ xanh, với một rổ rau sống và một đĩa bún tươi.
Nơi nổi tiếng nhất với món bún chả là số 1 Hàng Mành, Hoàn Kiếm, Hà Nội.
31. Bánh mì
Người Pháp có thể mang bánh mì baguette đi khắp thế giới, nhưng người Việt mới là đưa bánh mì lên một tầm khác. Ở mỗi vùng lại có một kiểu khác nhau. Miền bắc kẹp nhân pate, thịt, mấy sợi su hào, cà rốt ngâm chua và ít rau mùi… Miền Nam kẹp với phomai, thịt nguội, rau diếp xoăn, trứng chiên, xúc xích, rau mùi tươi và ăn kèm với tương ớt.
Bánh mì có thể bày bán ở cả ngoài hè phố lẫn trong các quán ăn sang trọng, và mỗi nơi đều có dấu ấn riêng của đầu bếp.
32. Lẩu
Món ăn này khá phổ biến với nhiều người ở Việt Nam, một chiếc nồi cỡ lớn đặt trên bếp từ, bếp cồn hoặc bếp gas mini, với nước dùng được đun sôi, và có thể thả bất kỳ thứ gì vào, từ đậu phụ, thịt, hải sản cho đến các loại rau…
Ở khu vực ven hồ Trúc Bạch, có khá nhiều hàng lẩu phục vụ khách ăn ngay bên bờ hồ, rất đông vào các buổi tối, đặc biệt là vào khi trời bắt đầu hơi lạnh.
33. Bánh bao
Bánh bao nhân thịt lợn hấp vốn không phải là món ăn truyền thống của người Việt, tuy nhiên đều này không ngăn cản người Việt biến nó thành thứ đặc trưng trong ẩm thực của mình. Món bánh bao nhân ngon nhất bao gồm thịt lợn xay trộn với miến, thêm vài miếng trứng luộc bổ làm tư hoặc quả trứng chim cút, được bán ngoài phố với giá vô cùng rẻ, chưa đến 0,5 USD cho mỗi chiếc. Ngoài ra còn có loại bánh bao chay, hay còn gọi là bánh bao không nhân, giá còn rẻ hơn nữa. Bánh rẻ hay đắt phụ thuộc vào số lượng nhân bên trong. Ở Hà Nội, vào buổi sáng, các hàng bán bánh bao xuất hiện khá nhiều trong khu phố cổ, với chiếc nồi hấp bốc hơi nghi ngút. Còn ở TP Hồ Chí Minh, bạn có thể thử Bánh bao Thọ Phát, số 78 Nguyễn Tri Phương, quận 5, TP Hồ Chí Minh.
34. Cơm rang
Cơm rang không phải là món để khám phá cho lắm, tuy nhiên đôi khi món ăn gia đình này lại rất phù hợp. Thịt được băm hoặc thái nhỏ rang cùng với cá loại rau củ màu sắc vui mắt, ăn cùng với xì dầu hoặc mắm. Cơm được rang ngay tại chỗ, thơm mùi chảo rán và vẫn còn mềm. Có thể gọi một chai bia Hà Nội để uống cùng cho giống người Việt.
Cơm rang có nhiều và khá phong phú tại phố ẩm thực Tống Duy Tân, Hà Nội.
35. Bò bít tết
Đây là món Âu, nhưng người Việt thật sự đã biến nó thành kiểu ẩm thực rất riêng của mình. Miếng thịt bò thái mỏng áp chảo nóng rực, ăn kèm với trứng, vài thanh khoai chiên và thịt viên chiên, cùng với mấy lát cà chua, tất cả được đặt nóng trên một chiếc chảo gang dày vừa lấy từ lò ra.
36. Cơm cháy
Cơm cháy cho thấy hai điều ở Việt Nam, một là món ăn chay, hai là món ăn dễ dàng làm ở bếp gia đình và khá phổ biến với trẻ nhỏ. Không giống phiên bản ngọt ở Mỹ, cơm cháy ở Việt Nam rất giòn và thường ăn kèm với thịt thay cho marshmallow.
37. Chè
Chè là món tráng miệng có thể ăn bằng cốc hoặc bằng bát. Chè được nấu từ các loại đậu, thạch, cốt dừa và đá xay. Ngày hè nắng nóng, cách giải nhiệt thích nhất là thưởng thức một cốc chè đá trên đường phố Sài Gòn.
38. Mì xào bò
Món mì thường được đảo nhanh trước với dầu, sau đó thêm thịt bò, hành, tỏi, rau muống và vài lát cà chua cho có màu đẹp. Món mì này được chế biến từ mì ăn liền, và đương nhiên cách nấu phải mất một khoảng thời gian chứ không “ăn liền” được, tuy nhiên rất ngon và có nhiều vị.
39. Đậu phụ sốt cà chua
Cụm từ dịch sang tiếng Anh “đậu phụ trong tương cà” không bao hàm ý nghĩa chuẩn của món ăn này. Đậu phụ được rán già trong chảo ngập dầu, sau đó rim với cà chua tươi dầm nhuyễn, rắc thêm ít hành, mùi tươi.
Món ăn này có cả trong mâm cơm gia đình lẫn quán nhậu hay nhà hàng sang trọng.
40. Canh bún
Một món ăn khác được lựa chọn nhiều vào bữa trưa, đó là canh bún cua. Canh bún khá phổ biến với món bún riêu cua ở miền bắc, nhưng ở miền nam sử dụng khá nhiều loại nguyên liệu khác nhau, đem lại sắc thái hoàn toàn khác cho món ăn này.