Tham dự có các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị: Trần Thanh Mẫn, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo; Phạm Bình Minh Phó Thủ tướng Chính phủ, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo; các Phó Chủ tịch Quốc hội: Nguyễn Khắc Định, Phó Trưởng Ban Thường trực Ban Chỉ đạo; các Phó Trưởng ban Nguyễn Đức Hải và Trần Quang Phương; lãnh đạo các bộ, ban, ngành là thành viên Ban Chỉ đạo.
Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường cho biết, ngày 20/8, Đảng đoàn Quốc hội đã ban hành Nghị quyết thành lập Ban Chỉ đạo xây dựng các chuyên đề. Phiên họp thứ nhất của Ban Chỉ đạo nhằm thông qua quy chế làm việc, phân công nhiệm vụ các thành viên và xác định các yêu cầu đặt ra đối với kết quả nghiên cứu của các chuyên đề...
Phát biểu ý kiến tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh: Đại hội lần thứ XIII của Đảng tiếp tục khẳng định và nhấn mạnh nhiệm vụ trọng tâm của đổi mới hệ thống chính trị là xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân.
Để thực hiện nhiệm vụ này, cần nghiên cứu, ban hành chiến lược xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa đến năm 2030 và tầm nhìn đến 2045. Trong đó có xác định rõ hơn vai trò, vị trí, chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của các cơ quan Nhà nước trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp trên cơ sở các nguyên tắc pháp quyền, bảo đảm quyền lực nhà nước là thống nhất, có sự phân công rành mạch, phối hợp chặt chẽ và tăng cường kiểm soát quyền lực.
Chiến lược xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa đến năm 2030 và tầm nhìn đến 2045 có 3 cấu phần.
Cấu phần thứ nhất là xây dựng hệ thống pháp luật; theo đó yêu cầu đặt ra là có hệ thống pháp luật đầy đủ, kịp thời, đồng bộ, thống nhất, khả thi, công khai, minh bạch, ổn định, lấy quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân, của doanh nghiệp làm trọng tâm; thúc đẩy đổi mới, sáng tạo, phát triển bền vững và đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế.
Cấu phần thứ hai là xây dựng nền hành chính nhà nước; yêu cầu là xây dựng nền hành chính nhà nước phục vụ nhân dân, dân chủ, pháp quyền, chuyên nghiệp, hiện đại, trong sạch, vững mạnh, công khai và minh bạch.
Cấu phần thứ ba là xây dựng nền tư pháp; với yêu cầu bảo đảm tính chuyên nghiệp, hiện đại, công bằng, nghiêm minh, liêm chính, phụng sự Tổ quốc và phục vụ nhân dân.
Dự kiến tháng 10/2022, Bộ Chính trị trình Ban Chấp hành Trung ương xem xét ban hành Nghị quyết về Chiến lược xây dựng và hoàn thiện nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam đến năm 2030, định hướng đến năm 2045.
Để chuẩn bị cho nhiệm vụ này, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã ký quyết định thành lập Ban Chỉ đạo xây dựng Đề án đặc biệt quan trọng này. Đề án do Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc là Trưởng Ban chỉ đạo.
Đảng đoàn Quốc hội được phân công chủ trì xây dựng 4 đề án và có trách nhiệm theo dõi, chỉ đạo, đôn đốc 1 đề án.
Bốn chuyên đề mà Đảng đoàn Quốc hội được giao là Chiến lược xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật và tổ chức thi hành pháp luật đến năm 2030, định hướng đến năm 2045, đáp ứng yêu cầu hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam; Hoàn thiện cơ chế phân công, phối hợp và kiểm soát giữa các cơ quan nhà nước trong việc thực hiện quyền tư pháp và giữa các cơ quan, tổ chức trong hội đồng tư pháp, đáp ứng yêu cầu xây dựng, hoàn thiện nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa; Đổi mới tổ chức, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Quốc hội, đáp ứng yêu cầu xây dựng, hoàn thiện nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa; Hoàn thiện cơ chế bảo vệ Hiến pháp, đáp ứng yêu cầu xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Chuyên đề thứ năm mà Đảng đoàn Quốc hội được phân công theo dõi, chỉ đạo, đôn đốc là Tiếp tục hoàn thiện, đổi mới và nâng cao chất lượng hoạt động của Kiểm toán Nhà nước.
Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, do tính chất phức tạp, khó, quan trọng và khẩn trương như vậy, nên ngay sau khi nhận được yêu cầu của Ban chỉ đạo Trung ương, Đảng đoàn Quốc hội đã kịp thời ban hành Kế hoạch 106-KH/ĐĐQH15 ngày 10/8/2021 để triển khai thực hiện nhiệm vụ về xây dựng các chuyên đề được phân công.
Tại phiên họp, các thành viên đã nghe công bố Nghị quyết số 141-NQ/ĐĐQH15 của Đảng đoàn Quốc hội về thành lập Ban Chỉ đạo (27 thành viên) xây dựng các chuyên đề được phân công. Các thành viên Ban Chỉ đạo thảo luận, thống nhất Quy chế làm việc và phân công trách nhiệm của từng thành viên Ban Chỉ đạo, xác định yêu cầu cụ thể đối với kết quả nghiên cứu của từng chuyên đề và tiến độ thực hiện…
Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, đây là Đề án đặc biệt quan trọng, sau khi hoàn thành là căn cứ trình Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương xem xét, ban hành Nghị quyết. Ngay sau khi nhận được yêu cầu của Ban chỉ đạo Trung ương, Đảng đoàn Quốc hội ban hành kế hoạch triển khai xây dựng các chuyên đề được phân công.
Kết luận Phiên họp thứ nhất, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị Thường trực Ủy ban Pháp luật phối hợp Văn phòng Đảng đoàn tiếp thu ý kiến của các thành viên Ban Chỉ đạo, tập trung vào những nội dung gồm: Vấn đề hoàn thiện quy chế làm việc và phân công nhiệm vụ của các thành viên Ban Chỉ đạo; yêu cầu đặt ra đối với từng chuyên đề, vừa đạt những mục tiêu, vừa phát huy sức sáng tạo của từng cơ quan và từng thành viên tham gia Ban Chỉ đạo; về tiến độ; vai trò của tổ biên tập; các nguyên tắc, chế độ làm việc…
Theo Chủ tịch Quốc hội, 4 chuyên đề này khi đã được làm xong, Đảng đoàn Quốc hội họp cho ý kiến chính thức cuối cùng trước khi trình Ban Chỉ đạo Trung ương.
Sau phiên họp này, Chủ tịch Quốc hội đề nghị các thành viên Ban Chỉ đạo, đặc biệt là Trưởng các tiểu ban khẩn trương quán triệt tổ chức triển khai các công việc được giao. Các Tiểu ban chủ động nghiên cứu xây dựng kế hoạch, quyết định thành lập tổ biên tập để xây dựng các chuyên đề, xác định các nội dung, phân công nhiệm vụ và khẩn trương xây dựng dự thảo đề cương gửi ý kiến Ban Chỉ đạo trước khi soạn thảo...
Trên cơ sở đề cương báo cáo chuyên đề đã được Ban tổ chức chỉ đạo cho ý kiến, các Tiểu ban chủ động xây dựng chuyên đề theo đề cương từ sớm để bảo đảm chất lượng tốt hơn.
Chủ tịch Quốc hội đề nghị các bên liên quan tập trung khẩn trương triển khai bảo đảm thời gian và chất lượng công việc. Các Trưởng Tiểu ban xem xét, quyết định và chịu trách nhiệm trước Ban Chỉ đạo và trước Đảng đoàn Quốc hội việc tổ chức xây dựng và chuẩn bị kỹ lưỡng, chất lượng đối với từng chuyên đề. Từ thực tiễn kinh nghiệm, Chủ tịch Quốc hội yêu cầu các đơn vị, cá nhân có trách nhiệm cần “chủ động làm ngay, làm từ sớm, từ xa thì sẽ bảo đảm được tiến độ và chất lượng.
