Theo Trung tâm dự báo Khí tượng - Thủy văn quốc gia, lượng mưa trong tháng 10 vừa qua tại các khu vực trên cả nước phổ biến thấp hơn so với trung bình nhiều năm từ 20 đến 70%, riêng tại các tỉnh từ Thanh Hóa đến Quảng Bình, tổng lượng mưa từ 50 đến 130 mm, thấp hơn từ 80 đến 95% so với trung bình. Các địa phương miền trung đang đối mặt với khô hạn ngay trong chính mùa mưa.
Một trong những nguyên nhân của tình trạng này là không khí lạnh năm 2018 hoạt động tuy sớm nhưng tác động kết hợp với các hiện tượng khác như bão, gió đông trên tầng khí quyển trên cao… để gây mưa cho khu vực miền trung là không nhiều, dẫn tới thiếu hụt lượng mưa. Dự báo mùa mưa năm nay sẽ kết thúc sớm hơn so với trung bình nhiều năm.
Hiện dung tích trữ các hồ chứa thủy lợi ở khu vực Bắc Bộ, Tây Nguyên và các tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An đang ở mức phổ biến khá cao, hơn 80% dung tích trữ thiết kế, trừ các khu vực khác phổ biến ở mức 20 đến 40%. Một số tỉnh có mức trữ thấp là Quảng Trị 22%, Thừa Thiên - Huế 18%, Quảng Ngãi 20%, Bình Định 13%, Khánh Hòa 28%...
Theo Trung tâm dự báo Khí tượng - Thủy văn quốc gia, hiện tượng El Nino đã xuất hiện từ tháng 10 gây nguy cơ hạn hán và xâm nhập mặn cho khu vực phía nam nước ta trong mùa khô tới. Để hạn chế thiệt hại do hạn hán gây ra, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã có Chỉ thị số 8382/CT-BNN-TCTL về việc tăng cường thực hiện các giải pháp thủy lợi phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn, phục vụ sản xuất nông nghiệp và dân sinh.
Mùa khô năm 2018 - 2019, yêu cầu UBND các tỉnh, thành phố xây dựng kế hoạch phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn với các kịch bản về khả năng nguồn nước để kịp thời triển khai các giải pháp phù hợp; theo dõi chặt chẽ thông tin dự báo khí tượng, thủy văn để vận hành tích nước các hồ chứa nhằm có kế hoạch phân phối nước hợp lý.
Chủ động nạo vét cửa lấy nước, hệ thống kênh mương, đắp đập ngăn mặn, đào ao trữ nước, đồng thời bố trí cơ cấu sản xuất, mùa vụ, thời điểm xuống giống lúa phù hợp, bảo đảm hạn chế tác động của hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn ảnh hưởng đến năng suất cây trồng; chuyển đổi cơ cấu cây trồng đối với những diện tích thiếu nước. Tăng cường sử dụng các giống cây trồng thích ứng với điều kiện hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn; thực hiện các giải pháp tưới tiên tiến, tưới tiết kiệm cho cây trồng...
