Cháy rừng ở Australia có thể liên quan đến sự suy giảm tầng ozone

Khói từ các đám cháy rừng dữ dội tại Australia vào mùa hè năm 2019-2020 có khả năng liên quan đến thực trạng suy giảm đáng kể tầng ozone.

Đây là kết quả của một nghiên cứu quốc tế vừa được công bố trên tạp chí Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS) ngày 1/3.

Nghiên cứu phát hiện khói từ các đám cháy rừng bay lên tầng cao của khí quyển có thể đã khiến tầng ozone giảm 1%. Với mức độ này, tầng ozone sẽ phải mất một thập kỷ mới có thể phục hồi tự nhiên.

Theo Hội đồng Quản lý dịch vụ khẩn cấp và cứu hỏa của Australia và New Zealand (AFAC), các đám cháy rừng vào mùa Hè 2019-2020 đã thiêu rụi hơn 17 triệu ha đất rừng khắp miền Đông Australia. Ước tính các đám cháy rừng đã thải ra 270 triệu tấn CO2 chỉ trong 4 tháng.

Bà Clare Murphy, Giám đốc Trung tâm Hóa học khí quyển tại Đại học Wollongong, cho biết, đây là lần đầu tiên các nhà khoa học định lượng tác động của khói đối với tầng ozone.

Bà nhận định, những đám cháy rừng dữ dội này được dự báo gia tăng trong vài thập kỷ tới do tình trạng biến đổi khí hậu, có nguy cơ làm giảm tốc độ phục hồi của tầng ozone.

Nhiều nhà khoa học có xu hướng cho rằng, lỗ thủng tầng ozone tập trung ở Nam Cực, song khói bốc lên từ các đám cháy có nguy cơ hủy hoại tầng ozone ở gần nơi con người sinh sống hơn.

Điều này sẽ khiến người dân Australia tăng nguy cơ tiếp xúc với tia cực tím cũng như nguy cơ mắc ung thư da trong tương lai.

Tuy nhiên, bà Murphy cho rằng, các đám cháy rừng chỉ gây ra tác động nhỏ so với hậu quả của hành động tàn phá thiên nhiên khác đối với các tầng thấp của khí quyển. Do đó, con người cần xem xét tác động của các đám cháy trong bối cảnh rộng lớn hơn.

Kể từ thập niên 80 của thế kỷ trước, lỗ thủng tầng ozone đã dần được thu hẹp khi các chính phủ cấm sử dụng khí aerosol để chữa cháy - loại khí được cho là nguyên nhân gây suy giảm tấm lá chắn tự nhiên, bảo vệ con người trước tác động của các bức xạ mặt trời.

Đây là một minh chứng cho thấy nỗ lực hợp tác giữa các chính phủ cũng như người dân có thể đảo ngược tác động của biến đổi khí hậu.

Tầng ozone ngăn 97-99% tia cực tím của bức xạ mặt trời đến Trái đất, có tác dụng lọc tia cực tím nguy hại cho thảm thực vật và có thể gây ung thư cũng như bệnh đục thủy tinh thể ở người.

Nếu tầng ozone bị suy giảm 1% sẽ dẫn đến việc gia tăng tia cực tím ở tầng đối lưu khoảng 2%.