Từ tháng 8/2021 tới nay, tình trạng sạt lở sau mưa tại đoạn đèo Khau Thăm, thuộc đường tỉnh 254, đoạn qua xã Ngọc Phái, huyện Chợ Đồn diễn ra liên tục, thường xuyên gây “đứt đường” cục bộ. Đất, đá tràn xuống, vùi lấp toàn bộ mặt đường với khối lượng lớn khiến ngành giao thông rất vất vả khi thông đường. Từ mùa mưa năm 2020 đến nay, việc hót dọn đất, đá sau sạt lở ở đây phải thực hiện thường xuyên, rất tốn kém.
Theo UBND huyện Chợ Đồn, những trận mưa đầu tháng 9 tới nay đã gây ra sạt lở nghiêm trọng trên đường tỉnh 254, đoạn qua thôn Bản Diếu và đoạn đèo Khau Thăm, gây mất an toàn cho người tham gia giao thông. Đồng thời, sạt lở cũng khiến đất, đá trôi xuống suối Khau Củm phía dưới, gây vùi lấp ruộng và ao cá của người dân thôn Bản Diếu.
Lòng suối Khau Củm, đoạn từ chân hồ điều hòa của Công ty TNHH Ngọc Linh đến thôn Bản Diếu hiện nay đã bị bồi lắng nghiêm trọng. Đất từ vị trí sạt lở đã vùi lấp hơn 2ha lúa, gần 0,24ha ngô và 0,16ha ao cá của người dân. Tình trạng này nếu không sớm được khắc phục thì nguy cơ vùi lấp tài sản của nhân dân sẽ càng lớn. Đặc biệt, thân đập hồ điều hòa của Công ty TNHH Ngọc Linh tại khu vực đường dẫn nước cạnh cửa xả đã bị sạt lở, nguy cơ mất an toàn rất cao.
Tình trạng này không phải mới mà đã diễn ra từ năm 2018. Năm 2020, sau khi kiểm tra, Sở Tài nguyên và Môi trường Bắc Kạn đã kết luận, suối Khau Củm từ chân đập hồ điều hòa của Công ty TNHH Ngọc Linh đến cánh đồng Bản Diếu (chiều dài khoảng 2km) bị bồi lắng nghiêm trọng; đất, đá từ suối Khau Củm chảy tràn vào ruộng lúa và ao cá của người dân, qua quan sát một số vị trí lòng suối cao hơn so với mặt ruộng.
Thân đập hồ điều hòa tại khu vực đường dẫn nước xả cũ và bãi đổ đất đá thải của Công ty TNHH Tân Thịnh đổ trong phần đất của Công ty TNHH Ngọc Linh bị sạt lở xuống suối Khau Củm, trên thân đập hồ điều hòa xuất hiện các vết nứt, có nguy cơ mất an toàn; đất, đá từ đường ĐT254 theo nước mưa chảy tràn qua cống tại vị trí Km75+800 vào suối Khau Củm.
Sở Tài nguyên và Môi trường kết luận, nguyên nhân chính gây bồi lắng suối Khau Củm là do sạt lở đất, đá tại khu vực đường dẫn nước xả của hồ điều hòa, tại bãi thải đất, đá do Công ty TNHH Tân Thịnh đổ vào phần đất của Công ty TNHH Ngọc Linh và đất, đá từ tuyến đường ĐT254 chảy tràn qua cống ở vị trí Km75+800. UBND tỉnh Bắc Kạn đã chỉ đạo các ngành phối hợp xử lý dứt điểm nhưng đến nay tình trạng này vẫn diễn ra, gây mất an toàn, lo lắng cho nhân dân.
Phó Chủ tịch UBND huyện Chợ Đồn Đặng Đình Phong cho biết, để giải quyết dứt điểm tình trạng này, huyện đề nghị UBND tỉnh sớm chỉ đạo khắc phục vị trí sạt lở trên đỉnh đèo Khau Thăm, đồng thời chỉ đạo Công ty TNHH Ngọc Linh phải có biện pháp khắc phục vị trí nguy cơ sạt lở tại thân đập hồ điều hòa.
Hiện tại, UBND tỉnh Bắc Kạn đã giao Sở Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp cùng các đơn vị liên quan khẩn trương kiểm tra, tham mưu giải pháp khắc phục, xử lý. Đây là vấn đề cần được tỉnh Bắc Kạn chỉ đạo quyết liệt hơn vì tình trạng này đã diễn ra trong vài năm qua, thậm chí vị trí sạt lở trên đèo Khau Thăm còn đang trở thành nỗi bức xúc của người dân khi lưu thông qua đây trong mùa mưa.
