Cần xác định nguyên nhân lúa chết ở Quang Châu

Hiện tượng cây lúa chết, sinh trưởng kém chung quanh khu vực Nhà máy xử lý nước thải của KCN Quang Châu được người dân phản ánh lên các cấp chính quyền vào trung tuần tháng 3-2017, sau hai trận mưa rào trái vụ. Khi đó UBND xã Quang Châu đã báo cáo UBND huyện. Ngày 28-3, đại diện các ngành chức năng huyện Việt Yên cùng Công ty cổ phần KCN Sài Gòn - Bắc Giang (đơn vị vận hành, quản lý nhà máy xử lý nước thải) đã có buổi kiểm tra thực tế diện tích lúa bị ảnh hưởng, ghi nhận, một phần diện tích lúa giáp với hàng rào nhà máy bị chết. Diện tích còn lại, lúa không phát triển được, rễ đen, lá vàng và táp lá, phần nước nổi trên bề mặt các ruộng có mầu đen và nổi váng, bùn đất trong ruộng có mùi hôi khó chịu; tổng diện tích lúa bị ảnh hưởng hơn 15,5 ha. Đối với Nhà máy xử lý nước thải KCN Quang Châu, đoàn kiểm tra ghi nhận, nhà máy đang trong quá trình cải tạo hồ điều hòa, múc đất đắp cao hơn mặt ruộng và có đường rãnh thoát nước mưa chảy tràn trên bề mặt khu vực hồ điều hòa ra cánh đồng đang canh tác.

Các hộ dân có lúa bị thiệt hại tại thôn Quang Biểu phản ánh, khi Nhà máy xử lý nước thải KCN Quang Châu cải tạo hồ điều hòa đã đào, đắp đất với khối lượng lớn. Đất đào lên nhiễm phèn rất nặng, khi gặp mưa rào, bề mặt đất bị rửa trôi, chảy xuống cánh đồng, gây thiệt hại cho cây lúa. Việc này từng diễn ra vào vụ lúa năm 2014, khi đó các ngành chức năng cũng không tìm ra nguyên nhân cụ thể, nhưng Công ty cổ phần KCN Sài Gòn - Bắc Giang đã hỗ trợ hơn 100 triệu đồng cho 15 ha lúa bị thiệt hại. Đại diện Công ty cổ phần KCN Sài Gòn - Bắc Giang, ông Bùi Quốc Chiến, Giám đốc kỹ thuật xây dựng cho biết, Công ty vận hành Nhà máy xử lý nước thải đúng quy trình kỹ thuật, việc cây lúa bị thiệt hại có thể do nhiều yếu tố khác nhau, việc xác định nguyên nhân thuộc về các cơ quan, đơn vị có thẩm quyền.

Ngày 4-4, Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Việt Yên lấy mẫu đất, nước để làm xét nghiệm truy tìm nguyên nhân lúa chết. Kết quả, mẫu nước đất trong ruộng lúa có nhiều chỉ số chất hữu cơ vượt ngưỡng cho phép. Tuy nhiên, vẫn chưa đủ căn cứ để kết luận nguyên nhân chính xác gây thiệt hại cho cây lúa. Phó Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Việt Yên Nguyễn Xuân Điệp cho biết, các chất hữu cơ vượt ngưỡng cho phép khiến đất có mùi hôi, nước có váng. Tuy nhiên, vẫn chưa thể tìm ra nguồn gốc làm tăng nồng độ các chất hữu cơ trong ruộng và các chất hữu cơ này tác động đến cây lúa như thế nào, thì cán bộ của phòng không đánh giá được. Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Việt Yên Tống Việt Lâm khẳng định, diện tích lúa bị thiệt hại tại Quang Biểu, không phải do giống lúa, do phương pháp chăm sóc hay do sâu bệnh, mà nguyên nhân là do nguồn nước. Tại các buổi làm việc, đại diện UBND huyện Việt Yên đã đề nghị các ngành chức năng của tỉnh Bắc Giang vào cuộc, tìm nguyên nhân chính xác gây thiệt hại cho cây lúa.

Trước thiệt hại nghiêm trọng về sản lượng lúa, UBND huyện Việt Yên chỉ đạo các phòng chức năng tiến hành gặt điểm, thống kê, đánh giá mức độ thiệt hại. Đồng thời, đề nghị Công ty cổ phần KCN Sài Gòn - Bắc Giang tạm ứng kinh phí hỗ trợ các hộ dân có ruộng lúa bị ảnh hưởng, với lý do để ổn định tình hình nhân dân và giữ uy tín cho doanh nghiệp. Bà Nguyễn Thị T., thôn Quang Biểu cho biết, hiện nay lúa đang chín rộ, người dân phải nhanh chóng thu hoạch, chuẩn bị xuống giống cho vụ lúa mới. Vậy nhưng, lúa bị giảm năng suất nghiêm trọng, tiền hỗ trợ so với thiệt hại là rất ít. Các cơ quan chức năng của huyện, tỉnh cần nhanh chóng tìm ra nguyên nhân, đối tượng gây thiệt hại cho lúa, từ đó có chính sách đền bù thỏa đáng cho người dân.

Nguyện vọng của người dân thôn Quang Biểu là chính đáng, các ngành chức năng tỉnh Bắc Giang cần sớm vào cuộc tìm ra nguyên nhân, có biện pháp xử lý nghiêm đối với các trường hợp làm ô nhiễm môi trường (nếu có), đền bù thỏa đáng để người dân yên tâm canh tác, gắn bó với ruộng đồng.