Bước ngoặt trên chính trường Slovakia

Cuộc bầu cử quốc hội vừa qua tại Slovakia đã đánh dấu bước chuyển trên chính trường quốc gia Ðông Âu này, với chiến thắng thuộc về đảng đối lập Những cá nhân độc lập và người dân bình thường (OLaNO).

Chủ tịch đảng OLaNO I.Matovic và các cử tri ăn mừng chiến thắng. (Ảnh: Reuters)
Chủ tịch đảng OLaNO I.Matovic và các cử tri ăn mừng chiến thắng. (Ảnh: Reuters)

Theo kết quả được Cục Thống kê Slovakia công bố, đảng OLaNO đã giành nhiều phiếu nhất, với 25% phiếu ủng hộ, tương ứng 53 ghế trong Quốc hội khóa mới gồm 150 ghế. Trong khi đó, đảng cầm quyền Dân chủ Xã hội Smer (Smer-SD) của Thủ tướng đương nhiệm P.Pellegrini đứng thứ hai với 18,3% số phiếu, giành được 38 ghế. Các cuộc thăm dò trước bầu cử cho thấy, tỷ lệ ủng hộ đảng OLaNO đều không quá 10% và chỉ tăng mạnh vào sát thời điểm cuộc bầu cử diễn ra. Có thể thấy, cương lĩnh tranh cử tập trung cuộc chiến chống tham nhũng đã giúp đảng OLaNO lội ngược dòng trong cuộc tổng tuyển cử vừa qua. Trong suốt quá trình tranh cử, lãnh đạo đảng OLaNO I.Matovic đã đưa ra các cam kết làm trong sạch đội ngũ chính trị, đồng thời tuyên bố sẽ mạnh tay chống tham nhũng.

Phát biểu ý kiến trước những người ủng hộ sau khi giành chiến thắng, Chủ tịch đảng OLaNO I.Matovic khẳng định sẽ nỗ lực thành lập chính phủ mới. Ông I.Matovic bày tỏ mong muốn xây dựng chính phủ mới dựa trên pháp luật, đem lại sự công bằng cho người dân Slovakia. Bên cạnh đó, ông I.Matovic cho biết, sẽ cố gắng xây dựng hệ thống giáo dục tốt hơn với các nhóm dân tộc thiểu số tại Slovakia, góp phần đem lại sự bình đẳng ở quốc gia 5,4 triệu dân này.

Ðảng Smer-SD dưới sự lãnh đạo của cựu Thủ tướng R.Phi-cô đã giành chiến thắng trong cả bốn cuộc tổng tuyển cử kể từ năm 2006. Tuy nhiên, sự ủng hộ của cử tri với đảng Smer-SD đã giảm dần trong những năm qua. Phát biểu ý kiến với báo giới tại thủ đô Bratislava sau khi kết quả bầu cử được công bố, Thủ tướng đương nhiệm P.Pellegrini, Phó Chủ tịch đảng Smer-SD đã thừa nhận thất bại và chúc mừng ông I.Matovic cùng đảng OLaNO có chiến dịch tranh cử thành công. Trong cuộc tổng tuyển cử lần này, hai đảng liên minh với Smer-SD là đảng Dân tộc Slovak và đảng Most-hid đều không giành được ghế nào tại Quốc hội Slovakia.

Với mục đích sớm thành lập chính phủ mới, ông I.Matovic hướng đến thành lập liên minh với ba đảng theo đường lối trung hữu là Tự do và Ðoàn kết (SaS), Vì Nhân dân, Chúng ta là gia đình (WAF). Trong cuộc bầu cử vừa qua, đảng SaS nhận được 6,2% số phiếu tương ứng 13 ghế, còn đảng Vì Nhân dân nhận được 5,8%, tương ứng 12 ghế trong Quốc hội khóa mới. Dù liên minh với hai đảng này đã giúp OLaNO giành thế đa số với 78 ghế, ông I.Matovic cho biết, muốn liên minh với đảng dân túy cánh hữu WAF. Ðảng WAF đã về thứ ba với 8,2% phiếu, giành được 17 ghế trong Quốc hội Slovakia. Liên minh giữa bốn đảng này được thành lập sẽ giúp chính phủ mới nắm thế đa số tại Quốc hội với 95 ghế. Ðiều này sẽ cho phép chính phủ mới đưa ra các chính sách mạnh mẽ hơn. Tuy nhiên, các nhà phân tích cho rằng, các liên minh này có thể rất mong manh bởi những bất đồng trong các vấn đề xã hội giữa các đảng.

Tổng thống Slovakia D.Ca-pu-tô-va mới đây thông báo, sẽ chỉ định một chính phủ trung hữu mới do ông I.Matovic đứng đầu vào ngày hôm nay. Sau cuộc gặp với Tổng thống Z.Caputova, ông I.Matovic cho biết, chính phủ mới tạm thời sẽ không thay đổi nhân sự tại các bộ. Bên cạnh đó, ông I.Matovic khẳng định Slovakia đang đứng trước bước ngoặt và mối quan tâm lớn nhất hiện nay là ứng phó cuộc khủng hoảng do dịch Covid-19.