Theo cơ quan điều tra, Phạm Văn Điệp là đối tượng cơ hội chính trị, từng du học tự túc tại Liên bang Nga, sau đó bỏ học và tham gia vào tổ chức Đảng Dân chủ 21. Từ năm 2010 đến nay, Phạm Văn Điệp thường xuyên sử dụng mạng xã hội Facebook để tuyên truyền chống phá nhà nước; nhiều lần trực tiếp tham gia cổ xuý, kích động nhân dân biểu tình trong các sự kiện: Nhà máy Formosa xả thải ra biển miền trung (năm 2016); biểu tình phản đối Quốc hội thông qua Luật Đặc khu kinh tế và Luật An ninh mạng (năm 2018)...
Tháng 6-2016, Phạm Văn Điệp bị chính quyền nhà Nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào bắt giữ về hành vi làm và rải truyền đơn chống phá Đảng Cộng sản Việt Nam tại tượng đài chiến thắng ở Thủ đô Viêng Chăn (Lào); bị kết án 21 tháng tù giam về tội “Sử dụng lãnh thổ nước “ Lào chống lại nước láng giềng”.
Ra tù, Điệp được trao trả về Việt Nam, nhưng với bản tính ngoan cố, phản động, đối tượng này tiếp tục sử dụng trang facebook cá nhân “Phạm Văn Điệp” để đăng tải, chia sẻ nhiều bài viết, video clip có nội dung nói xấu, chống phá Đảng, Nhà nước và bôi nhọ, xúc phạm danh dự, uy tín của các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước Việt Nam. Đặc biệt từ tháng 3-2019 đến khi bị bắt, Phạm Văn Điệp đã liên tục đăng tải các bài viết và live stream các clip kích động nhân dân biểu tình phản đối dự án xây dựng Quảng trường biển Sầm Sơn, gây phức tạp về an ninh trật tự trên địa bàn.
Trong quá trình thi hành Lệnh bắt tạm giam Phạm Văn Điệp, đối tượng ngoan cố, chống đối, có những lời lẽ xúc phạm lực lượng thực thi pháp luật, buộc công an phải khống chế, áp tải vào xe ô-tô. Dưới sự chứng kiến của đại diện Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Thanh Hóa, UBND phường Quảng Tiến, đại diện khu phố, lực lượng An ninh điều tra công bố lệnh và tiến hành khám xét nơi ở của Điệp, lập biên bản thu giữ một máy vi tính cùng nhiều tài liệu liên quan phục vụ công tác điều tra.
