Cùng dự có đồng chí Nguyễn Thiện Nhân, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy thành phố Hồ Chí Minh. Đây là lần thứ sáu Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc làm việc với thành phố Hồ Chí Minh trong vòng ba năm qua.
Phát biểu ý kiến tại cuộc họp, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc - Bí thư Ban Cán sự đảng Chính phủ nêu rõ, Báo cáo Chính trị, Kinh tế - Xã hội với các đột phá trong phát triển thành phố Hồ Chí Minh không những được đảng viên, người dân Thành phố quan tâm mà còn được cả nước quan tâm. Báo cáo được chuẩn bị nghiêm túc, công phu, rà soát, hoàn thiện rất nhiều lần. Nội dung đúc kết từ thực tiễn, không xa rời thực tiễn, thể hiện rõ ràng, nhất quán yêu cầu, định hướng phát triển các lĩnh vực của Thành phố. Nội dung dự thảo văn kiện của thành phố Hồ Chí Minh cho thấy sự kết tinh trí tuệ, công sức của Đảng bộ và nhân dân thành phố, thể hiện được những tư tưởng lớn, tầm nhìn, định hướng lớn cùng với hệ thống các giải pháp tương đối sâu sắc và toàn diện với 24 chỉ tiêu phát triển cụ thể.
Bảy nhiệm vụ, giải pháp lớn chủ yếu, đặc biệt là bốn chương trình phát triển bao quát sự tăng trưởng, phát triển, hội nhập quốc tế của thành phố Hồ Chí Minh, có nhiều điểm nội dung mới như trung tâm tài chính, thành phố phía Đông… Việc chuẩn bị riêng dự thảo báo cáo tập trung chuyên sâu về kinh tế - xã hội là một đặc sắc riêng so với các địa phương. Đây là sự vận dụng sáng tạo của Thành phố với vai trò trung tâm kinh tế lớn nhất cả nước trên tinh thần “thành phố Hồ Chí Minh vì cả nước, cả nước vì thành phố Hồ Chí Minh”. Bên cạnh đó, việc thành phố Hồ Chí Minh xây dựng riêng bốn đề án chuyên đề cũng là đặc thù so với địa phương khác.
Trong bối cảnh khó khăn hiện nay, kỳ vọng của cả nước đối với sự phát triển của thành phố Hồ Chí Minh là rất lớn. Thủ tướng đề nghị thành phố rà soát kỹ, bổ sung một nội dung về chủ đề Đại hội. Chẳng hạn, về huy động sử dụng mọi nguồn lực, Thủ tướng cho rằng không chỉ huy động mà phải sử dụng có hiệu quả. thành phố Hồ Chí Minh cũng phải đặt vấn đề đổi mới sáng tạo gắn với cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Mục tiêu, định hướng phát triển thành phố trong 5-10 năm tới và tầm nhìn đến năm 2045, kỷ niệm 100 năm thành lập nước là nội hàm đặc biệt quan trọng với thành phố.
Với vai trò là trung tâm, đầu tầu kinh tế của cả nước, có vị thế quan trọng ở khu vực Đông - Nam Á và châu Á, thành phố Hồ Chí Minh phải áp dụng các tiêu chí về Mục tiêu Phát triển bền vững (SDGs) đến năm 2030 của Liên hợp quốc. Nhất trí với đánh giá tình hình như trong dự thảo báo cáo của thành phố Hồ Chí Minh, Thủ tướng cho rằng thành phố đạt được những thành quả lớn lao nhưng cũng có những điểm nghẽn. Tăng trưởng GRDP chưa tương xứng với tiềm năng. Văn hóa, xã hội còn bất cập, khoảng cách phát triển, chênh lệch mức sống ở một thành phố lớn là vấn đề đặt ra. Nếu Thành phố cứ đi theo mô hình cũ thì khó có thể phát triển, nếu không đổi mới cách làm, không có sự tăng năng suất lao động cần thiết thì GRDP của các địa phương khác có thể bắt kịp và vượt thành phố Hồ Chí Minh.
Do đó, Thủ tướng mong muốn với vị thế của mình, thành phố Hồ Chí Minh cần dẫn đầu về vấn đề này. Môi trường đầu tư cần thông thoáng, cởi mở, thu hút hơn nữa. Một nguy cơ nữa là với cơ cấu dân số và tỷ lệ sinh hiện nay thì trong khoảng 15 năm nữa thành phố Hồ Chí Minh sẽ đối mặt tình trạng già hóa dân số, mất cân bằng giới tính. Đội ngũ cán bộ, năng lực quản trị một thành phố 15 triệu dân là điểm then chốt để thành phố Hồ Chí Minh có thể thành công. Lựa chọn cán bộ giỏi, vừa có đức, vừa có tài để gánh vác sứ mệnh của thành phố là vô cùng quan trọng; phải vừa vận dụng đúng pháp luật và giải quyết được bài toán phát triển của Thành phố.
Theo Thủ tướng, với một thành phố lớn, không chỉ vấn đề phát triển kinh tế mà phải chú trọng giải quyết vấn đề xã hội như an ninh trật tự, ùn tắc giao thông… Bên cạnh lo lâu dài thì cũng phải quan tâm vấn đề trước mắt.
Trong năm nay, việc hoàn thành các chỉ tiêu đề ra đối với thành phố Hồ Chí Minh là rất khó khăn, nhất là tăng trưởng, thu ngân sách nhà nước. Thủ tướng mong muốn Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Thành phố cố gắng nhiều hơn nữa, với những biện pháp mạnh mẽ hơn nữa, đặc biệt quan tâm tháo gỡ cho các doanh nghiệp của Thành phố, xây dựng hệ thống doanh nghiệp phát triển. Thành phố phải thực hiện kết luận thanh tra một cách chặt chẽ, thu hồi tài sản, đất đai vi phạm về cho Nhà nước.
Về mục tiêu, phương hướng, nhiệm vụ giai đoạn 2020-2025, Thủ tướng đề nghị Thành phố phân tích, đánh giá rõ hơn yếu tố bên trong và bên ngoài ảnh hưởng đến sự phát triển của thành phố để có giải pháp, nhất là vấn đề khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, nguồn nhân lực, hạ tầng, thách thức về biến đổi khí hậu… “Trong đó, tôi đề nghị các đồng chí cân nhắc mục tiêu phấn đấu sớm trở thành thành phố công nghiệp thông minh, hiện đại, hội nhập, trở thành một trung tâm kinh tế, tài chính có tầm khu vực và toàn cầu”, Thủ tướng nói.
Thủ tướng cho rằng phát triển khu đô thị sáng tạo phía Đông phải đúng hướng, cần đề cập điều này ngay trong văn kiện đại hội chứ không chỉ đề án riêng. Xây dựng thành phố xanh, thành phố số, xã hội số, kinh tế số… là những vấn đề đặt ra trực tiếp đối với thành phố Hồ Chí Minh.
Về các chỉ tiêu chủ yếu, Thủ tướng cho rằng cần tính toán phù hợp hơn, trong đó chỉ tiêu GRDP bình quân đầu người mà Thành phố đưa ra là thấp so với tầm vóc và định hướng phát triển của mình.
Nhất trí với các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu như trong dự thảo báo cáo, Thủ tướng nhấn mạnh một số nội dung quan trọng. Đầu tiên là cơ chế chính sách phù hợp để thúc đẩy phát triển mạnh mẽ; huy động, phân bổ, sử dụng hiệu quả các nguồn lực. thành phố Hồ Chí Minh cũng như Hà Nội không thiếu nguồn lực mà thiếu cơ chế chính sách để huy động, sử dụng hiệu quả nguồn lực, nếu làm tốt thì nguồn lực rất lớn, đặc biệt là quản lý đất đai, tạo quỹ đất sạch, đấu giá đất hiệu quả thì hoàn toàn đủ nguồn lực cho phát triển các công trình kết cấu hạ tầng trọng yếu của Thành phố và liên vùng. Báo cáo cũng cần nhấn mạnh đến rà soát, điều chỉnh quy hoạch phát triển Thành phố gắn với vùng Đông Nam Bộ, Đồng bằng sông Cửu Long, giải quyết các điểm nghẽn, bất cập trong quy hoạch hiện nay. Phải có quy hoạch rộng hơn để tăng cường liên kết vùng, bảo đảm thành phố Hồ Chí Minh vừa đóng vai trò trung tâm, vừa phát triển bền vững, hài hòa, tạo động lực cho hai vùng kinh tế trọng điểm và cả nước.
Với vai trò trung tâm, là đầu tàu kinh tế của cả nước, thành phố Hồ Chí Minh phải đi đầu, tận dụng hiệu quả cơ hội từ hội nhập quốc tế và thành tựu cách mạng công nghiệp 4.0, chú trọng đổi mới mô hình tăng trưởng. Dẫn ý kiến cho rằng dự thảo Báo cáo Chính trị mới tập trung tâm thế vào quốc nội, tính quốc tế còn hạn chế, Thủ tướng cho rằng, trong xu thế vươn lên cạnh tranh toàn cầu, thành phố Hồ Chí Minh cần mạnh dạn mở rộng tiếp cận quốc tế nhiều hơn nữa trong hoạch định chiến lược phát triển. Thành phố cần đi đầu trong hoạt động đổi mới sáng tạo, nghiên cứu và phát triển, do đó, cần nâng tỷ lệ ngân sách dành cho nghiên cứu và phát triển là từ 5 đến 7% tổng chi ngân sách hoặc 2% GRDP của thành phố trong 5 năm tới. Với tư cách là trung tâm của vùng thì thành phố Hồ Chí Minh cũng nên dành ít nhất 5% nguồn lực, ngân sách, vốn tín dụng, đất đai để cùng các địa phương cùng vùng kinh tế trọng điểm giải bài toán phát triển vùng.
Thủ tướng bày tỏ ủng hộ bốn đề án đột phá của Thành phố, gồm: Đề án điều chỉnh tỷ lệ điều tiết ngân sách nhà nước cho thành phố Hồ Chí Minh để Thành phố có “chiếc bánh ngân sách” lớn hơn; Đề án thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị tại thành phố Hồ Chí Minh; Đề án thành lập thành phố Thủ Đức (Thủ tướng giao Bộ Nội vụ phối hợp chặt chẽ với thành phố Hồ Chí Minh, các cơ quan liên quan khẩn trương hoàn thiện đề án, chú ý các yếu tố quy hoạch, huy động nguồn lực, phương thức quản lý, báo cáo cấp thẩm quyền theo quy định); Đề án phát triển trung tâm tài chính thành phố Hồ Chí Minh (Về đề án này, Thủ tướng đề nghị thành phố Hồ Chí Minh và các bộ, ngành khẩn trương nghiên cứu kỹ, đánh giá tác động ảnh hưởng, đặc biệt lưu ý các điều kiện cần thiết, công cụ, phương pháp tổ chức quản lý, huy động nguồn lực quốc tế và trong nước để phát triển trung tâm tài chính thành phố Hồ Chí Minh).
