Bài 1: Thống nhất quyết tâm và hành động
Nhiệm kỳ Đại hội XIII của Đảng, vị trí, vai trò công tác kiểm tra, giám sát được Trung ương xác lập ở tầm cao mới, với những yêu cầu cụ thể hơn, nhằm tiếp tục tạo chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức, trách nhiệm và quyết tâm chính trị của toàn Đảng đối với lĩnh vực công tác này.
Ngay từ đầu nhiệm kỳ, Tỉnh ủy Bắc Giang đã ban hành Nghị quyết số 109-NQ/TU về tăng cường và nâng cao chất lượng công tác kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật đảng, giai đoạn 2021-2025 và những năm tiếp theo. Với việc xác định rõ mục tiêu và nhiệm vụ, giải pháp cụ thể, Bắc Giang từng bước đổi mới mạnh mẽ phương pháp, kỹ năng; góp phần siết chặt kỷ luật, kỷ cương, nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát của Đảng.
Tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy
Điểm mới được ghi nhận trong nhiệm kỳ này là sự lãnh đạo, chỉ đạo rõ nét của Tỉnh ủy Bắc Giang, nhất là vai trò người đứng đầu, đã tác động trực tiếp, nhiều chiều, nâng cao chất lượng, hiệu lực, hiệu quả thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật đảng. Ngay sau khi Nghị quyết số 109 được ban hành, ngày 7/9/2021, Thường trực Tỉnh ủy đã có buổi làm việc với Ủy ban Kiểm tra (UBKT) Tỉnh ủy để nắm bắt thực trạng công tác tham mưu và tổ chức thực hiện công tác kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật đảng; đồng thời chỉ đạo triển khai một số giải pháp, cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong thực hiện nhiệm vụ.
Đồng chí Dương Văn Thái, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy cho biết, để tạo cơ sở có tính pháp quy, Tỉnh ủy đã xác lập mối quan hệ công tác giữa UBKT với các cơ quan thanh tra, điều tra và các cơ quan quản lý nhà nước, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị-xã hội trong hoạt động kiểm tra, giám sát. Sự phối hợp chặt chẽ giữa công tác kiểm tra, giám sát của Đảng với công tác thanh tra, điều tra, truy tố, xét xử đã tạo đột phá trong công tác kiểm tra, giám sát, đấu tranh phòng chống tham nhũng, tiêu cực. Thường trực Tỉnh ủy quy định rõ trách nhiệm của cấp ủy, nhất là người đứng đầu các ban cán sự đảng, đảng đoàn; các huyện ủy, thành ủy,
đảng ủy trực thuộc Tỉnh ủy đối với công tác kiểm tra, giám sát. Các cấp ủy quan tâm đầu tư cơ sở vật chất, điều kiện làm việc cho UBKT; UBKT cấp trên tăng cường chỉ đạo, hướng dẫn nghiệp vụ đối với UBKT cấp dưới; thường xuyên đào tạo, bồi dưỡng cán bộ kiểm tra cấp huyện, cơ sở đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.
Với việc phân công rõ địa chỉ, rõ trách nhiệm, rõ lộ trình hoàn thành, đồng thời chỉ đạo các cấp ủy xây dựng kế hoạch thực hiện phù hợp điều kiện thực tiễn đã tạo chuyển biến rõ nét về nhận thức và hành động trong toàn Đảng bộ, đạt nhiều kết quả tích cực. Có chỉ tiêu lần đầu được đưa ra như, đến năm 2023, có từ 60% số UBKT đảng ủy cơ sở thực hiện được nhiệm vụ kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm.
Theo Chủ nhiệm UBKT Tỉnh ủy Nguyễn Thị Hương, kết luận của Thường trực Tỉnh ủy đã trở thành “pháp lệnh” buộc cấp ủy, UBKT các cấp vào cuộc đồng bộ, quyết liệt. Chỉ sau hơn 1 năm, đã tạo chuyển biến mạnh mẽ từ tỉnh đến cơ sở trên nhiều phương diện trong thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật đảng.
Đơn cử là ngay sau buổi làm việc, cấp ủy, UBKT các huyện ủy, thành ủy đã rà soát, bổ sung kế hoạch kiểm tra, giám sát năm 2022, đối với các tổ chức đảng, đảng viên có liên quan công tác quản lý, sử dụng kinh phí, vật tư phòng, chống dịch Covid-19. Theo đó, cấp ủy bổ sung 13 cuộc kiểm tra đối với 25 tổ chức đảng và 41 đảng viên; bổ sung 14 cuộc giám sát chuyên đề đối với 23 tổ chức đảng và 10 đảng viên.
UBKT cấp huyện bổ sung 4 cuộc giám sát đối với 17 tổ chức đảng và 19 đảng viên; đã hoàn thành kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với 2 đảng ủy xã và 8 đảng viên. Qua kiểm tra, kết luận 6 đồng chí là cán bộ chủ chốt cấp ủy, chính quyền cấp xã có khuyết điểm, vi phạm đến mức phải thi hành kỷ luật và đã thi hành kỷ luật bằng hình thức khiển trách. So với kết quả sơ kết giữa nhiệm kỳ 2015-2020, UBKT Tỉnh ủy kiểm tra tăng 2 tổ chức đảng và 2 đảng viên, và sau nhiều nhiệm kỳ lần đầu tiên UBKT Tỉnh ủy kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với một ban thường vụ cấp huyện (Ban Thường vụ Huyện ủy Hiệp Hòa).
Có sự chỉ đạo quyết liệt từ Thường trực Tỉnh ủy, chất lượng, hiệu quả các cuộc kiểm tra, giám sát của UBKT các cấp được nâng lên; thời gian thực hiện được rút ngắn so với quy định của UBKT Trung ương. Cụ thể, đối với UBKT Tỉnh ủy, không quá 30 ngày làm việc đối với cuộc kiểm tra thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật đảng; quản lý, sử dụng tài chính đảng (rút ngắn 15 ngày); không quá 25 ngày đối với cuộc giám sát chuyên đề (rút ngắn 10 ngày); không quá 45 ngày đối với cuộc kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm (rút ngắn 45 ngày). Đối với cấp huyện, thời gian trung bình thực hiện 1 cuộc kiểm tra hoặc giám sát chuyên đề là 20-25 ngày làm việc (rút ngắn từ 5 đến 10 ngày so với quy định).
Về hiệu quả công tác phối hợp giữa UBKT Tỉnh ủy với tổ chức đảng, cơ quan liên quan trong thực hiện nhiệm vụ, theo Phó Chủ nhiệm Thường trực UBKT Tỉnh ủy Phạm Việt Dũng, định kỳ hằng quý hoặc đột xuất, UBKT Tỉnh ủy báo cáo Thường trực Tỉnh ủy về những biểu hiện, dấu hiệu và biện pháp xử lý sai phạm, vi phạm của đảng viên; chủ trì, phối hợp với Ban Nội chính Tỉnh ủy, Thanh tra tỉnh tổ chức giao ban đánh giá, kiểm điểm hoạt động kiểm tra, thanh tra theo mục tiêu, nhiệm vụ chung mà cấp ủy, chính quyền địa phương đề ra; thường xuyên trao đổi thông tin, hỗ trợ nghiệp vụ, cử cán bộ tham gia phối hợp để tổ chức thực hiện có hiệu quả các cuộc kiểm tra, thanh tra.
Tương tự như vậy, UBKT cấp huyện và cấp cơ sở báo cáo thường trực cấp ủy và đồng chí bí thư cấp ủy cùng cấp để kịp thời xử lý những vấn đề phát sinh, nhất là những sai phạm của tổ chức đảng và đảng viên.
Trên “nóng”, dưới không thể “lạnh”
Việc tăng cường chỉ đạo, hướng dẫn chuyên môn, nghiệp vụ đối với UBKT cấp dưới đã góp phần đáng kể nâng cao chất lượng công tác kiểm tra, giám sát từ cơ sở. Lãnh đạo UBKT Tỉnh ủy tăng cường đi cơ sở, làm việc với thường trực cấp ủy, UBKT các huyện ủy, thành ủy, đảng ủy; cán bộ, công chức duy trì nền nếp dự hội nghị ban thường vụ cấp huyện và cấp ủy cơ sở tại địa bàn được phân công phụ trách. Qua đó, UBKT Tỉnh ủy nắm bắt tình hình, kịp thời tham mưu, chỉ đạo, hướng dẫn chuyên môn, nghiệp vụ, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc.
Các phòng nghiệp vụ duy trì hoạt động giám sát thường xuyên, góp phần chủ động phát hiện dấu hiệu vi phạm của tổ chức đảng cấp dưới và đảng viên; kịp thời xem xét, giải quyết đơn thư tố cáo, khiếu nại phát sinh. Thực tế đã ghi nhận, trên “nóng” dưới không thể “lạnh”, với nhiều cách làm sáng tạo từ cơ sở.
Huyện ủy Tân Yên được Tỉnh ủy, UBKT Tỉnh ủy ghi nhận là đơn vị triển khai thực hiện Nghị quyết số 109 hiệu quả, phù hợp điều kiện thực tiễn, với một số mục tiêu mang tính đột phá. Cụ thể như, đến năm 2023 có từ 80% số UBKT đảng ủy cơ sở thực hiện được nhiệm vụ kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm (cao hơn mục tiêu Nghị quyết số 109)…
Sau 2 năm thực hiện quyết liệt, đã có 10 mục tiêu hoàn thành và hoàn thành vượt kế hoạch; đã hoàn thành 3 trong số 4 mục tiêu riêng, có tính đột phá, như kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với 61 tổ chức đảng và 159 đảng viên. Trong đó, UBKT Huyện ủy kiểm tra 6 tổ chức đảng và 25 đảng viên (vượt 2 tổ chức đảng và 19 đảng viên so với kế hoạch đề ra); UBKT đảng ủy cơ sở kiểm tra 55 tổ chức đảng và 134 đảng viên, trong đó, UBKT đảng ủy xã, thị trấn kiểm tra 55 tổ chức đảng, 131 đảng viên (vượt 8 tổ chức đảng, 79 đảng viên); có 24/28 UBKT đảng ủy cơ sở đã kiểm tra được tổ chức đảng cấp dưới, đảng viên khi có dấu hiệu vi phạm, đạt 85,7%, vượt 5,7% so với kế hoạch của Huyện ủy và vượt 25,7% so với mục tiêu Nghị quyết số 109.
Qua kiểm tra, kết luận 61 tổ chức đảng, 159 đảng viên có vi phạm, khuyết điểm; trong đó vi phạm đến mức phải thi hành kỷ luật là 10 đảng viên và đã thi hành kỷ luật xong.
Một trong những điểm nhấn sáng tạo của Tân Yên, đó là Huyện ủy triển khai kế hoạch tổ chức hội thi “Chủ nhiệm ủy ban kiểm tra đảng ủy cơ sở giỏi năm 2023”. Nội dung thi nhằm đánh giá nhận thức, năng lực và áp dụng những quan điểm, chủ trương của Đảng; nghiệp vụ và quy định về công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật đảng mà chủ nhiệm UBKT đảng ủy cơ sở thực hiện tại cơ sở… Hội thi được tổ chức 2 vòng sơ khảo và chung khảo, dự kiến kết thúc trước 15/10/2023.
Theo Bí thư Đảng ủy xã Liên Sơn, Lê Chiến Chinh, người đã có gần 20 năm gắn bó công tác kiểm tra đảng ở cơ sở, cuộc thi là cách thức ôn lại quá trình phát triển và trưởng thành của ngành kiểm tra Đảng, giúp cán bộ kiểm tra ở cơ sở nâng cao nhận thức, trau dồi nghiệp vụ, tiếp cận và xử lý nhiều vấn đề khó.
Cuộc thi nhằm tuyên truyền sâu rộng, tạo chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức và hành động của cấp ủy, tổ chức đảng, UBKT các cấp, nhất là cấp cơ sở. Qua những câu hỏi trắc nghiệm và tình huống đặt ra góp phần bồi dưỡng, nâng cao trình độ, nghiệp vụ chuyên môn, tác phong và kinh nghiệm làm công tác kiểm tra, giám sát.
Nhằm tạo chuyển biến mạnh mẽ hơn nữa đối với công tác kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật của Đảng, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ xây dựng, chỉnh đốn Đảng, mới đây, Huyện ủy Tân Yên tiếp tục ban hành Đề án nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của UBKT đảng ủy cơ sở, giai đoạn 2023-2025 và những năm tiếp theo.
Với 5 nhóm nhiệm vụ, giải pháp cụ thể, Huyện ủy phấn đấu, đến năm 2025, 100% các đồng chí ủy viên UBKT đảng ủy cơ sở có trình độ chuyên môn từ trung cấp trở lên; hơn 90% có trình độ trung cấp lý luận chính trị; 100% các đồng chí phó chủ tịch HĐND hoặc chủ tịch MTTQ xã, thị trấn làm phó chủ nhiệm UBKT đảng ủy; 100% UBKT đảng ủy xã, thị trấn có máy vi tính, máy in, bàn làm việc, tủ đựng tài liệu riêng…
Theo UBKT Tỉnh ủy, sự vào cuộc tích cực, đồng bộ của các cấp ủy, UBKT các cấp, đã tạo chuyển biến mạnh mẽ trong công tác kiểm tra, giám sát từ cấp cơ sở.
Tính đến hết năm 2022, toàn tỉnh có 226/356 UBKT đảng ủy cơ sở thực hiện được nhiệm vụ kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm (đạt 63,5%), vượt 3,5% mục tiêu Nghị quyết số 109-NQ/TU. Các đơn vị có tỷ lệ UBKT đảng ủy cơ sở thực hiện được nhiệm vụ kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đạt cao (hơn 80%) là:
Lạng Giang, Lục Nam, Tân Yên, Yên Dũng, Hiệp Hòa, Lục Ngạn. Hằng năm, UBKT cấp huyện đã kiểm tra được từ 15% trở lên số cấp ủy và UBKT cấp dưới về lãnh đạo và thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật đảng; UBKT đảng ủy cơ sở kiểm tra được 20% số cấp ủy và chi bộ về thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát, bảo đảm đạt mục tiêu Nghị quyết số 109-NQ/TU đề ra. Có thể khẳng định, kết quả công tác kiểm tra, giám sát góp phần quan trọng trong công tác xây dựng đảng bộ vững mạnh toàn diện, ổn định tình hình, thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh.
Để tiếp tục đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ kiểm tra, giám sát được đặt ra trong Nghị quyết số 109; chỉ đạo của Ban Thường vụ Tỉnh ủy thực hiện Kết luận của Bộ Chính trị về Chiến lược Kiểm tra, giám sát của Đảng đến năm 2030, trong bối cảnh địa phương thu hút đầu tư phát triển rất lớn, đòi hỏi cấp ủy, UBKT các cấp trong toàn tỉnh nỗ lực hơn nữa, chủ động hơn nữa với những cách làm sáng tạo, có tính đột phá. Để hoàn thành các nhiệm vụ trọng tâm bảo đảm chất lượng, rút ngắn thời gian, việc chú trọng kiện toàn bộ máy, xây dựng đội ngũ cán bộ kiểm tra các cấp hội đủ phẩm chất, năng lực, bản lĩnh chính trị và kinh nghiệm thực tế vẫn luôn là nhân tố tiên quyết.
(Còn nữa)
