Tháng 6/2021, biến thể Delta với khả năng lây lan nhanh đã gây ra làn sóng Covid-19 thứ 4 tại Israel.
Ba mũi nhọn chiến lược
Thay vì áp đặt các biện pháp phong tỏa mới, Chính phủ Israel đã “đặt cược” cuộc chiến chống đại dịch vào 3 mũi nhọn, gồm: tiêm mũi vaccine thứ 3 của Pfizer/BioNTech cho người từ 12 tuổi trở lên, bắt buộc đeo khẩu trang, và sử dụng “thẻ xanh” - bằng chứng cho thấy 1 người đã tiêm chủng, đã hồi phục sau khi mắc Covid-19 hoặc có kết quả xét nghiệm âm tính với Covid-19 - khi tới nhà hàng và các địa điểm đông người khác.
Sau khi làn sóng này đạt đỉnh vào đầu tháng 9, số ca nhiễm mới hằng ngày đã giảm hơn 80%, trong khi số ca bệnh nặng giảm 50%.
Thủ tướng Naftali Bennett ngày 12/10 thông báo “Chúng ta đang dần phá vỡ làn sóng lây nhiễm biến thể Delta”. Ông đồng thời ghi nhận chính sách chống dịch của Chính phủ thể hiện sự “quản lý chặt chẽ, thông minh và linh hoạt, cho phép chung sống cùng virus”.
Ngày 14/10, Bộ Y tế Israel đã chia sẻ dữ liệu mới nhất về tính an toàn và hiệu quả của liều vaccine tăng cường với nhóm cố vấn của Cơ quan Quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ (FDA) để xem xét tiếp tục cấp phép tiêm tăng cường.
Dữ liệu cho thấy, trong những người từ 60 tuổi trở lên - nhóm đầu tiên được tiêm tăng cường - số ca nhiễm mới bắt đầu giảm nhanh chóng sau 2 tuần tiêm liều thứ 3. Trong khi đó, số ca mắc mới vẫn tăng ở các nhóm tuổi khác.
Theo phân tích dữ liệu của chuyên gia Doron Gazit và Yinon Ashkenazy thuộc nhóm theo dõi Covid-19 của Đại học Hebrew (Jerusalem), tỷ lệ lây lan của virus gây Covid-19 bắt đầu giảm mạnh ở từng nhóm tuổi sau khi tiêm liều thứ 3.
Hai tháng sau khi bước vào làn sóng dịch bệnh với Delta là biến thể chủ đạo, những người đã tiêm chủng từ 60 tuổi trở lên chiếm hơn 50% số ca mắc Covid-19 thể nặng. Trong đó, phần lớn là người từ 70 tuổi lên và có bệnh nền.
Kể từ khi Chính phủ Israel triển khai chương trình tiêm chủng tăng cường, người chưa tiêm chủng chiếm khoảng 75% số bệnh nhân nhập viện trong tình trạng nghiêm trọng, trong khi những người đã tiêm 2 hoặc 3 liều vaccine chỉ chiếm khoảng 25%.
Theo Bộ Y tế Israel, thời gian qua mũi vaccine thứ 3 đã cho thấy hiệu quả trong việc ngăn chặn các ca mắc Covid-19 thể nặng sau khi tiêm đủ liều trong những người đã tiêm chủng ở độ tuổi từ 40 trở lên.
Ý kiến trái chiều về liều vaccine tăng cường
Ông Ran Balicer, người đứng đầu nhóm cố vấn về ứng phó với Covid-19 của Chính phủ Israel, cho biết sự kết hợp nhiều biện pháp đã ngăn chặn được đợt bùng phát của biến thể Delta.
“Các biện pháp gồm có bắt buộc đeo khẩu trang, thẻ xanh, xét nghiệm trên diện rộng bằng cả phương pháp PCR và xét nghiệm nhanh kháng nguyên. Nhưng rõ ràng, nhân tố có tác động quan trọng nhất giúp đẩy lùi làn sóng lây nhiễm Delta trong mùa hè là chiến dịch tiêm vaccine tăng cường cho đông đảo người dân", ông Balicer đánh giá.
Giáo sư Dịch tễ học Hagai Levine (Đại học Hebrew) đánh giá, Israel đã khẩn trương, thậm chí đặt cược, để phê duyệt tiêm liều vaccine thứ 3 cho đông đảo dân cư chứ không phải tập trung vào nhóm tuổi cụ thể nào như các nước khác làm.
“Trong tâm dịch, đôi khi bạn cần phải đưa ra quyết định dựa trên một phần chứng cứ”, Giáo sư Levine giải thích.
Song, một số nhà khoa học cho rằng quyết định của Israel vào cuối tháng 8 vừa qua nhằm phê duyệt tiêm liều vaccine thứ 3 cho người trẻ tuổi và thanh thiếu niên là vội vàng, thiếu bằng chứng rõ ràng về lợi ích của mũi tiêm này. Họ bảo vệ quan điểm Israel vẫn nên tập trung thuyết phục những người chưa tiêm vaccine ngừa Covid-19 chấp nhận tiêm chủng.
Mỹ và một số quốc gia châu Âu đến nay chỉ phê duyệt tiêm liều tăng cường cho người cao tuổi, người có hệ miễn dịch yếu hoặc người lao động có nguy cơ mắc Covid-19 cao. Trong khi đó, Israel bắt đầu tiêm mũi vaccine thứ 3 cho người từ 60 tuổi trở lên từ ngày 30/7. Đến ngày 29/8, nước này giảm dần độ tuổi đủ điều kiện để tiêm tăng cường xuống 12 tuổi. Đến nay, 3,7 triệu người, tương đương hơn 1/3 dân số Israel, đã tiêm mũi vaccine tăng cường.
Tuy nhiên, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) liên tục kêu gọi các quốc gia giàu ngừng tiêm chủng tăng cường trong lúc vẫn còn nhiều nước đang chật vật tiếp cận nguồn vaccine.
