Hơn 3 tháng trước, bệnh nhân Nguyễn Thành N. (53 tuổi, ở Hà Nội) bị nuốt vướng, nuốt đau tăng dần khi ăn uống, lệch bên phải, lan lên tai phải. Lúc đó, bệnh nhân đi khám được chẩn đoán viêm họng cấp và có mua thuốc uống (không rõ loại thuốc) nhưng không đỡ.
Khoảng 1 tháng gần đây, các biểu hiện khàn tiếng tăng dần, nuốt vướng, nuốt đau nhiều hơn, ăn uống kém, gầy sụt cân (sụt 3 kg/3 tháng) nên bệnh nhân đến Bệnh viện Đa khoa Medlatec khám.
Bác sĩ Đỗ Tiến Quân, chuyên khoa Tai mũi họng, chỉ định bệnh nhân nội soi tai mũi họng và làm một số xét nghiệm.
Khi khám tai mũi họng, bác sĩ thấy vùng cổ bên phải bệnh nhân sưng nề, có hạch cổ 2 bên. Nội soi tai mũi họng bác sĩ phát hiện khối sùi rất lớn vùng hạ họng phải lan rộng ra chung quanh và vào thanh quản.
Bệnh nhân được chỉ định chụp CT vùng cổ, CT lồng ngực. Kết quả phim chụp CT vùng cổ cho thấy, bệnh nhân có khối u lớn vùng hạ họng lan vào thanh quản và phần mềm trước cột sống kèm nhiều hạch cổ 2 bên. Chụp CT lồng ngực có hình ảnh nghi ngờ di căn ở phổi và thành ngực.
Với những kết quả khám, sinh thiết, chụp phim CT, bệnh nhân được chẩn đoán mắc ung thư hạ họng-thanh quản giai đoạn IVB.
Bệnh nhân và gia đình vô cùng bất ngờ với kết quả khám, vì không nghĩ rằng từ những dấu hiệu hay gặp mà lại mắc bệnh nguy hiểm như vậy. Sau khi có đầy đủ kết quả, bệnh nhân được bác sĩ tư vấn và làm thủ tục chuyển tuyến để điều trị theo bảo hiểm y tế của khách hàng.
Với hai loại ung thư này, bác sĩ Quân lưu ý, ung thư hạ họng thì các triệu chứng ban đầu kín đáo, không rầm rộ nên người bệnh dễ bỏ qua, không đi khám; còn ung thư thanh quản thường xuất hiện sớm với các triệu chứng khàn tiếng, nên người bệnh tự đi khám sớm hơn.
Về tốc độ phát triển, ung thư thanh quản phát triển chậm hơn các ung thư khác, khám phát hiện dễ dàng và điều trị kịp thời cho kết quả cao (phát hiện sớm tỷ lệ chữa khỏi là 80%). Nhưng thực tế, có không ít trường hợp chủ quan đến khám muộn nên để lại hậu quả đáng tiếc là kéo dài thời gian, cũng như ảnh hưởng đến kết quả điều trị và chất lượng sống của người bệnh.
Theo bác sĩ Quân, người dân nên cảnh giác các yếu tố nguy cơ cao mắc ung thư hạ họng-thanh quản gồm: Thói quen uống rượu, hút thuốc lá: Vừa dùng cả rượu, thuốc lá có nguy cơ ung thư tăng gấp 3 lần; Người làm việc liên quan đến bụi amiant, niken, chrome, acid sulfuric, chất dẻo.
Ngoài ra, ung thư thanh quản hay gặp ở những bệnh nhân hơn 55 tuổi, nam giới (nguy cơ cao gấp 4 lần so với nữ giới).
Là bệnh hay gặp nhưng các dấu hiệu dễ nhầm lẫn nên hay bị bỏ qua. Tuy vậy, bằng các thiết bị thăm khám hiện đại sẽ giúp phát hiện bệnh sớm để nâng cao hiệu quả và giảm chi phí điều trị cho bệnh nhân .
Bằng kinh nghiệm nhiều năm khám chữa bệnh, bác sĩ Quân khuyến cáo người dân nên đi kiểm tra định kỳ chuyên khoa Tai mũi họng hằng năm, đặc biệt những người có yếu tố nguy cơ cao hoặc cần lưu ý đi khám ngay nếu xuất hiện một trong những dấu hiệu sau:
Đối với ung thư hạ họng nên cảnh giác những dấu hiệu cảnh báo như: Rối loạn nuốt: Nuốt vướng, nuốt đau ở 1 bên và lan lên tai cùng bên; Ăn uống kém; Sụt cân không rõ nguyên nhân; Nổi hạch cổ cùng bên tổn thương, giai đoạn muộn có hạch cổ hai bên.
Đối với ung thư thanh quản, bạn nên cảnh giác với những dấu hiệu sau: Khàn tiếng: Là triệu chứng thường gặp và đôi khi là duy nhất ở nhiều bệnh nhân;
Ho là biểu biểu hiện của nhiều bệnh về đường hô hấp như viêm họng, viêm amidan… đồng thời cũng là dấu hiệu thường gặp khi mắc bệnh ung thư thanh quản nên cần lưu ý. Ở giai đoạn muộn bệnh nhân có biểu hiện nuốt khó khiến thức ăn rơi vào đường thở sẽ gây nên những cơn ho sặc sụa.
Bệnh nhân sẽ khó nuốt khi khối u đã lan ra vùng hạ họng kèm theo dấu hiệu đau lan lên tai; Sụt cân không rõ nguyên nhân.
Bác sĩ Quân khuyến cáo, để phòng ngừa ung thư hạ họng-thanh quản, mọi người cần bỏ hút thuốc lá và uống rượu, vì đây là yếu tố nguy cơ chính gây bệnh; Dùng bảo hộ lao động đầy đủ trong môi trường tiếp xúc nhiều khói bụi, hóa chất độc hại.
Người bệnh cần điều trị dứt điểm bệnh lý trào ngược dạ dày thực quản; Vệ sinh răng miệng sạch sẽ, điều trị các bệnh lý vùng mũi họng triệt để.
Khi xuất hiện các triệu chứng khàn tiếng, nuốt đau, nuốt vướng, nhất là ở nam giới trên 40 tuổi, có thói quen hút thuốc lá và uống rượu thường xuyên cần phải đi khám chuyên khoa tai mũi họng để phát hiện bệnh sớm.
