Áp lực thiếu hụt nguồn cung gạo ở Nhật Bản

Mối lo ngại về tình trạng thiếu gạo đang gia tăng ở Nhật Bản trong bối cảnh nhu cầu tăng cao nhưng các kệ hàng trống rỗng xuất hiện ngày càng nhiều ở các siêu thị và cửa hàng.

Trong khi đó, người tiêu dùng đang cố gắng tích trữ gạo sau khi cơ quan khí tượng liên tiếp đưa ra nhiều cảnh báo về nguy cơ xảy ra siêu động đất hay một loạt các cơn bão xuất hiện ngoài khơi Thái Bình Dương.

Ðại diện chi nhánh của chuỗi siêu thị Fresco cho biết, lượng gạo có thể nhập mùa hè năm nay chỉ bằng một nửa so với mức bình thường hằng năm, trong khi các bao gạo đều nhanh chóng được bán hết. Giá cả tăng và một số cửa hàng ở Tokyo phản ánh không thể nhập được bất kỳ loại gạo nào, trong khi một số cửa hàng khác, bao gồm chuỗi siêu thị Ito Yokado, đã treo biển khuyến nghị mỗi gia đình chỉ mua một bao gạo mỗi ngày, để mọi người đều có thể mua gạo.

Nguyên nhân dẫn đến thiếu hụt nguồn cung còn được cho là do sản lượng lúa gạo thấp hơn vì thời tiết nóng và khô hạn, cũng như nhu cầu tăng cao bất thường khi lượng du khách nước ngoài đến Nhật Bản tăng vọt.

Bộ trưởng Nông nghiệp, Lâm nghiệp và Thủy sản Sakamoto Tetsushi kêu gọi người dân chỉ mua lượng gạo cần thiết, đồng thời nhấn mạnh Chính phủ Nhật Bản đang nỗ lực để tình trạng thiếu hụt nguồn cung dần được giải quyết.

Theo Kyodo News, giá gạo tháng 7 tại Nhật Bản đã tăng 18% so với năm 2023. Ðây là mức tăng lớn nhất trong hai thập niên qua, một phần được cho là do nhu cầu cao hơn từ khách du lịch, khi tổng số người nước ngoài đến thăm Nhật Bản năm 2024 dự kiến sẽ đạt mức kỷ lục 35 triệu khách.

Ðợt nắng nóng kéo dài mùa hè năm ngoái cũng được cho là một yếu tố khiến năng suất lúa thấp hơn, sản lượng chỉ đạt khoảng 6,6 triệu tấn. Bộ Nông nghiệp, Lâm nghiệp và Thủy sản Nhật Bản chỉ ra, tỷ lệ gạo loại 1 của năm 2023 đã giảm xuống mức thấp kỷ lục là 59,6%. Cùng với đó, lượng gạo dự trữ khu vực tư nhân vào cuối tháng 6 ghi nhận mức thấp nhất 1,56 triệu tấn, giảm khoảng 20% so với cùng kỳ năm trước.

Tiến sĩ Yamashita Kazuhito, một cựu quan chức Bộ Nông nghiệp, Lâm nghiệp và Thủy sản Nhật Bản cho rằng sự bùng nổ của du lịch trong nước không phải là yếu tố chính dẫn đến thiếu gạo. Ngay cả khi có khoảng 3 triệu du khách lưu trú một tuần tại Nhật Bản mỗi tháng và ăn cơm vào bữa sáng, bữa trưa và bữa tối như nhiều người Nhật khác, thì con số này vẫn chỉ chiếm khoảng 0,5% tổng lượng tiêu thụ. Nhật Bản thiếu gạo chủ yếu là do chính sách giảm diện tích đất canh tác và chính phủ trợ cấp cho những người nông dân trồng lúa chuyển sang các loại cây trồng khác như lúa mì hoặc đậu nành...

Trong bối cảnh nhiều người dân tiếp tục đổ xô đi mua gạo với lo ngại nguồn cung sẽ tiếp tục thiếu hụt, Chính phủ Nhật Bản mới đây đã kêu gọi người dân bình tĩnh và khẳng định lượng gạo dự trữ là vẫn đủ.

Theo Bộ Nông nghiệp, Lâm nghiệp và Thủy sản Nhật Bản, vụ thu hoạch mới đã bắt đầu và đến cuối tháng 9, đất nước Mặt trời mọc có thể thu hoạch được 40% diện tích lúa, góp phần giảm tải áp lực nguồn cung gạo cho thị trường nội địa.