Dự án thoát nước tại Quảng Bình bao giờ xong ?

Tiến độ dự án chậm không chỉ ảnh hưởng đến đời sống của người dân địa phương mà còn là nỗi trăn trở của chính quyền các cấp tại Quảng Bình và nỗi lo của chủ đầu tư dự án. Bởi, việc đấu nối từ từng gia đình đến hệ thống đường ống thu gom sau khi dự án hoàn thành sẽ gặp khó khăn do người dân chưa đồng thuận và bất cập giữa hệ thống hạ tầng trong từng khu dân cư và dự án thoát nước.

Chậm trễ do nhiều nguyên nhân

Dự án Thoát nước và vệ sinh môi trường đô thị Ba Ðồn được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt danh mục dự án sử dụng tín dụng hỗn hợp của Chính phủ Ðan Mạch, với tổng mức đầu tư gần 13,6 triệu euro từ nguồn vốn ODA Ðan Mạch và vốn đối ứng, do nhà thầu Suez (Ðan Mạch) thực hiện. Mục tiêu của dự án là xây dựng hệ thống thoát nước mưa, thu gom và xử lý rác thải công suất 3.000 m3/ngày, đêm cho đô thị Ba Ðồn, nhằm cải thiện điều kiện môi trường đô thị, giảm ô nhiễm môi trường, nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân. Do chậm tiến độ, nên dự án đã được lùi thời hạn hoàn thành đến cuối năm 2020. Thế nhưng đến đầu tháng 11 này, công trình vẫn chưa thể hoàn thành đưa vào sử dụng.

Hiện tại, khối lượng thực hiện mới đạt 66% tổng khối lượng của dự án. Một số hạng mục đạt thấp như: tuyến ống áp lực mới đạt 69%, tuyến ống tự chảy mới đạt 54%, hố ga đấu nối hộ gia đình mới đạt 37%; riêng phần đường ống thoát nước thải với tổng chiều dài 15,4 km, đấu nối hộ gia đình tại 3.000 điểm là hạng mục quan trọng của hệ thống thoát nước mới đạt gần 57% khối lượng. Hạng mục lớn nhất của dự án là nhà máy xử lý nước thải đặt tại phường Quảng Thuận hiện chưa có hạng mục nào hoàn thành, cả công trường im ắng, bỏ dở đã lâu.

Giám đốc Ban Quản lý dự án ODA huyện Quảng Trạch (đại diện chủ đầu tư) Nguyễn Thế Hảo cho biết, tiến độ thi công dự án bị chậm trễ do nhiều nguyên nhân: nhiều sai sót trong quá trình khảo sát, thiết kế chi tiết; nhà thầu chưa thực hiện kiểm tra, đánh giá, báo cáo hiện trạng các công trình hạ tầng kỹ thuật, công trình công cộng, công trình của người dân trước khi thi công; không có kỹ sư thiết kế giám sát, xử lý vướng mắc tại hiện trường. Thêm vào đó là các vướng mắc phát sinh trong quá trình thi công giữa chủ đầu tư, nhà thầu chính Suez chưa được tháo gỡ.

Việc thi công và hoàn trả mặt bằng đường giao thông tại thị xã Ba Ðồn quá chậm trễ, gây ô nhiễm môi trường và giao thông đi lại khó khăn, làm ảnh hưởng rất lớn đến đời sống của người dân. Mặt khác, việc đào đường chậm hoàn trả mặt bằng gây sụt lún, hư hỏng toàn bộ kết cấu mặt đường; việc chôn ống không được đầm nén theo quy định dẫn đến lún đường, tạo rãnh gây ra nhiều bức xúc cho người dân và áp lực về xử lý, khắc phục đối với chính quyền địa phương.

Không thể để dự án kéo dài thêm

Bất cập của dự án còn do huyện Quảng Trạch quản lý nhưng dự án lại nằm trên địa giới hành chính của thị xã Ba Ðồn và đối tượng thụ hưởng là người dân thị xã. Ðiều này được giải thích là do lịch sử để lại, bởi khi triển khai dự án, huyện Quảng Trạch và thị xã Ba Ðồn chưa chia tách, nên Ban Quản lý dự án ODA huyện Quảng Trạch nắm vai trò quản lý, thay mặt UBND huyện Quảng Trạch giám sát các hoạt động tại công trình. Do không thay đổi bộ máy quản lý dự án sau chia tách địa giới hành chính cho nên hiện nay, tất cả các vướng mắc của dự án đều được Ban Quản lý dự án ODA huyện Quảng Trạch báo cáo UBND huyện để kiến nghị lên cấp trên. Trong khi đó, UBND thị xã Ba Ðồn chỉ giữ vai trò phối hợp tháo gỡ vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng và hỗ trợ thi công dự án. Chính sự "ngược đời" này đã khiến cho công tác quản lý, điều hành dự án phát sinh những vướng mắc gây chậm tiến độ thực hiện dự án.

Với những khó khăn trong quá trình tổ chức thi công, tiến độ giải ngân, UBND tỉnh Quảng Bình đã báo cáo Chính phủ xin gia hạn thời gian thực hiện. Ngày 9/8/2021, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 1392/QÐ-TTg phê duyệt điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án Thoát nước và vệ sinh môi trường đô thị Ba Ðồn với tổng mức đầu tư điều chỉnh là 14,96 triệu euro và kéo dài thời gian thực hiện đến ngày 31/12/2022. Như vậy, dự án đã được điều chỉnh tăng tổng mức đầu tư và thời gian thực hiện nhưng nếu không quyết tâm và có những biện pháp cụ thể, thì sẽ lại có nguy cơ "lỡ hẹn".

Mới đây, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Bình Phan Mạnh Hùng đã kiểm tra công trường dự án và yêu cầu các ngành, đơn vị, địa phương phối hợp tháo gỡ khó khăn để sớm thi công trở lại, yêu cầu chủ đầu tư khẩn trương huy động nguồn lực để đẩy nhanh tiến độ; đồng thời, yêu cầu nhà thầu Suez quay trở lại thi công để có khối lượng giải ngân năm 2021. Tuy nhiên, nhà thầu này đã có văn bản đơn phương chấm dứt hợp đồng thi công. Ðiều này ảnh hưởng rất lớn đến việc thực hiện dự án và có nguy cơ xảy ra các hệ lụy về kinh tế - xã hội của địa phương.

Trước động thái này, đồng chí Phan Mạnh Hùng đã giao UBND huyện Quảng Trạch chỉ đạo Ban Quản lý dự án khẩn trương tham mưu cho tỉnh văn bản gửi Bộ Kế hoạch và Ðầu tư, Bộ Tài chính báo cáo tình hình triển khai dự án đến nay; đồng thời, đề xuất các bộ làm việc với nhà tài trợ vốn về phương án lựa chọn nhà thầu, trong đó ưu tiên chọn đơn vị trong nước thi công các hạng mục còn lại sau khi nhà thầu Suez chấm dứt hợp đồng. Bên cạnh đó, chủ đầu tư dự án cũng phối hợp các đơn vị liên quan dàn xếp việc hòa giải giữa ba bên để thương thảo việc chấm dứt, thanh lý hợp đồng với nhà thầu một cách thân thiện; bố trí vốn dự án năm 2021 để thanh toán khối lượng đã thực hiện cho nhà thầu.

Ðiều mà người dân thị xã Ba Ðồn mong muốn là dự án Thoát nước và vệ sinh môi trường đô thị Ba Ðồn sớm được thi công trở lại và hoàn thành đúng thời gian đã được điều chỉnh để đưa vào sử dụng và người dân được hưởng lợi theo đúng mục tiêu dự án đã đề ra.