Chiều 23-10, Quốc hội tiến hành thảo luận trực tuyến về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng (sửa đổi).
Đáng chú ý, về đối tượng áp dụng (Điều 2 và Điều 5 trong dự thảo Luật), một số ý kiến đại biểu Quốc hội đề nghị cân nhắc kỹ hơn về đơn vị sự nghiệp công lập thuộc Ủy ban nhân dân (UBND) cấp tỉnh, đơn vị sự nghiệp thuộc cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh thực hiện việc đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài để thực hiện thỏa thuận quốc tế, vì có thể phát sinh ngân sách và nhân lực của Nhà nước; chưa rõ về cơ chế, nguồn kinh phí để bồi thường cho người lao động khi đơn vị này gây ra; trách nhiệm trong việc giải quyết, hỗ trợ cho người lao động có tranh chấp khi đang làm việc ở nước ngoài...
Phát biểu giải trình trước Quốc hội về vấn đề này, Bộ trưởng LĐTBXH Đào Ngọc Dung cho biết, thời gian vừa qua, xuất phát từ nhu cầu thực tế giữa một số địa phương của hai quốc gia là Nhật Bản và Hàn Quốc với một số địa phương trong nước, Chính phủ đồng ý cho tiến hành làm thí điểm đối với sáu tỉnh của Việt Nam, chủ yếu đưa lực lượng lao động Việt Nam sang một số địa phương của Hàn Quốc làm việc theo hợp đồng ngắn hạn, từ ba tháng đến tối đa là năm tháng. Những lao động này người ở độ tuổi lao động cho đến 60 tuổi.
Theo Bộ trưởng Đào Ngọc Dung, việc đưa lực lượng lao động này đi làm việc ở nước ngoài là phù hợp với thông lệ quốc tế, đồng thời phù hợp với Tuyên bố cấp cao ASEAN về lao động di cư mà Việt Nam đã cam kết. Bên cạnh đó, đây còn là giải pháp cắt giảm chi phí cho người lao động khi người đi lao động không phải trả tiền dịch vụ và tiền “môi giới”.
“Ở đây có tranh chấp gì với doanh nghiệp không. Thì câu trả lời của chúng ta là không có, bởi vì là hoàn toàn phi lợi nhuận”, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung khẳng định.
Bộ trưởng Đào Ngọc Dung lý giải không phát sinh tranh chấp là bởi vì các Trung tâm này (Trung tâm dịch vụ việc làm do Chủ tịch UBND cấp tỉnh thành lập) chỉ thực hiện nhiệm vụ khi có thỏa thuận giữa Chủ tịch UBND cấp tỉnh với phía Hàn Quốc, sau khi Chủ tịch UBND cấp tỉnh báo cáo và được các Bộ: Tư pháp, Ngoại giao và LĐTBXH đồng ý, thì mới tiến hành.
Như vậy, các Trung tâm này chỉ thực hiện nhiệm vụ khi được giao, ở những thời điểm nhất định và thời gian thực hiện chỉ từ 3 đến 5 tháng. Bên cạnh đó, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cũng khẳng định việc giao cho các Trung tâm này không hề phát sinh bộ máy và không phát sinh tổ chức mới.
“Báo cáo với Quốc hội, gần đây nhất, chúng tôi có trao đổi với cơ quan quản lý lao động của hai quốc gia (Nhật Bản và Hàn Quốc) đang phối hợp cùng chúng ta thí điểm việc này thì phía bạn trả lời là nếu như giao cho doanh nghiệp thì sẽ thu phí, và họ đồng ý với ta về nguyên tắc là giao cho một đơn vị nào đó phi lợi nhuận thì không thu phí”, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung giải trình.
Theo Bộ trưởng Đào Ngọc Dung, nếu không giao cho các đơn vị phi lợi nhuận thì đồng nghĩa với việc cơ hội tạo việc làm cho một bộ phận người lao động của chúng ta cũng sẽ mất đi. Do đó, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung kiến nghị Quốc hội cân nhắc, quyết định.
Thực tế thời gian qua, các Trung tâm dịch vụ việc làm do Chủ tịch UBND cấp tỉnh thành lập theo quy định của Luật Việc làm đang được phép của Thủ tướng Chính phủ thí điểm triển khai thực hiện các thỏa thuận quốc tế do Chủ tịch UBND cấp tỉnh ký với các tỉnh, thành phố của bên nước ngoài để đưa lao động của địa phương đi làm việc và không thu tiền dịch vụ của người lao động. Do vậy, Chính phủ, Cơ quan soạn thảo đề xuất luật hóa thực tiễn này.
Về đề xuất này, hiện còn có hai loại ý kiến khác nhau. Loại ý kiến thứ nhất, tán thành với việc giao cho Trung tâm dịch vụ việc làm đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài để thực hiện thỏa thuận quốc tế như đề xuất của Chính phủ.
Loại ý kiến thứ hai, không tán thành việc giao cho Trung tâm dịch vụ việc làm đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài vì một số lý do. Do đó, trong dự thảo Luật trình Quốc hội thể hiện hai phương án tương ứng với hai loại ý kiến nêu trên.
Cụ thể, Phương án 1 quy định theo hướng chỉ giao đơn vị sự nghiệp là Trung tâm dịch vụ việc làm (quy định tại điểm a khoản 1 Điều 37 của Luật Việc làm) do Chủ tịch UBND cấp tỉnh thành lập và chỉ được thực hiện việc đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài để thực thi thỏa thuận quốc tế.
Bên cạnh đó, nếu theo Phương án 2 thì không giao đơn vị sự nghiệp công lập thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, đơn vị sự nghiệp thuộc cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh thực hiện việc đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài để thực hiện thỏa thuận quốc tế.
Theo Bộ trưởng Lao động, Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung, đối với vụ 39 người Việt Nam gặp nạn tại Anh năm 2019 mà quốc tế đang tiến hành xét xử, thì những nạn nhân người Việt không chịu chi phối bởi Luật Người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng (sửa đổi).
