Đạo diễn-NSƯT Khương Mễ sinh ngày 15-7-1916 tại xã Long Thuận, quận Tân Châu, tỉnh Châu Đốc. Khởi đầu sự nghiệp, ông gắn bó với hoạt động nhiếp ảnh cách mạng tại Sài Gòn.
Năm 1947, khi Tổ Nhiếp ảnh-Điện ảnh (trực thuộc Ban Tuyên truyền Phòng chính trị khu 8) được thành lập, ông cùng nghệ sĩ Mai Lộc và một số nghệ sĩ khác đã làm nên một “huyền thoại” khi trong hoàn cảnh không có điện ở bưng biền Đồng Tháp Mười, vẫn làm được phim phục vụ kháng chiến. Đó là tác phẩm “Trận Mộc Hóa”, những thước phim tài liệu đầu tiên của điện ảnh cách mạng. Bằng những phát minh như cải tạo máy quay thành máy tráng phim, sử dụng thùng nước đá bảo quản phim, đạo diễn Khương Mễ đã tự sản xuất phim với đầy đủ công đoạn: từ quay, tráng, và chiếu phim giữa vùng Đồng Tháp Mười.
Liên tiếp trong các năm từ 1948 đến 1950, ông chính thức cầm máy quay và đồng thời làm đạo diễn phim Trận La Bang (Giải Bông sen bạc tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ hai-1973).
Tập kết ra bắc, ông công tác tại Hãng phim Truyện Việt Nam, là người quay chính các phim Vợ chồng A Phủ, Hai người lính, Khói trắng, Lửa rừng và phim tài liệu Nguyễn Thái Bình.
Sau khi miền nam giải phóng, ông chuyển vào công tác tại TP Hồ Chí Minh và đạo diễn các phim Bên lề ngày 30-4, Cô Nhíp (giải Bông sen bạc Liên hoan phim việt Nam lần thứ tư, 1977), Chiều sâu trong lòng đất, Lục Vân Tiên.
Cho đến khi đã 82 tuổi, ông vẫn bắt tay làm một bộ phim mới, nói về những trẻ em khuyết tật, nạn nhân chất độc màu da cam của Mỹ trong chiến tranh tại Việt Nam.
Năm 1997, tại Liên hoan phim Amiens (Pháp), ông được tặng Huy chương Licorne D’Or (Kỳ lân vàng) và được thị trưởng thành phố Amiens trân trọng mời làm công dân danh dự của thành phố này. Đạo diễn người Pháp Samual Aubin từng làm bộ phim “Phòng tối Khương Mễ” để đề cao sự sáng tạo độc đáo của ông.
Lễ viếng NSƯT-đạo diễn Khương Mễ bắt đầu từ 12 giờ hôm nay, 19-6-2004 tại Nhà tang lễ TP Hồ Chí Minh. Lễ truy điệu lúc 5 giờ 45 ngày 21-6-2004; sau đó linh cữu ông sẽ được đưa về an táng tại quê nhà.
