Việc thiếu hụt quỹ đất dành cho giao thông tĩnh, trong khi lượng ô-tô cá nhân tăng lên từng ngày đang khiến người dân tận dụng đủ mọi chỗ trống để đỗ xe hoặc làm bãi gửi xe, từ đất trong khu dân cư đến đất dự án bỏ hoang, thậm chí lòng lề đường, hè phố.
Tại phiên họp giải trình của Thường trực HĐND thành phố Hà Nội ngày 14/6, theo Giám đốc Sở Giao thông vận tải Nguyễn Phi Thường, bãi đỗ xe đang thiếu trầm trọng, trong khi theo quy hoạch giao thông tĩnh, Hà Nội có 1.620 bãi đỗ xe, hiện đã đầu tư và đưa vào khai thác 72 bãi đỗ xe, 61 bãi đang trong quá trình chuẩn bị đầu tư và còn nhiều vướng mắc.
Trưởng ban Đô thị, HĐND thành phố Đàm Văn Huân cho biết, diện tích đất dành cho giao thông tĩnh và các điểm, bãi đỗ xe công cộng mới chỉ đáp ứng 8-10% nhu cầu, 90% lượng xe còn lại đang đỗ tại các bãi đất trống, đất xen kẹt, đất dự án chậm triển khai, các khu vực công cộng như lòng đường, vỉa hè, bãi xe trong bệnh viện, trường học, công viên, trung tâm thương mại, khu chung cư, trụ sở cơ quan, đơn vị...
Việc đỗ xe tại những khu vực công cộng như lòng đường gây mất an toàn giao thông khiến nhiều người bức xúc, như lòng đường Nghiêm Xuân Yêm đoạn qua khu đô thị Kim Văn-Kim Lũ. Bãi đỗ xe với hàng dài ô-tô dàn ba hàng, thậm chí có lúc hàng bốn chiếm gần hết nửa lòng đường, làm cho đoạn đường này thường xuyên rơi vào cảnh ùn tắc. Chuyên gia giao thông đô thị, Thạc sĩ Vũ Tuấn Linh cho rằng, chính quyền sở tại loay hoay quá lâu với “điểm đen” giao thông này, chưa có biện pháp xử lý dứt điểm. Lực lượng chức năng xử phạt liên tục nhưng cứ rút đi là xe ô-tô lại đỗ tràn ra đường. Điều đó cho thấy biện pháp xử phạt không đem lại hiệu quả. Cần giải quyết nhu cầu chỗ đỗ xe cho người dân.
Tại Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV vừa qua, khi đóng góp vào dự thảo Luật Đường bộ, có những đại biểu đề xuất sớm áp dụng thu phí vào nội đô và sử dụng gầm cầu làm bãi đỗ xe, nhằm giải quyết vấn đề ùn tắc giao thông, thiếu hụt bãi đậu xe tại các đô thị lớn. Hà Nội hiện nay có gần 600 cây cầu lớn nhỏ khác nhau, thực tế ghi nhận từ những điểm trông giữ xe dưới gầm cầu trên địa bàn như: Vĩnh Tuy, Mai Dịch, Ngã Tư Vọng... cho thấy hiệu quả rõ nét. Những điều kiện cốt lõi như: phòng cháy chữa cháy, tổ chức giao thông đều được bảo đảm tốt, không gây ảnh hưởng tiêu cực đến kết cấu hạ tầng giao thông. Còn lại, phần lớn khoảng không dưới những cây cầu khác chưa được nhìn nhận như một nguồn lực cho giao thông tĩnh, dù hàng loạt cao ốc và khu dân cư mọc lên, nhu cầu về bãi gửi xe ngày càng lớn nhưng lại chưa được nghiên cứu khai thác để tận dụng.
Còn tại TP Hồ Chí Minh, nhiều khoảng trống gầm cầu bị chiếm dụng làm bãi giữ xe tư nhân trái phép trong khi quy định cấm sử dụng gầm cầu cho hoạt động này còn hiệu lực.
Anh Dương Văn Mạnh (31 tuổi, quận 10) là lái xe dịch vụ cho biết: “TP Hồ Chí Minh đang rất thiếu nơi giữ xe ô-tô. Lái xe lâu cũng phải dừng nghỉ nhưng việc tìm nơi đậu xe tại các khu vực trung tâm gặp nhiều khó khăn. Những con đường tại các khu vực trên thường nhỏ và hầu như đều cấm dừng, cấm đỗ. Tôi thấy nhiều khu đất, gầm cầu để trống chưa có mục đích sử dụng. Nếu những nơi này cơ quan chức năng cho xây dựng điểm để xe lâu dài thì vừa tránh tình trạng ùn tắc giao thông, vừa có điểm để các lái xe có chỗ nghỉ ngơi”.
Theo ông Đỗ Ngọc Hải, Trưởng Phòng Quản lý khai thác hạ tầng giao thông đường bộ thuộc Sở Giao thông vận tải TP Hồ Chí Minh: “Việc sử dụng gầm cầu đường bộ là một giải pháp có thể được lựa chọn nhằm giải quyết nhu cầu đậu xe. Tuy nhiên, bãi giữ xe phải bảo đảm các điều kiện về an toàn phòng cháy chữa cháy, không được kết nối trực tiếp với các tuyến đường trục chính, đường có lưu lượng phương tiện giao thông lớn, các vị trí kết nối giao thông ra vào phải bảo đảm an toàn và không ảnh hưởng đến giao thông trên đường”.
Nhiều chuyên gia cho rằng, tình trạng thiếu điểm trông giữ xe được cấp phép và quản lý đang tạo cơ hội cho các chủ bãi xe “lậu” thu phí vô tội vạ, trục lợi cá nhân, trong khi rủi ro đẩy cho Nhà nước và người dân tự chịu. Chính vì vậy, việc cho phép tận dụng các ô đất trống đủ điều kiện trông giữ phương tiện giao thông vừa là cách để kiểm soát, vừa bảo đảm quyền lợi, sự an toàn cho người dân.
