Giao phương tiện cho người không đủ điều kiện là một trong những nguyên nhân dẫn đến các vụ vi phạm trật tự an toàn giao thông trong lứa tuổi thanh, thiếu niên xảy ra phổ biến thời gian qua. Vụ đoàn đua xe trái phép với hàng chục xe máy lao với tốc độ cao, gây ra cái chết oan ức cho cô gái 27 tuổi tại ngã tư Trần Hưng Đạo-Bà Triệu (Hà Nội) sáng sớm ngày 3/11 vừa qua thêm một lần nữa gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh cho các bậc cha mẹ, và nhận thức của một bộ phận thanh, thiếu niên hiện nay. Cơ quan công an bước đầu xác định nhóm đua xe có độ tuổi từ 16 đến 19, trong đó có nhiều học sinh.
Ngay sau khi sự việc xảy ra, Bộ trưởng Công an Lương Tam Quang yêu cầu Công an thành phố Hà Nội tập trung lực lượng, biện pháp điều tra, xác minh, khẩn trương xử lý nghiêm minh vụ việc nêu trên bảo đảm đúng người, đúng tội (kể cả đối với hành vi giao xe cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện tham gia giao thông) theo đúng quy định của pháp luật, răn đe, phòng ngừa chung.
Theo thống kê chưa đầy đủ của cơ quan chức năng, có đến 38,5% đối tượng đua xe trái phép là học sinh, chủ yếu là học sinh cấp 3, trong đó 23,5% là học sinh đã bỏ học, chưa đủ điều kiện được điều khiển mô-tô, nhưng cha, mẹ vẫn nuông chiều giao xe. Đây chính là hành vi tiếp tay cho vi phạm. Sự dễ dãi, buông lỏng quản lý, cùng với những tác động xã hội khác, đã làm cho một bộ phận thanh, thiếu niên vốn suy nghĩ chưa chín chắn, nhận thức chưa đầy đủ, lại đang ở tuổi thích thể hiện và dễ bị kích động, lôi kéo, tham gia vào các nhóm tụ tập, đua xe. Cũng chính từ sự thiếu quản lý, giám sát của người lớn, đặc biệt của cha, mẹ nên trẻ có thái độ coi thường pháp luật, coi thường tính mạng người khác.
Không chỉ ở Hà Nội mà ở nhiều tỉnh, thành phố trên cả nước, tình trạng đua xe, lạng lách, đánh võng cũng diễn ra rất phức tạp. Những tai nạn đáng tiếc, những cái chết oan uổng cùng nhiều hệ lụy đau lòng vốn là điều đã được cảnh báo trước, nhưng tại sao vẫn chưa xử lý được tận gốc tình trạng này? Chuyên gia giao thông Khương Kim Tạo nhấn mạnh: “Những người chạy trên tốc độ cho phép tới 50 km/giờ cần phải có chế tài xử phạt riêng, không giống với những trường hợp chạy quá tốc độ trên 35 km/giờ. Nhưng con đường giải quyết nhanh nhất là tịch thu phương tiện, giải pháp này không những giáo dục cho các cháu mà cả bố mẹ các cháu”.
Nhiều ý kiến cho rằng, ngoài việc tăng cường công tác tuần tra tại các điểm nóng, cần có những hình thức xử lý nghiêm khắc hơn như: tịch thu xe, tăng mức phạt tiền, tước giấy phép lái xe, thậm chí tước vĩnh viễn với những đối tượng vi phạm nhiều lần. Thượng tá Phạm Việt Công, Phó Chánh Văn phòng Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia cho biết: “Nhiều gia đình chưa nắm rõ các quy định của pháp luật về việc giao phương tiện cho người chưa đủ điều kiện, đây là nguyên nhân rất quan trọng để xảy ra tình trạng vi phạm giao thông. Quy định pháp luật hiện nay đã đầy đủ, trách nhiệm pháp lý về xử lý vi phạm hành chính, có nhiều trường hợp đã phải xử lý trách nhiệm hình sự đối với phụ huynh”.
Cách ngăn ngừa hiệu quả nhất là xử lý thật nghiêm hành vi này, không chỉ với đối tượng đua xe mà với cả người có trách nhiệm giao xe - hành vi tiếp tay cho vi phạm. Đối tượng tham gia đua xe phải bị xử lý nặng, xem xét khởi tố hình sự, tịch thu phương tiện vi phạm, chứ không chỉ xử phạt hành chính, bởi đây là hành vi gây rối trật tự công cộng, gây mất an ninh, an toàn cho xã hội, đe dọa tính mạng người dân. Nhiều nước trên thế giới áp dụng mức phạt tiền rất cao, tịch thu phương tiện, tước giấy phép lái xe vĩnh viễn với hành vi đua xe trái phép. Trường hợp nghiêm trọng, đối tượng vi phạm phải bị phạt tù.
Sự vào cuộc đồng bộ quyết liệt của các ban, ngành chức năng cùng trách nhiệm từ phía gia đình và nhà trường là những giải pháp cần thiết nhằm ngăn chặn và đẩy lùi nạn đua xe trái phép mang lại bình yên cho mỗi gia đình.
