Ở Abidjan, thành phố xinh đẹp ở Bờ Biển Ngà, phụ nữ thích chuyện trò về chăm sóc tóc. Nhưng phần lớn phụ nữ ở đây không giữ mái tóc xoăn tít tự nhiên mà thích làm tóc thẳng mượt mà hoặc dùng tóc giả, tóc nối để làm đẹp. Những mái tóc xoăn dài hay tóc tết hiếm thấy trên ti-vi địa phương và thậm chí những người để tóc tự nhiên có thể còn nhận được những ánh nhìn thiếu thiện cảm ở những nơi công cộng hay chỗ làm. Cô Azi Oyoruou, chủ của Re-Zen Up, một trong số ít salon tóc ở thành phố này, chuyên về các kiểu tóc tự nhiên kể: “Tôi có một người bạn để tóc xoăn tự nhiên và không đeo tóc giả tới chỗ làm. Họ thậm chí không cho cô vào làm việc chỉ vì lý do ấy”.
Nhưng chuyện này đang dần thay đổi nhờ vào các hoạt động cộng đồng của một nhóm phụ nữ lấy tên là Nappy de Babi, khởi xướng việc để tóc tự nhiên (nappy là từ “happy”- hạnh phúc và “natural”- tự nhiên”, Babi là tên thường gọi của thành phố). Cô Mariam Diaby, người thành lập nhóm nói: “Thoạt đầu tóc tôi bị chẻ và một ngày tôi quyết định cắt tóc ngắn và để tự nhiên. Lúc ấy tôi không hề nghĩ về việc bắt đầu một cuộc một vận động. Khi bắt đầu nhóm, tôi chỉ có vài người bạn có mái tóc xoăn tự nhiên như vậy. Chúng tôi kết nạp thêm một vài người khác và trong ba tháng, chúng tôi đã có khoảng 200 thành viên, ngày nay chúng tôi có 8.500 người”. Hoạt động thường xuyên của nhóm là trên facebook, nơi họ chia sẻ những thông tin cần thiết về cộng đồng, cách chăm sóc mái tóc tự nhiên, những kiểu tóc tự nhiên đẹp và cách làm đẹp. Nhóm gần đây đã tổ chức những cuộc gặp gỡ hai tháng một lần để những người tham dự trao đổi những câu chuyện và kinh nghiệm của mình.
Tuy vậy, việc để tóc xoăn tự nhiên tiếp tục đối mặt với sự kháng cự, thậm chí phản đối của nhiều người chung quanh. Cô Diaby thừa nhận, hầu hết phụ nữ ở thành phố vẫn ưa chuộng mái tóc thẳng mượt mà và coi đó là vẻ đẹp “chuẩn mực”. Cô Bibi Gnagno người tạo nên website omgiloveyourhair.com viết một blog đầy sức thuyết phục về chủ đề này: Xã hội “cau mày” trước kiểu tóc “châu Phi” ở khắp mọi nơi, phụ nữ phải lựa chọn kiểu tóc duỗi thẳng hoặc sử dụng tóc giả. Những chị em châu Phi của những người ủng hộ phong trào “Đen là đẹp” của người Mỹ thập niên 60 cần giải phóng họ khỏi sự thống trị của hình mẫu vẻ đẹp của người da trắng. “Khi tôi đến Abidjan, sau khi lớn lên ở Mỹ và châu Âu, điều làm tôi kinh ngạc là tất cả quảng cáo đều có hình những phụ nữ với nước da sáng mầu và mái tóc dài mượt. Da sáng mầu ở đây có nghĩa là liên tục sử dụng các sản phẩm làm trắng da, là “đồng nghĩa với thành công”- như mọi người quan niệm”. Nhưng giờ đây thay đổi về nhận thức bắt đầu diễn ra, chậm chạp nhưng chắc chắn, cô nói.
“Mọi người thường không thoải mái khi thấy bạn để tóc tự nhiên, họ nhìn bạn như người hạ đẳng vậy, như là có vấn đề gì đó, trong khi đó nên là chuyện hết sức bình thường”- cô Liliana Lambert, người Phi lai Âu, 27 tuổi nói. Cô hết sức tự hào về mái tóc xoăn tự nhiên của mình.
Cũng có nhiều thông tin sai lạc liên quan tới chăm sóc tóc tự nhiên. Nhiều người dân địa phương thừa nhận kiến thức chăm sóc tóc truyền thống đã thất lạc bởi không còn được truyền từ mẹ sang con gái nữa. Phần lớn xu hướng duỗi tóc thẳng hay sử dụng tóc giả được áp dụng khi các cô gái bắt đầu bước vào tuổi teen.
Nguyên do của chuyện này có rất nhiều, trong đó phương tiện thông tin đóng vai trò nhất định nhưng đây cũng là một di sản của thời thuộc địa. (Bờ biển Ngà từng là thuộc địa của Pháp từ 1843 đến 1960). Nhưng giờ đây nhiều thứ đã thay đổi bởi thời gian trôi qua đã lâu và lòng tự hào dân tộc ngày càng trở thành một xu hướng lớn trong bất cứ cộng đồng nào. “Đó chính là thời cơ chín muồi cho cuộc vận động về tóc” - Gnagno cho biết. Trong những năm qua ngày càng có nhiều người gốc Phi muốn tìm hiểu truyền thống của họ. Những người đang học ở Pháp hay ở Anh chăng nữa, khi họ trở lại Tổ quốc nghĩa là họ yêu Tổ quốc và muốn biết thêm nhiều về nó. Sự tương đồng ý tưởng khiến cuộc vận động trở thành hiện thực để lại những điều đáng suy nghĩ không chỉ đối với phụ nữ mà trong cộng đồng người châu Phi. Tất nhiên, phong trào này trao quyền cho phụ nữ và khiến họ cảm thấy bản thân mình tốt đẹp hơn. “Tôi nghĩ tóc và lòng tự trọng được kết nối. Tôi biết giá trị bản thân như một phụ nữ da đen gắn với mái tóc của tôi và tôi tự tin hơn khi tôi để mái tóc xoăn tự nhiên như một người phụ nữ da đen”, cô Gnagno nói.
Phong trào này trao quyền cho phụ nữ và khiến họ cảm thấy bản thân mình tốt đẹp hơn.
