Giải Nô-ben Y học 2010 và hành trình ở Việt Nam

Cách đây 12 năm, niềm vui không chỉ vỡ òa với tập thể y, bác sĩ của bệnh viện Từ Dũ, thành phố Hồ Chí Minh khi chào đón ba đứa trẻ đầu tiên ra đời bằng thụ tinh trong ống nghiệm (IVF).

Ba em bé, đến nay đã trở thành những cô bé, cậu bé xinh xắn, học giỏi trong niềm vui, hạnh phúc của gia đình mà còn khẳng định một thành tựu trong nền y học nước nhà. Sự kỳ diệu của khoa học đã mang hạnh phúc vô bờ đến với hàng nghìn cặp vô chồng hiếm muộn ở Việt Nam và 10.000 em bé trên cả nước đã ra đời bằng các kỹ thuật của IVF. Mặc dù đi sau thế giới 20 năm nhưng chỉ sau mười năm thực hiện, Việt Nam phát triển nhanh về các kỹ thuật chuyên sâu của IVF, với 13 trung tâm thụ tinh trong ống nghiệm.

32 năm chặng đường của IVF thế giới

32 năm sau ngày sinh của cô bé Lu-i-xơ Bơ-rao, đứa trẻ đầu tiên trên thế giới ra đời từ phương pháp IVF, GS người Anh Rô-bớt Ét-uốt, 85 tuổi đã vinh dự trở thành chủ nhân của giải Nô-ben Y học năm 2010. Bằng phương pháp IVF, 'cha đẻ' thụ tinh ống nghiệm mang đến niềm vui cho nhiều gia đình với hơn bốn triệu trẻ trên thế giới ra đời. Thành tựu này đặt nền tảng cho sự phát triển y học hiện đại trong điều trị vô sinh. IVF được nhân rộng khắp nơi trên thế giới, trở thành kỹ thuật điều trị phổ biến nhất cho những cặp vợ chồng vô sinh.

Cô bé Lu-i-xơ Bơ-rao chào đời tại bệnh viện Âu-ham, Anh vào ngày 25-7-1978 đánh dấu sự phát triển bước đầu của chuyên ngành thụ tinh trong ống nghiệm trên người. IVF là phương pháp thụ tinh, cho trứng và tinh trùng gặp nhau bên ngoài cơ thể. Với quy luật tự nhiên, chỉ có một tinh trùng chui được vào trứng và thụ tinh thành phôi. Tiến trình này được diễn ra trong phòng nuôi cấy. Sau khi thụ tinh, phôi được nuôi một thời gian ngắn trước khi chuyển vào tử cung của người mẹ.

Sau sự kiện này, hàng loạt các nhà khoa học khắp nơi trên thế giới đã áp dụng kỹ thuật này vào điều trị vô sinh cho con người. Trung tâm Mô-nát ở Ô-xtrây-li-a được coi là nơi thứ hai trên thế giới thực hiện thành công phương pháp IVF, với 12 trong số 15 em bé đầu tiên trên thế giới được ra đời từ đây, ba trường hợp đầu ra đời ở Anh. Trong vòng năm năm sau ngày cô bé đầu tiên ra đời bằng IVF, thế giới có thêm 150 em khác cũng được chào đời bằng kỹ thuật này. Hiện nay, trung tâm Mô-nát vẫn giữ vai trò là một trong những trung tâm đi đầu về IVF trên thế giới.

Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), nguyên nhân gây hiếm muộn, vô sinh do chồng chiếm 30%, vợ 30%, cả hai vợ chồng là 30% và 10% còn lại thì chưa rõ nguyên nhân. Tại châu Á, IVF đã thành công đầu tiên vào năm 1983 ở Xin-ga-po, tiếp sau đó là Nhật Bản, Trung Quốc, một số nước khu vực Ðông - Nam Á như Thái-lan, Ma-lai-xi-a, In-đô-nê-xi-a...

Không chỉ phát triển về số lượng trẻ ra đời, phương pháp IVF còn phát triển về chiều sâu, với nhiều kỹ thuật mới chào đời, giúp cải thiện tỷ lệ thành công như: sử dụng nội tiết tố kích thích buồng trứng, chọc hút noãn qua ngả âm đạo dưới hướng dẫn của siêu âm đầu dò âm đạo, trữ lạnh phôi, hút tinh trùng từ mào tinh qua vi phẫu và tiêm tinh trùng vào bào tương noãn, trưởng thành trứng non trong ống nghiệm (IVM)...

Bước tiến của IVF tại Việt Nam

Kỹ thuật thụ tinh trong ống nghiệm được GS, BS Nguyễn Thị Ngọc Phượng, nguyên Giám đốc Bệnh viện Từ Dũ, thành phố Hồ Chí Minh, tiên phong mang về Việt Nam vào năm 1997. Sau hơn mười năm chuẩn bị cơ sở vật chất, kỹ thuật và nhân sự về nội tiết học và phôi học, nhóm nghiên cứu của bệnh viện, đứng đầu là GS, BS Nguyễn Thị Ngọc Phượng, triển khai thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm đầu tiên. Có thể coi đây cũng là cột mốc đánh dấu khởi đầu của chuyên ngành hỗ trợ sinh sản tại nước ta. Hiện nay, thụ tinh trong ống nghiệm ở Việt Nam đang rất phát triển và ngày càng chuyên nghiệp hơn.

Theo Th.S, BS Vương Thị Ngọc Lan, Giảng viên Ðại học Y Dược thành phố Hồ Chí Minh, đến năm 2007, Việt Nam đã thực hiện được hầu hết các kỹ thuật có liên quan đến IVF và trở thành một trong những nước thực hiện số trường hợp IVF hằng năm cao nhất trong khu vực Ðông - Nam Á. Trong vòng 10 năm từ 1997 đến 2007, Việt Nam phát triển nhanh về các kỹ thuật chuyên sâu của IVF và số lượng trung tâm thụ tinh trong ống nghiệm. Tính đến giữa năm 2010, Việt Nam đã có 13 trung tâm thụ tinh trong ống nghiệm hoạt động. Ðó là năm trung tâm ở thành phố Hồ Chí Minh, ba trung tâm ở Hà Nội, các trung tâm ở Hải Phòng, Thanh Hóa, Huế, Bình Dương và Cần Thơ. 10.000 em bé trên cả nước ra đời bằng các kỹ thuật của IVF. Hành trình của IVF ở Việt Nam đã và đang góp phần vào việc nâng cao uy tín của y học nước nhà trong khu vực và thế giới.

Những yếu tố khiến ngày càng có nhiều cặp vợ chồng bị trục trặc đường sinh nở được Ths, BS Hồ Mạnh Tường, Tổng thư ký Hội Nội tiết sinh sản và Vô sinh thành phố Hồ Chí Minh nhấn mạnh như áp lực công việc, chế độ ăn uống, môi trường... Hiếm muộn, vô sinh ngày càng xảy ra rất nhiều, ngay cả các cặp vợ chồng còn khá trẻ, trên dưới tuổi 30. Chỉ tính riêng Bệnh viện Từ Dũ, bình quân mỗi ngày có 150 lượt người đến khám và tư vấn về hiếm muộn, vô sinh tại bệnh viện, trong đó có khoảng 10% số cặp vợ chồng cần can thiệp bằng phương pháp khoa học IVF để có con.

Việt Nam cũng vừa ứng dụng kỹ thuật nuôi trứng non thành trứng trưởng thành (IVM) đem lại cơ hội làm mẹ cho phụ nữ, đặc biệt thích hợp với những trường hợp bị hội chứng buồng trứng đa nang không dùng thuốc kích thích buồng trứng. Kỹ thuật chọc hút trứng non phức tạp hơn kỹ thuật chọc hút trứng trong thụ tinh ống nghiệm thông thường. Chi phí thụ tinh cho bệnh nhân nuôi trứng non thành trứng trưởng thành trong ống nghiệm chỉ bằng khoảng một phần ba so với một ca thụ tinh trong ống nghiệm cho bệnh nhân sử dụng phương pháp kích thích buồng trứng bằng thuốc. Ðồng thời kỹ thuật này giúp an toàn cho bệnh nhân, nhờ loại trừ được nguy cơ quá kích buồng trứng. Hiện nay, kỹ thuật IVM là kỹ thuật tiên tiến nhất, có nhiều 'ưu thế' hơn trong hỗ trợ sinh sản. Kỹ thuật IVM của Việt Nam khẳng định một tiến bộ vượt bậc về kỹ thuật hỗ trợ sinh sản trong khu vực và cả trên thế giới. Hy vọng, trong tương lai không xa, kỹ thuật này có thể tiến hành phân lập trứng non từ mô buồng trứng và trữ lạnh trứng non cho những bệnh nhân ung thư cần hóa trị hay xạ trị.

Có thể bạn quan tâm