Nguyễn Phan Linh Đan:

Tôi mới bắt đầu hành trình

Từ năm 2009, La Fabrique Cinema, do Viện Pháp toàn cầu tổ chức hằng năm trong hai tuần lễ của Liên hoan phim Cannes, tập hợp 10 dự án phim đầu tay hoặc thứ hai của các nhà làm phim tiềm năng đến từ nước thuộc châu Phi, Mỹ latin, châu Á, Đông Âu và Trung Đông. Năm nay, một trong 10 dự án được mời đến La Fabrique Cinema là của Nguyễn Phan Linh Đan, một người làm phim trẻ của Việt Nam. Từ Cannes, chị trao đổi với chúng tôi.

Nguyễn Phan Linh Đan (thứ ba từ trái sang) trong nhóm 10 tác giả dự án phim được La Fabrique Cinema lựa chọn tại LHP Cannes 2022. Ảnh: NVCC
Nguyễn Phan Linh Đan (thứ ba từ trái sang) trong nhóm 10 tác giả dự án phim được La Fabrique Cinema lựa chọn tại LHP Cannes 2022. Ảnh: NVCC

Có thể mất nhiều năm cho một dự án phim độc lập

- Ngay sau khi tham gia chợ phim ở Liên hoan phim Busan 2021, chị tiếp tục đăng ký tham gia La Fabrique Cinema 2022. Mục đích của chị khi đăng tuyển dự án phim tại chương trình này là gì?

- Nếu dự án được chọn, tôi biết mình sẽ được Ban tổ chức mời đến chương trình của La Fabrique Cinema, diễn ra trong suốt thời gian của Liên hoan phim Cannes với nhiều hoạt động rất tốt để triển khai dự án. Vì vậy, mục đích đăng ký của tôi rất rõ ràng: mong dự án được lựa chọn để có nhiều cơ hội quảng bá và kêu gọi tài chính cho nó. Ngoài các hoạt động chính thức ở Cannes, từ tháng 4, các hoạt động khác của La Fabrique Cinema đã được tổ chức trực tuyến, khá thường xuyên và rất bổ ích cho người làm phim trẻ như tôi.

- Trong thông báo gửi đến chị về kết quả, nhà tổ chức có ghi nhận xét gì về dự án hoặc nêu lý do họ lựa chọn dự án của chị?

- Trong thư mời, Ban tổ chức cũng không nói cụ thể lý do vì đội ngũ tuyển chọn của La Fabrique Cinema có nhiều người làm việc ở các lĩnh vực khác nhau của điện ảnh, thêm nữa, họ hoạt động tương đối độc lập.

- Đến thời điểm trả lời phỏng vấn này, dự án của chị đã thu lượm được những gì từ thực tiễn cho quá trình sản xuất tới đây? Chị đã quyết định bắt tay vào làm phim sau khi về nước chưa hay vẫn tiếp tục tham gia các chương trình đăng tuyển, gọi vốn khác, cả trong nước và quốc tế?

- Tôi mong dự án phim Tấm ván phóng dao có thể tìm thêm được các nhà đầu tư đến từ nhiều nước để thực hiện dự án sớm nhất. Trong thời gian ở Cannes, tôi đã được gặp nhiều nhà sản xuất tiềm năng từ các nước trên thế giới, đặc biệt là châu Âu. Tuy nhiên, đây là một quá trình dài và phải kiên nhẫn. Làm phim độc lập rất vất vả và phải kết hợp với nhiều nhà sản xuất ở nhiều quốc gia, tham dự nhiều chợ phim, các lab về làm phim, làm việc với các nhà đầu tư cả trong nước và quốc tế... Thời gian thường phải mất ít nhất vài năm trước khi chính thức có đủ tài chính và đối tác thực hiện dự án.

- Trong vòng quan hệ công việc và bạn bè đồng nghiệp của chị ở Việt Nam và những nước châu Á có đủ điều kiện tham gia La Fabrique Cinema, chị biết còn những ai cùng đăng tuyển trong dịp này không? Nếu có thì mọi người có chia sẻ gì với nhau về những hy vọng, lo lắng, hồi hộp đợi kết quả?

- Trong các dự án tham dự Chợ dự án phim châu Á (Asian Project Market-APM) tại Liên hoan phim Busan năm 2021, có hai dự án được chọn vào La Fabrique: dự án phim của đạo diễn Abinash Bikram Shah từ Nepal và của tôi. Rất vui là bạn đạo diễn này cũng có phim ngắn, Lori, được mời tham dự Liên hoan phim Cannes 2022 và được nhận giải Đặc biệt của Ban giám khảo dành cho phim ngắn.

Luôn giữ hy vọng

- Chị đã theo học về điện ảnh ở Mỹ một cách bài bản. Tôi tò mò tự hỏi vì sao chị không ở lại Mỹ hoặc đến một nước khác, tham gia làm phim ở đó để có thêm trải nghiệm mà lại quyết định về nước luôn? Chị đã kỳ vọng những gì vào thực tiễn làm phim ở Việt Nam?

- Năm 2018, tôi tốt nghiệp chuyên ngành về đạo diễn, biên kịch và hình ảnh (ở vai trò đạo diễn hình ảnh-DOP), thuộc Khoa Điện ảnh (Cinema Studies) tại Tisch School of the Art, Trường đại học Tổng hợp New York (New York University-NYU).

Tôi bắt đầu làm việc cho một số đoàn phim ở New York từ khi là sinh viên năm thứ ba và sau khi tốt nghiệp, ở lại Mỹ làm việc hơn một năm... Thật sự, sau thời gian xa nhà và làm việc cho những dự án ở nước ngoài, tham gia các liên hoan phim quốc tế dưới danh nghĩa dự án phim đến từ các quốc gia khác, tôi đã nói với bản thân là muốn tham gia những liên hoan phim quốc tế này với dự án đại diện cho Việt Nam.

Ngành điện ảnh của Việt Nam đang phát triển và gần đây, có một làn sóng mới các phim độc lập Việt Nam được giới thiệu tới thế giới, nên tôi rất mong có thể ở Việt Nam chứng kiến và tham gia nó trong bất cứ vai trò nào.

- Từ những kết quả khả quan ban đầu cho dự án phim đầu tay này, chị có thể chia sẻ về cách để đưa một dự án phim của mình ra với thế giới?

- Tôi nghĩ mình còn rất trẻ và mới bắt đầu hành trình phát triển dự án phim độc lập đầu tiên nên cũng chưa có nhiều kinh nghiệm để chia sẻ. Tôi còn phải học hỏi nhiều từ các anh chị trong nghề. Nhưng cá nhân tôi nghĩ rằng, trong một nền điện ảnh, nên phát triển đồng đều cả điện ảnh thương mại dành cho khán giả đại chúng và cả dòng phim tác giả để ghi lại những tiếng nói, câu chuyện khác biệt. Tôi thấy, Việt Nam mình có đầy đủ tài năng để làm những dự án điện ảnh độc lập chất lượng. Tuy hiện tại, điện ảnh Việt Nam chưa được đầu tư tài chính như ở nhiều nước khác, nhưng một khi, ta có thể tạo ra một ngành điện ảnh chắc chắn hơn ở mặt tài chính thì sẽ có những đầu tư lớn hơn cho các dự án để các nhà làm phim có thể mạo hiểm hơn trong nghệ thuật này.

- Chị là tác giả viết kịch bản chuyển thể, làm đạo diễn, vậy giám đốc hình ảnh (DOP) dự kiến cho phim của chị sẽ là ai?

- Chắc chắn sẽ không phải là tôi rồi nhưng vì đây là nghề chính của tôi nên tôi muốn tìm được một DOP có thể hiểu và nói cùng ngôn ngữ với mình, và là nữ nữa. Vì thế, nên chắc cũng mất thời gian.

- Chân thành cảm ơn chị!

Nguyễn Phan Linh Đan hiện là Giám đốc hình ảnh (DOP) cho phim điện ảnh, một nữ DOP hiếm hoi tại Việt Nam. Chị vừa kết thúc quay phim Cô gái từ quá khứ của bộ đôi đạo diễn Bảo Nhân và Nam Cito ngay trước hành trình tham dự Cannes.

Tấm ván phóng dao là dự án phim độc lập đầu tay của Nguyễn Phan Linh Đan dựa trên tiểu thuyết Tấm ván phóng dao của diễn viên hài gạo cội Mạc Can. Phim có tiêu đề tiếng Anh: If wood could cry, it would cry blood (tạm dịch: Nếu gỗ có thể khóc, nó sẽ khóc ra máu).