1. Chúng ta có thể khẳng định một cách chắc chắn rằng, ở khắp các vùng quê Việt, trong tất cả các chùa chiền, miếu mạo không nơi nào không có nơi thờ Mẫu. Cùng với thời gian, tục thờ Mẫu được mở rộng thờ các Nữ Anh hùng có công trong các cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc.
Những Nữ Anh hùng này là những nhân vật có thật trong lịch sử dựng nước và giữ nước. Họ là những người có công đức lớn trong chiến đấu, lao động sản xuất, chữa bệnh cứu giúp nhân gian được người đời tôn thờ và kính trọng, lâu dần được thần thánh hóa trở thành nơi linh thiêng như đền thờ Bà Triệu, đền thờ Hai Bà Trưng...
Các vị thần trong Đạo Mẫu phản ánh các phẩm chất của người mẹ, vừa linh thiêng vừa thân thuộc, gần gũi với đời sống con người.
Đạo Mẫu không chú trọng nhiều đến cuộc sống sau cái chết, mà đặt ra vấn đề về cuộc sống thực tại với khát vọng cầu mong cho bình an, hạnh phúc, xua tan mọi ưu tư phiền muộn và mọi nỗi thống khổ nơi trần thế. Mọi nghi lễ và những lời kinh đều hướng tới cuộc sống tốt lành trong lao động sản xuất, trong sinh hoạt xã hội và mọi quan hệ của con người với thiên nhiên, với xã hội, sức khỏe, tiền tài, lợi lộc...
Truyền thống thờ Đạo Mẫu là biểu tượng nhằm tôn vinh người mẹ Việt Nam thiêng liêng, nhân từ cao cả; sẵn sàng hy sinh cho con cái. Những người mẹ can đảm, thao lược, chiến đấu xông pha nơi hòn tên mũi đạn để che chở cho mọi sinh linh, giữ vững sự bình an cho cuộc sống đã có từ thời Âu Cơ. Người mẹ vĩ đại này đã sinh ra dân tộc Việt; nuôi nấng, che chở đùm bọc những đứa con thuộc các dân tộc khác nhau đoàn kết, vượt qua muôn trùng phong ba bão tố, chiến đấu bảo vệ mảnh đất thiêng liêng hình chữ S trong nhiều nghìn năm lịch sử của dân tộc. Đó chính là biểu tượng cao quý mà muôn đời con cháu biết ơn và tôn thờ trong tình cảm thương yêu, thành kính...
2. Nếu lịch sử người Việt là lịch sử của các cuộc chiến tranh bảo vệ từng tấc đất của non sông, thì đó cũng là lịch sử sự hy sinh vô bờ bến của hàng triệu bà mẹ Việt Nam âm thầm tiễn con ra trận.
Đó cũng là lịch sử những nỗi đau, sự mất mát hy sinh không gì bù đắp. Có lẽ không ở đâu trên thế giới này, người mẹ Việt Nam chịu nhiều hy sinh mất mát đến thế! Nhưng đó là sự hy sinh vì sự tồn vong của dân tộc, sự hy sinh mang lại sức sống bất diệt cho Tổ quốc.
Trong hai cuộc chiến tranh chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, một lần nữa hàng triệu bà mẹ Việt Nam lại thắt lưng buộc bụng, anh dũng và quả cảm chôn giấu nỗi đau mất chồng, mất con để âm thầm lặng lẽ hy sinh cho độc lập, tự do của Tổ quốc. Hàng vạn thanh niên xung phong, nữ quân nhân chưa một lần biết đến tuổi hai mươi đã hy sinh nơi chiến hào hay trên đường hành quân ra trận. "Giặc đến nhà đàn bà cũng đánh", đó là lời tuyên ngôn đanh thép của người phụ nữ Việt Nam khi Tổ quốc bị xâm lăng.
Cuộc chiến tranh thần thánh của dân tộc tạc ghi công ơn trời biển, những chiến công chói ngời bản lĩnh và nỗi đau thương nhức nhối xói lòng của những người mẹ, người chị, người em đã dũng cảm hy sinh cho Tổ quốc và nhân dân. Hiện nay, nhà nước đã ghi công 47.000 Mẹ Việt Nam Anh hùng, nhưng hẳn đó chỉ là con số tiêu biểu. Để có cuộc sống hòa bình, Tổ quốc được độc lập, tự do, nhân dân ta phải trả một cái giá vô cùng lớn lao với hơn hai triệu người con ưu tú đã ngã xuống. Và cũng xấp xỉ bằng ấy bà mẹ Việt Nam mất con, những đứa trẻ vĩnh viễn không bao giờ nhìn thấy mặt cha, bao người thân ly biệt, những người vợ vò võ đêm dài mong ngóng khôn nguôi... Chiến tranh đã lùi xa nhưng nỗi đau còn đó. Bao nấm mồ liệt sĩ chưa có tên, bao người con, người chồng, người cha ưu tú của dân tộc Việt nằm lại nơi rừng hoang núi thẳm. Vô vàn những chuyến đi tìm hài cốt chồng, con héo mòn, vô vọng: Ba mươi năm chị đi tìm mồ anh mà không tìm được/ Chị có lỗi gì đâu sao anh lại không về? Giỗ Tết người ta mua hương hoa về viếng người thân trong nghĩa trang liệt sĩ/ Nén nhang chị thắp trời không! Chị héo hon lẫn vào dòng người đi tìm hài cốt...
Không giấy bút nào có thể kể xiết sự mất mát hy sinh không gì sánh được này. Nhưng đời đời các thế hệ mai sau mãi mãi mang món nợ cùng những giọt nước mắt đau thương của những người mẹ, người vợ âm thầm lặng lẽ hy sinh. Và cũng không ở đâu trên thế giới này, những người mẹ, người vợ đằng đẵng mấy chục năm trời vừa chờ chồng, vừa gồng mình lên chống chọi quyết liệt với bão tố thiên nhiên, đêm ngày thắt lưng buộc bụng chắt chiu từng đồng xu gửi ra tiền tuyến. Bao bà mẹ vừa tiễn con đi vừa khóc thầm lặng lẽ khi các con mẹ vĩnh viễn nằm lại chiến trường. Bao bà Mẹ vừa nuôi con, vừa cầm súng chiến đấu đến giọt máu cuối cùng bảo vệ từng tấc đất quê hương.
3. Không phải ngẫu nhiên mà hình tượng người mẹ Việt Nam lại đồng nghĩa với Tổ quốc. Đi khắp dọc dài đất Việt, từ mũi Cà Mau đến địa đầu Móng Cái, không nơi đâu chúng ta không chứng kiến sự hy sinh, lòng can đảm và nỗi đau mất mát hy sinh của mọi Bà mẹ Việt Nam.
Dù mỗi mẹ có số phận và hoàn cảnh khác nhau nhưng cùng chung một nỗi đau xé ruột xé gan, những giọt nước mắt âm thầm mà trĩu nặng chảy vào trong. Chiến tranh đã trôi qua gần bốn mươi năm mà chúng ta còn chứng kiến nhiều bà mẹ vẫn ngày ngày đứng bên bậu cửa ngóng tin con trở về! Nếu như ở Quảng Nam có Mẹ Nguyễn Thị Thứ - Mẹ Việt Nam Anh hùng có chín người con ruột và một con rể cùng hai cháu ngoại lần lượt hy sinh, thì ở thành phố Hồ Chí Minh, mẹ Phan Thị Mọ có năm người con đều ngã xuống trên chiến trường. Các con gái, con dâu của mẹ đều là mẹ Việt Nam Anh hùng. Rồi vùng đất thép Củ Chi, mẹ Trương Thị Bảy, trước lúc rời cõi sống vẫn run rẩy bước ra rừng trúc ngóng tin người con duy nhất đã hy sinh anh dũng... Những người mẹ, những người vợ âm thầm và giản dị nhưng đằng sau cái tên tưởng như bình thường ấy là nỗi đau trĩu nặng.
Nỗi đau được cô chắt bằng máu và nước mắt...
Lịch sử hàng ngàn năm của những Bà mẹ Việt Nam là trong đau thương "cắn răng chịu đựng", nuốt nước mắt vào trong, hy sinh từng mảnh ruột, giọt máu cho mọi cuộc chiến tranh giữ nước. Bản chất ấy đã ngấm sâu, chảy trong huyết quản từng người mẹ, người vợ, người chị, người em gái Việt Nam mỗi khi Tổ quốc bị lâm nguy.
Tự hào và biết ơn những người Mẹ Việt Nam Anh hùng, nhân dân cả nước đã có nhiều hoạt động thiết thực bằng tất cả tấm lòng tôn kính "đền ơn đáp nghĩa" song cũng không thể trả hết công ơn to lớn của mẹ. Một ngôi nhà tình nghĩa, một mái ấm gia đình, một tiếng cười con trẻ, một trái tim hiếu nghĩa của các con, các cháu ở Trung tâm Bảo trợ những bà mẹ cô đơn, sưởi ấm nụ cười mẹ Việt Nam Anh hùng là một biểu hiện ý nghĩa uống nước nhớ nguồn. Nhưng hơn tất cả những điều ấy, mong muốn của mọi Bà mẹ Việt Nam có lẽ là luôn cầu mong cho con cháu vượt qua phong ba bão tố, xây dựng một đất nước dân chủ, giàu mạnh và thái bình. Niềm tự hào lớn lao của người mẹ là nhìn thấy con cháu lớn khôn, đoàn kết thương yêu đùm bọc, che chở cho nhau, cùng kề vai sát cánh xây dựng bảo vệ cơ đồ bao đời tổ tiên để lại.
| Lịch sử hàng ngàn năm của những Bà mẹ Việt Nam là trong đau thương "cắn răng chịu đựng", nuốt nước mắt vào trong, hy sinh từng mảnh ruột, giọt máu cho mọi cuộc chiến tranh giữ nước. Bản chất ấy đã ngấm sâu, chảy trong huyết quản từng người mẹ, người vợ, người chị, người em gái Việt Nam mỗi khi Tổ quốc bị lâm nguy. "Công cha như núi Thái Sơn/ Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra" - núi Thái Sơn dù uy nghi hùng vĩ đến đâu cũng còn có thể đo được chiều cao, khoảng rộng. Nhưng nước trong nguồn thì vô cùng vô tận không thể đếm đo... |