Vanuatu là một nước Cộng hòa gồm 83 hòn đảo lớn nhỏ nằm ở phía Nam Thái Bình Dương, cách bờ biển Đông Bắc Australia khoảng 1.750 km. Môi trường tự nhiên ở đây được bảo tồn gần như nguyên vẹn với những cánh rừng nguyên sinh xanh tươi rậm rạp, những rạn san hô khỏe mạnh đầy tôm cá, những bãi biển cát trắng mịn và nước biển trong xanh ngây ngất lòng người. Khách du lịch đến Vanuatu để tận hưởng một không gian hoang sơ đầy quyến rũ mà thiên nhiên ban tặng. Nằm trên Vành đai lửa Thái Bình Dương, Vanuatu còn là nơi có nhiều núi lửa đang hoạt động. Ngoài dừa xanh và cát trắng thì Vanuatu còn nổi tiếng với một điểm tham quan đặc biệt: núi lửa Yasur, nằm trên đảo Tanna, ngọn núi lửa đang hoạt động dễ tiếp cận nhất trên thế giới.

Ngọn núi lửa hiện ra với lớp áo tro xám và những cuộn khói bốc nghi ngút.
Mặc dù núi lửa phun trào không phải chuyện đùa, dung nham nóng chảy có thể lấy đi cả nghìn sinh mạng trong một thời gian ngắn nhưng hàng vạn du khách vẫn đến Vanuatu mỗi năm để được tận mắt chứng kiến cảnh tượng hùng vĩ trong lòng núi lửa. Để bảo đảm an toàn cho khách tham quan, Cục khí tượng địa chất Vanuatu thường xuyên quan trắc và cung cấp thông tin cho người dân về mức độ hoạt động của núi lửa. Có sáu cấp độ từ 0 đến 5, ngày tôi đến núi lửa đang ở cấp độ 1, từ cấp độ 3 chính quyền sẽ không cho phép đến gần miệng núi lửa.
Xuất phát từ sân bay thủ đô Port Vila nằm trên đảo Efaté, tôi lựa chọn di chuyển bằng máy bay nhỏ, chỉ có tám ghế hành khách nhưng bù lại đường bay linh hoạt hơn, có thể lượn vòng qua gần miệng núi lửa và có cửa sổ rộng để ngắm cảnh rừng biển. Sân bay Tanna bé xíu với những dãy nhà lợp mái tôn, mỗi ngày chỉ đón hai đến ba chuyến bay. Từ khi máy bay dần hạ cánh cho đến lúc ngồi xe về nhà nghỉ là một mầu xanh rì bao trùm không gian. Những cánh rừng nhiệt đới vẫn hoang sơ như chưa hề có bàn tay con người khai phá. Ngày nay vẫn còn một bộ tộc trên đảo sống theo tập tục từ thời nguyên thủy, họ được chính quyền giúp gìn giữ truyền thống để phục vụ du lịch.

Máy bay đi qua hàng trăm hòn đảo giữa những làn nước xanh mộng mơ.
Chúng tôi phải mất hai tiếng đồng hồ vượt những con đường đất gồ ghề băng ngang đảo để tới ngọn núi lửa nằm ở bờ bên kia. Những con đường đất này được mở nhờ nguồn viện trợ của Chính phủ Australia. Ở gần thị trấn có một công ty Trung Quốc đang tiến hành xây những đoạn đường bê-tông đầu tiên trên đảo, họ đang chặt những cây cổ thụ khổng lồ ven đường. Đôi lúc xe chạy qua những người dân làng đang đi bộ ven đường, thật ngạc nhiên khi không chỉ trẻ em mà cả người lớn đều dừng lại, vẫy tay chào và nở những nụ cười tươi rói, lộ hàm răng trắng muốt. Nhiều khi chúng ta khao khát được thấy và cứ nhớ mãi những nụ cười chân thật như vậy.
Xe đến gần núi lửa thì một mầu xám xịt mênh mông bắt đầu hiện dần ra. Tro núi lửa phủ kín cả một vùng rộng lớn, các lớp tro bị gió thổi tạo thành hình như những lớp sóng. Dọc theo hai bên đường là những cây dương xỉ khổng lồ mọc chen nhau, như thể chúng vẫn đứng đấy từ triệu năm về trước. Xe băng qua những khối đá cực lớn từng bị nung chảy bởi dung nham có mầu đỏ như son (gọi là mắc-ma). Anh lái xe giải thích là chúng tôi đang chạy qua lòng một con sông rộng trước đây, giờ đã cạn khô vì biến đổi khí hậu. Cảnh tượng hùng vĩ giống như trong các phim khoa học viễn tưởng về khủng long và kỷ Jura vậy.
Sở dĩ ngọn núi này thu hút nhiều du khách vì xe có thể chạy lên đến sát gần miệng núi lửa. Hành khách chỉ phải leo bộ chừng 30 phút là tới. Mỗi đoàn khách du lịch thường có ba hướng dẫn viên người địa phương đi cùng, một người dẫn đầu, một người bọc hậu và một người đi ở giữa để bảo đảm an toàn. Khi đến gần miệng núi thì bắt đầu nghe thấy âm thanh dữ dội của tự nhiên. Đầu tiên là những tiếng “sóng” vỗ ầm ầm như ở biển, rồi đến những tiếng nổ như bom phát ra từ dưới lòng sâu khiến người yếu bóng vía phát hoảng.
Bất chợt một tiếng nổ vang trời phát ra, mặt đất rung lắc nhè nhẹ và rồi dung nham đỏ rực phun trào, hàng trăm tia lửa nóng bỏng tung lên trong ánh hoàng hôn thật là một cảnh tượng ngoạn mục hiếm thấy. Phải cảm nhận bằng tất cả các giác quan mới thấy được hết cái phi thường của Mẹ thiên nhiên. Mùi lưu huỳnh bốc lên, tro bụi bay ào ào chạm vào da thịt, gió trên đỉnh núi cao gào rú và nguồn nhiệt lượng khổng lồ trong lòng đất vẫn trào dâng mãnh liệt.
Anh hướng dẫn viên nói rằng mới năm bảy chục năm trước, ông bà anh vẫn còn sinh sống trong bộ tộc. Thổ dân Tanna coi Yasur như một vị thần, là “Mẹ thiên nhiên”. Từ xa xưa họ tin rằng từ núi lửa này sinh ra mưa, sinh ra nắng, cho mùa màng bội thu hay tạo ra giông tố. Nhưng họ không hề khiếp sợ, thờ cúng mà ngược lại tìm cách thấu hiểu và sẻ chia với “Mẹ thiên nhiên”. Thầy pháp của bộ tộc thường ngồi ở miệng núi lửa để lắng nghe những âm thanh ầm ì hay sôi sục mà đoán biết thần linh đang “giận dữ” hay không hoặc dựa vào “giọng nói” đó để sáng tạo ra những bài hát cho dân làng.
Không ai muốn rời đi, mọi người đều cố nán lại đợi núi lửa phun trào thêm nhiều lần nữa để ngắm và chụp ảnh làm kỷ niệm. Cứ thế trời dần tối, màn đêm phủ xuống thì ngọn lửa càng sáng rực, những dòng dung nham bắn lên rõ mồn một, trông như thể một cái lò rèn khổng lồ của một vị thần mà mỗi một nhát búa nện xuống là một âm thanh kinh thiên động địa vang lên và muôn ngàn tia lửa bắn ra. Trời tối mịt thì cả đoàn mới tạm thỏa mãn và lục tục kéo nhau xuống núi. Nhiều người vượt cả vạn dặm đến đây theo đúng nghĩa đen (từ Hoa Kỳ) đều vui ra mặt.
Ra khỏi khu vực miệng núi lửa, cả một không gian bao la hiện ra trước mắt tôi. Ngoài ánh sáng mập mờ ở phía đỉnh núi lửa thì xa tít tắp đến tận chân trời không hề có bất kỳ một ánh sáng nhân tạo nào. Cả không gian đen đặc lại. Vậy mà chỉ cần ngửa cổ nhìn lên trời thì một thế giới hoàn toàn khác lại hiện ra. Chưa bao giờ tôi được thấy một bầu trời đêm khoáng đạt và ngập tràn vô số những vì sao như thế. Dường như thấy cả dải ngân hà đang lấp lánh, chạy dọc trên trời, thật gần đến mức có thể đưa tay ra chạm được.
Mọi người lên xe quay về khách sạn. Những bản làng dọc con đường mấp mô không hề có bất kỳ một tia sáng nào của cái “văn minh” mà chúng ta đang hưởng thụ. Đèn xe rọi sáng mới thấy bên đường vẫn có những người dân đang đi lại, vác củi, bế con hay xách nước. Con sông cạn khô khi trước khiến tôi băn khoăn một câu hỏi: Nếu văn minh đi cùng với sự tàn phá môi trường thì liệu điều đó có thật sự đem lại hạnh phúc cho người dân nơi đây, khi mà nụ cười hồn nhiên thường trực trên môi họ, những người không biết đến ti-vi nhưng lại sở hữu một không gian sống bao người thèm muốn?
Mùi lưu huỳnh bốc lên, tro bụi bay ào ào chạm vào da thịt, gió trên đỉnh núi cao gào rú và nguồn nhiệt lượng khổng lồ trong lòng đất vẫn trào dâng mãnh liệt. |