Dạy Microsoft Word bằng... phấn
"Tôi yêu quý học sinh nên rất muốn các em hiểu được những gì bản thân đang dạy. Do ngôi trường không có máy tính phục vụ cho việc dạy học, tôi quyết định sử dụng những viên phấn mầu để vẽ giao diện màn hình Microsoft Word trong thực tế lên chiếc bảng đen", Richard Appiah Akoto, giáo viên Trường trung học cơ sở Betanase (Ghana), chia sẻ.
Để thu hút sự chú ý của học trò, Akoto đã vẽ mọi thứ, từ màn hình, các đơn vị hệ thống cho tới chi tiết từng thanh công cụ định dạng... Tất cả chỉ để các em học sinh mường tượng rõ ràng hơn cửa sổ trên máy tính sẽ xuất hiện như thế nào. Các công cụ hỗ trợ căn bản nằm ở đâu.
Ngày nay, bảng đen là vật dụng không mấy phổ biến ở các nước phát triển. Cách đây hơn 10 năm, các giáo viên các trường trung học cơ sở tại Việt Nam cũng từng phải vẽ lên bảng những phím tắt hay viết tên gọi các thanh công cụ để hướng dẫn học sinh phía dưới thực hiện các tác vụ trên máy tính theo yêu cầu.
Tuy nhiên, ngay cả điều kiện ấy thì các trường ở thị trấn Sekyedomase nơi Akoto công tác lúc bấy giờ cũng không có được. Chiếc máy tính bàn cũ của họ đã bị hỏng từ lâu. Vì thế, cách tiếp cận đầy sáng tạo của Akoto không chỉ giúp ích rất nhiều cho các học sinh, mà còn thu hút sự chú ý của thế giới để qua đó tìm kiếm những sự hỗ trợ thiết thực.
Thiếu thốn đủ đường
"Trường tiểu học Oworobong-Odumase D/A nằm trong một ngôi làng nghèo ở huyện phía nam Kwahu (Ghana). Trường thiếu thốn cơ sở hạ tầng và cũng không đủ chỗ để phục vụ nhu cầu của các em. Nhiều học sinh thường phải ngồi học trên nền đất ẩm ướt. Một số khác phải chung nhau ba, bốn người một bàn để đọc sách và viết bài. Hy vọng các bạn sẽ đến giúp đỡ chúng tôi. Cảm ơn bạn!".
Trong những ngày cuối năm 2023, chỉ cần lướt qua mục tin tức của trang web betterplace.org (một trong những nền tảng quyên góp trực tuyến lớn nhất tại Đức), bạn có thể dễ dàng nhận thấy những yêu cầu hỗ trợ nhân đạo, thuốc chữa bệnh, vật tư y tế và hàng loạt "tâm thư" từ các trường học địa phương ở Ghana. Cơ sở vật chất xuống cấp nghiêm trọng, thiếu thốn bàn ghế, sách vở, trang thiết bị dạy học là vấn đề tồn tại đã lâu ở quốc gia này.
Dẫu vậy, kỳ thi quốc gia năm lớp 9 tại Ghana vẫn có phần kiểm tra những kiến thức sử dụng máy tính căn bản. Muốn giải quyết bài thi tin học, phần lớn các em đều phải dựa vào khả năng ghi nhớ những thông tin trong giáo trình, thay vì được luyện tập trên máy tính hằng tuần. Và dù có nỗ lực vẽ chi tiết giao diện Microsoft Word lên bảng, số lượng học sinh của Akoto nhận được điểm A chỉ đếm trên đầu ngón tay.
"Học sinh ở Accra (Thủ đô Ghana) luôn vượt qua bài thi một cách dễ dàng. Bạn không thể so sánh một người được luyện tập trước máy tính, biết rõ những gì mình đang thực hiện, với trường hợp chưa từng lắng nghe tiếng lạch cạch bàn phím hay cảm nhận tận tay những cú click chuột vui tai", Akoto bộc bạch.
Dù được xem là nguồn cảm hứng cho các giáo viên ở các vùng quê nghèo trên thế giới về phương pháp giảng dạy, hình ảnh Akoto miệt mài vẽ giao diện màn hình Microsoft Word cũng cho thấy sự thiếu thốn lớn về trang thiết bị dạy học tại Ghana. Theo Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF), nhiều học sinh ở quốc gia này không được tiếp cận với nền giáo dục cơ bản. Các trường học thiếu sách giáo khoa, hệ thống trang thiết bị và luôn trong tình trạng thiếu giáo viên có trình độ.
 |
| Niềm vui của học sinh khi được sử dụng phòng học và các trang thiết bị mới. |
Sức lan tỏa bất ngờ
Sau khi đăng tải hình ảnh tiết học máy tính lên mạng xã hội, Richard Appiah Akoto đã trở thành hiện tượng trên toàn cầu. Microsoft đã tặng 27 máy tính xách tay mới cho Trường trung học cơ sở Betenase cùng với đồng phục, nội thất lớp học và các bộ toán học mới.
Tập đoàn này đã thảo luận với Bộ Giáo dục Ghana về các phương thức hợp tác nhằm hỗ trợ phát triển giáo viên và nâng cao trình độ kỹ thuật số trong giáo dục tại đây. Nhiều thỏa thuận và biên bản đã được ký kết góp phần thúc đẩy các dự án và sáng kiến bền vững trong việc tạo điều kiện cải thiện chất lượng, mức độ phù hợp và khả năng tiếp cận giáo dục.
Thậm chí, sinh viên ở San Diego (Mỹ) đã phát triển hệ thống, gồm máy chủ, mạng nội bộ, trình thu thập dữ liệu web và nền tảng lưu trữ đi kèm. Nó cho phép giáo viên tải xuống và lưu trữ các trang web và tài liệu giáo dục mong muốn. Sau đó, học sinh có thể thực hành gửi email cho nhau, sử dụng các chương trình phần mềm hay truy cập vào nguồn kiến thức sâu rộng có sẵn, khi không còn kết nối mạng.
Theo thạc sĩ về chính sách giáo dục Eric Assan, người đang triển khai một dự án phổ cập kiến thức kỹ thuật số nhằm hướng đến mục tiêu hòa bình ở Ghana, giáo dục góp phần trang bị kiến thức và giúp mọi người tăng khả năng tìm được công việc tốt để nuôi dưỡng khát vọng phát triển trong tương lai. Đồng thời, quá trình này ngăn họ tham gia các hành động bạo lực, gây xung đột. Trao quyền cho những người trẻ tuổi, cung cấp hiểu biết về kỹ thuật số cho họ là giải pháp bền vững giúp thúc đẩy tất cả trở thành những công dân có trách nhiệm.
Đầu tháng 10/2023, Akoto thông báo trên trang cá nhân rằng, đã nhận được sự hỗ trợ với hai phòng công nghệ thông tin mới (52 và 44 chỗ) và một thư viện nhỏ ngập tràn sách cho Trường trung học cơ sở Betanase. 120 bàn đơn và 80 ghế nhựa dành cho Trường tiểu học Sekyedomase Methodist. Anh bày tỏ lòng biết ơn tới cộng đồng và cũng không quên giới thiệu những trường học khác còn gặp khó khăn để mọi người có thể quyên góp những chiếc máy tính đã qua sử dụng.
"Tôi đã sống và lớn lên mà không biết gì về máy tính, máy chiếu hay màn hình ti-vi. Điều tương tự cũng xảy ra với các em nhỏ ở nhiều khu vực nông thôn khác. Ngày nay, tiến bộ và số hóa là những yếu tố không thể tách rời cuộc sống và sứ mệnh của tôi là nỗ lực dùng sức ảnh hưởng của mình để cái thiện vấn đề này", Akoto khẳng định
