Hơi thở của vinh quang

"Khi lắng nghe các tác phẩm của Hans Zimmer, tôi không thể nào nhắm mắt lại, như thói quen. Những giai điệu mở ra vô vàn khung cảnh sống động, và điều này cũng diễn ra khi chúng tôi làm việc cùng nhau. Mọi cuộc trao đổi đều trôi chảy, bởi ông ấy luôn trả lời tôi bằng hình ảnh, những hình ảnh được tạo nên từ âm nhạc", đạo diễn Ridley Scott hé lộ.
0:00 / 0:00
0:00
Hans Zimmer
Hans Zimmer

Những âm thanh độc nhất

Chỉ sau hơn hai tuần ra mắt, Dune 2 đã mang về tổng doanh thu toàn cầu gần 500 triệu USD, vượt qua phần 1 (435 triệu USD). Loạt phim bom tấn này không chỉ thu hút khán giả nhờ những cảnh quay thiên nhiên ngoạn mục hay vẻ đẹp của tài tử điện ảnh Timothée Chalamet, mà như chính đạo diễn Denis Villeneuve khẳng định: Đây là bộ phim âm nhạc hay nhất của ông từ trước tới giờ.

Để thể hiện khung cảnh đại gia tộc Atreides đặt chân xuống hành tinh Arrakis, nhà soạn nhạc Hans Zimmer đã "công phá" thính giác khán giả bằng phần nhạc nền có âm lượng lên tới 130 decibel, tương đương còi báo động phòng không. Trong một nhà thờ đã được chuyển đổi, 30 nhạc công vừa đeo thiết bị bảo vệ tai, vừa cùng nhau thổi kèn túi (nhạc cụ đặc trưng của vùng cao nguyên Scotland).

Với những phân cảnh cát sa mạc và hương dược lấp lánh trong gió, những âm sắc cộng hưởng phức tạp góp phần khơi gợi ảo ảnh tương lai. Chúng được tạo nên sau quá trình miệt mài cạo, đánh và làm trầy xước nhiều dụng cụ kim loại tự chế. Có thiết bị được làm từ lò xo và lưỡi cưa, hay thậm chí sử dụng siêu hợp kim Inconel 718 của động cơ tên lửa SpaceX…

Và phần nhạc nền huyền bí nhất - giọng các nữ tu sĩ Bene Gesserit vừa hát, vừa thì thầm và tụng kinh - cũng được thực hiện theo cách hoàn toàn bất ngờ. Từ lúc chập choạng tới nửa đêm, ca sĩ Loire Cotler liên tục hát và thu âm trong không gian chật hẹp của… tủ quần áo, với hàng tá thứ đồ treo lủng lẳng trên đầu. Cô vận dụng âm hưởng của đủ mọi thể loại, từ nhạc không lời Do Thái, nghệ thuật hát bội âm của Mông Cổ, hay những phong cách độc đáo của người Ấn Độ và Ireland.

Theo chia sẻ của Loire Cotler, giai điệu độc nhất sẽ xuất hiện, nếu khéo léo kết hợp giữa những ảnh hưởng và kỹ thuật âm nhạc địa phương trên âm hưởng đa sắc màu của các dân tộc thế giới. Và hơn cả, nếu thiếu đi âm nhạc của Hans Zimmer, các sự kiện trong phim sẽ mất đi ý nghĩa và cũng chẳng thể mang tới những khoảnh khắc "nổi da gà".

Khi khuôn mẫu không tồn tại

"Tôi sinh ra trong một gia đình Đức kiểu mẫu, đầy kiêu hãnh và có tôn ti trật tự. Cha tôi là một kỹ sư và nhà sáng chế. Còn mẹ tôi, về cơ bản, là một nhạc công. Khi bắt đầu biết tùy chỉnh piano của mình, tôi đã tạo ra thứ âm thanh khiến bà phải thở hổn hển một cách kinh dị. Lúc ấy, cha tôi nghĩ rằng sẽ thật tuyệt nếu tôi thêm được tiếng cưa và những thứ tương tự vào nhạc piano", Hans chia sẻ trong cuộc phỏng vấn với Mashable năm 2013.

Ý tưởng của cha dường như đã gợi mở hướng đi bất ngờ cho phong cách chơi nhạc của cậu nhóc. Và dù Hans mất cha năm lên sáu tuổi, âm nhạc cũng ngay lập tức trở thành người bạn thân thiết nhất, dìu Hans khỏi mọi nỗi đau.

Trong trí nhớ của những người hàng xóm, Hans Zimmer chẳng bao giờ thích chơi đùa cùng chúng bạn, hay ngồi lì xem ti-vi. Cậu bé dành hàng giờ mỗi ngày để luyện piano. Song, việc luyện tập bài bản theo khuôn mẫu chỉ diễn ra một thời gian ngắn, khi Hans chỉ thích chơi theo cách của riêng mình.

Đến với nghiệp làm nhạc phim, Hans cũng chưa từng theo học trường nhạc, hay thậm chí chưa từng "bước chân" vào cánh cửa đại học. Điều đó tạo nên vô số thử thách mỗi khi ông nhận các dự án mới. Nhưng nếu nhìn theo khía cạnh tích cực, đây lại là yếu tố khiến sản phẩm của ông luôn thú vị và có màu sắc chẳng giống ai.

Hans Zimmer được xem là "cha đẻ" của phương pháp tích hợp dàn nhạc truyền thống với chất hiện đại của dụng cụ điện tử synthesizer, kết hợp giữa chất liệu cổ điển với kỹ thuật thu âm hiện đại. Bên cạnh đó, ông cũng khai sinh ra dòng nhạc World music - sự pha trộn giữa những nhạc cụ và âm nhạc địa phương trên âm hưởng đa văn hóa.

Nhắc về những thành tựu của ông, người mê phim nào cũng có thể kể đến âm thanh hào sảng và cuồng nhiệt trong Pirates of the Caribbean, những giai điệu đậm chất Á Đông vui tươi rộn ràng của Kung Fu Panda, sự bi tráng và nặng nề cùng cực trong serie Batman, hay tầng tầng lớp lớp những sự đan xen ám ảnh của Inception.

Hơi thở của vinh quang ảnh 1
Hans Zimmer tận hưởng niềm vui khi biểu diễn trên sân khấu.

"Học cách lắng nghe"

Với những cống hiến của mình, Hans Zimmer là một trong những nhà soạn nhạc thành công và có ảnh hưởng nhất ở Hollywood. Ông cũng được vinh danh trên Đại lộ Danh vọng, và được The Daily Telegraph xếp vào Top 100 các "thiên tài sống", bên cạnh hai "đại thụ" John Williams và James Horner.

Nếu John Williams nổi danh với những bản hùng ca bất tận trong Star Wars, James Horner mang đến sự lãng mạn tha thiết với Titanic, thì Hans Zimmer đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng khán giả bằng chất sử thi bi tráng cùng thứ âm nhạc hùng hồn đến "nổi da gà" trong hai phần phim Dune.

Nhạc phim sử thi khoa học viễn tưởng Dune cũng giúp Hans Zimmer giành giải Oscar thứ hai. Trước đó, nhạc phim Lion King đã giành giải Oscar cho Bản nhạc gốc hay nhất, một giải Quả cầu vàng và hai giải Grammy.

Với các đạo diễn, Hans Zimmer có khả năng nắm bắt câu chuyện để rồi thả vào đó những hợp âm lạ lùng. Điều này không hề đơn giản. Bởi, sự thấu hiểu ở mức cao nhất không chỉ để tạo ra phần nhạc hay cho phim, mà còn là quá trình tôn vinh từng cá tính diễn viên, cũng như tất cả những cá nhân tham gia sản xuất.

"Tôi đã nghĩ về Dune trong khoảng 50 năm, kể từ thời điểm đọc cuốn tiểu thuyết của Frank Herbert. Hay như công việc sáng tác nhạc cho ba phần Batman, đó là ba bộ phim riêng lẻ trong mắt khán giả, nhưng với tôi là hơn 10 năm cuộc đời. Tôi thật sự hiểu từng cá nhân tâm huyết thế nào với loạt phim ấy", Hans chia sẻ.

Cũng theo nhận định của ông, dù kỹ thuật ghi âm hiện đại giúp công việc hoàn thành nhanh hơn, vấn đề cốt lõi không bao giờ thay đổi. Những nhạc công cùng chơi trong một phòng thu phải thể hiện tài năng và sự tâm huyết của mình. Người nhạc sĩ cần phải học cách lắng nghe, chứ không đơn thuần chỉ là kỹ năng biểu diễn.

Mục tiêu quan trọng của nghệ thuật là gắn kết mọi người lại với nhau, để phá bỏ những "bức tường" ngăn cách, chứ không phải để xây dựng chúng. Cuối cùng, âm nhạc sẽ thể hiện tất cả những thứ vốn không thể được diễn đạt một cách trang nhã bằng hình ảnh hay lời nói trên màn hình.

Hơn tất thảy, sáng tác nhạc với Hans Zimmer không chỉ là công việc, không chỉ là sở thích. Đó chính là lý do ông thức dậy mỗi ngày.